Thứ tưởng chừng vứt đi lại sắp trở thành 'kho báu' giúp Mỹ thoát khỏi khủng hoảng đất hiếm - vừa tiết kiệm tỷ USD, tránh lệ thuộc Trung Quốc lại giải bài toán cả nước Mỹ đau đầu
Trữ lượng này thậm chí nhiều gấp 8 lần tổng dự trữ đất hiếm của nước Mỹ, trị giá gần chục tỷ USD.
Tro than hiện đang là chủ đề nóng trên chính trường Mỹ. Cách đây ít ngày, Tòa án Tối cao nước này đã phán quyết cho phép chính quyền Tổng thống Biden giải tiến hành kế hoạch giải quyết vấn đề tro than độc hại.
Hàng triệu tấn tro than, một phụ phẩm của quá trình đốt than hiện đang nằm trong các ao và bãi chôn lấp trên khắp nước Mỹ. Riêng quốc gia này đã sản xuất khoảng 110 triệu tấn tro than mỗi năm, sau đó lưu giữ trong các nơi được gọi là ao. Những ao này dễ bị rò rỉ và tràn, gây ra hậu quả thảm khốc cho cộng đồng gần đó.
“Tro than chứa nồng độ đáng kể các hóa chất như asen, bo, chì, selen và thủy ngân – mỗi loại đều gây ra mối nguy nghiêm trọng cho sức khỏe con người và môi trường”, một nhóm các nhà môi trường đã nêu trong bản tóm tắt về các vụ kiện của Tòa án Tối cao. “Việc tiếp xúc với tro than cũng làm tăng tỷ lệ ung thư da, bàng quang và phổi cũng như gây hại cho thần kinh, tâm thần và tim mạch”.
Nhưng chất độc của người này có thể là kho báu của người khác. Nồng độ kim loại cao có trong tro than, mặc dù nguy hiểm cho sức khỏe con người và hành tinh nếu để ngấm vào nước ngầm hoặc thổi vào không khí, lại quan trọng đối với cuộc cách mạng năng lượng tái tạo.
Các nhà khoa học tại Đại học Texas ở Austin gần đây đã phân tích tro than thu thập được từ các nhà máy điện trên khắp đất nước và phát hiện trữ lượng tro than của Mỹ có thể chứa tới 11 triệu tấn nguyên tố đất hiếm. Con số này gấp gần 8 lần lượng đất hiếm mà Mỹ đang có trong kho dự trữ và có thể trị giá khoảng 8,4 tỷ USD.
“Mặc dù hàm lượng các nguyên tố đất hiếm trong tro than tương đối thấp khi so sánh với các nguyên tố được khai thác từ các mỏ địa chất, nhưng với thực trạng trọ than có sẵn với số lượng lớn, nó có thể trở thành nguồn tài nguyên hấp dẫn”, Texas Geosciences đưa tin.
Việc khai thác nguồn “tài nguyên” mới này có thể tác động cực lớn để cuộc cách mạng năng lượng sạch của Mỹ, thậm chí là an ninh quốc gia. Hiện tại, thế giới phụ thuộc vào Trung Quốc về khoảng 75% khoáng chất đất hiếm. Việc Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát chặt chẽ chuỗi cung ứng và năng lực tinh chế đang dần trở thành vấn đề địa chính trị lớn.
Chỉ tuần trước, Trung Quốc công bố lệnh cấm xuất khẩu một số khoáng sản đất hiếm sang Mỹ. Quyết định này được đưa ra khi căng thẳng thương mại giữa 2 quốc gia leo thang.
Cuộc chiến thương mại đất hiếm dự kiến chỉ căng thẳng thêm chứ không giảm khi nhiệm kỳ thứ 2 của ông Trump bắt đầu. Trong bối cảnh đó, việc phát hiện ra một “kho báu” ngay trên đất Mỹ, lại dễ khai thác rõ ràng là tín hiệu cực kỳ đáng mừng đối với quốc gia này.
