Vì sao giá dầu giảm, các hãng hàng không vẫn “chây ì” không giảm giá?
Thị trường cạnh tranh kém là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng các hãng hàng không “chây ì” không giảm giá bất chấp giá dầu giảm.
Giới phân tích cho rằng, giá dầu đã giảm mạnh kéo giá xăng đi xuống, song giá vé máy bay vẫn chưa giảm do thị trường chưa có tính cạnh tranh cao.
Bài toán chi phí
Theo Business Insider, khoản chi cho nhiên liệu - số tiền vốn chiếm phần lớn trong tổng chi phí của các hãng hàng không - hiện chỉ chiếm khoảng 1/3 tổng chi phí so với tình hình cách đây hai năm. Dù vậy, giá vé máy bay - ít nhất là ở Mỹ - vẫn giảm rất khiêm tốn: chỉ 3% mỗi quý trong năm qua.
Giảng viên cao cấp môn kinh tế học Volodymyr Bilotkach tại Đại học Newcastle (Anh) phân tích: giả sử các chi phí khác của các hãng bay vẫn như cũ, nhiên liệu trước đây thường chiếm trên 30% tổng chi phí hoạt động của các hãng, nhưng hiện chỉ còn chiếm khoảng 15%.
Năm 2015, bốn hãng bay lớn nhất nước Mỹ là American, Southwest, Delta và United kiếm lợi nhuận “khủng” lên đến 22 tỷ USD. Mặc dù vậy, các hãng hàng không vẫn tiến hành thu một số phụ phí dành cho các khách hàng ngồi gần lối đi hay gần cửa sổ...
Lẽ ra đã có ít nhất một hãng bay hạ giá vé để cố gắng thu hút khách hàng của hãng đối thủ, song đã không hãng nào làm thế. Các hãng hàng không Mỹ hiện dùng số tiền lời để mua máy bay mới và thực hiện các hoạt động nhằm làm hài lòng cổ đông.
“Không có nhiều đối thủ cạnh tranh trong ngành hàng không Mỹ”, giảng viên Bilotkach nói. Trong hơn 150 năm qua, ngành hàng không nước này chứng kiến hàng loạt thương vụ sáp nhập, điều này đồng nghĩa với việc các hãng bay ngày càng ít khả năng cạnh tranh nhau bằng giá cả.
Liệu có chuyện bắt tay làm giá?
Hiển nhiên, số lượng ít các hãng bay không hoàn toàn đồng nghĩa với chuyện thiếu cạnh tranh, song điều quan trọng ở đây là liệu các hãng có đang cùng cạnh tranh trên các tuyến bay cố định hay không?
Ngoài ra còn có một lý do để các hãng hàng không tránh cạnh tranh quyết liệt về giá vé, đó là: sở hữu chồng chéo. Đơn cử, năm nhà quản lý quỹ lớn nhất nước Mỹ sở hữu tổng cộng 17% của hãng bay American và Delta.
Bộ Tư pháp Mỹ đã tiến hành cuộc điều tra vào mùa hè năm ngoái nhằm khẳng định liệu có phải các hãng hàng không Mỹ “bắt tay” trong chuyện định giá cả hay không. Để chứng minh điều này, các công tố viên liên bang cần phải tìm ra bằng chứng rằng các hãng bay phối hợp với nhau, và bằng chứng trên có thể không tồn tại. Nhiều khả năng các nhà điều tra sẽ nhận ra một ngành công nghiệp đang “vui vẻ cạnh tranh”.
Ở châu Âu, các hãng hàng không giá rẻ Ryanair đã phải cạnh tranh khốc liệt với “gã khổng lồ” British Airways để tranh giành khách. Giá cả luôn là yếu tố hấp dẫn đối với khách hàng, và vì thế vé máy bay luôn phải chịu áp lực giảm giá.
The Economist nhận định, khi chấp nhận một làn sóng sáp nhập, giới chức có thể sẽ phàn nàn rằng ngành công nghiệp hàn không chưa đủ lớn để tạo ra sự cạnh tranh. Đây được cho là một trong những lý do khiến vé máy bay vẫn chưa chịu hạ.
