Xu hướng “nhỏ mà có võ” của các trung tâm điện máy

Nếu đánh giá sơ bộ thị trường điện máy ở Việt Nam, hầu hết đều coi đây là một thị trường tiềm năng. Dân số 90 triệu, 2/3 là người trẻ tuổi. Quá trình đô thị hóa đòi hỏi nhu cầu sử dụng và thay mới hàng điện máy lớn. Riêng quý 1/2015, doanh số thị trường này đã đạt 36 nghìn tỉ đồng, tăng trưởng 22% so với cùng kỳ.

Nghịch lý ở chỗ, thị trường tăng trưởng nhưng các hãng điện máy có tên tuổi đều tỏ ra đuối sức. Sau khi hàng loạt các hãng điện máy như Topcare, Wonder Buy, Best Carings đóng cửa vào năm ngoái, những DN còn lại trên thị trường cũng không cảm thấy dễ thở hơn.

Câu hỏi đặt ra là tại sao các DN trong ngành này khó khăn đến vậy dù thị trường tăng trưởng rất tốt và đều đặn?

Thực tế, hầu hết các DN gặp khó khăn, thậm chí lâm vào cảnh “chết lâm sàng” đa số là các DN có mặt bằng quy mô lớn. Theo ông Trần Kinh Doanh, Tổng giám đốc công ty Cổ phần Thế giới Di Động, việc đi theo mô hình đại siêu thị một mặt có thể đem lại nhiều trải nghiệm cho khách hàng với không gian rộng lớn và mặt hàng đa dạng nhưng mặt khác lại gặp nhiều hạn chế trong việc mở rộng.

Việc tìm được một vị trí tốt trong khu dân cư đông đúc với vị trí lớn như vậy không phải là chuyện đơn giản, đó là chưa kể chi phí gồng gánh sẽ rất lớn, đòi hỏi mức doanh thu và lượng khách hàng ngày cao mới duy trì được lâu dài.

Bên cạnh đó, thị trường hiện nay mặc dù được cho là tiềm năng nhưng đa phần đã bão hòa ở các thành phố lớn với việc hiện diện khá nhiều các trung tâm điện máy. Để cạnh tranh trong môi trường ấy, nếu yếu tố khác biệt, cụ thể ở đây là khác biệt trong sản phẩm tỏ ra khó khăn thì biện pháp tốt nhất dành cho các DN điện máy đó là “thu nhỏ” lại.

Một điều dễ thấy là ưu thế của mặt bằng nhỏ có chi phí thấp hơn, dễ dàng mở rộng, đồng thời đóng cửa khi không đáp ứng được yêu cầu. Trong khi đó, việc tìm một mặt bằng lớn tại vị trí đông dân cư không phải là chuyện dễ, nói đến việc đóng cửa một mặt bằng kinh doanh cũng phức tạp hơn rất nhiều.

Một số DN điện máy cũng học tập mô hình này khi HC cho ra đời HC+, Mediamart quy mô nhỏ tại các tỉnh.

Về phía Thế giới di động, chuỗi Điện máy Xanh của DN này có diện tích từ 800 - 1.000 mét vuông, nhỏ hơn nhiều so với các Trung tâm điện máy khác. Thay vì tập trung làm một siêu thị lớn và thu hút khách hàng đến với mình, DN này chọn cách chia nhỏ và phân bổ sâu để bao phủ toàn thị trường. Rõ ràng với lối sống hiện đại ngày nay, khi mà khách hàng luôn đặt ưu tiên về tính tiện lợi và thời gian, vấn đề về khoảng cách trong việc trải nghiệm mua sắm sẽ là điều đáng phải suy nghĩ.

Như vậy, chiến lược của Điện máy xanh đã rõ ràng hơn. Thu nhỏ quy mô từ đại siêu thị sang siêu thị trung bình, Điện máy Xanh hướng tới việc thâm nhập sâu được vào các khu dân cư.

Đồng thời, chuỗi điện máy này cũng tập trung ra các thành phố khác ngoài trung tâm, nơi nguồn cung đã quá dư thừa. Như ông Doanh chia sẻ: “Thị trường điện máy vẫn còn nhiều tiềm năng, nên thay vì cạnh tranh và soi xét đối thủ, Điện máy Xanh muốn tập trung vào việc khai phá những mảnh đất mới, đi trước đón đầu thì vẫn có thể tăng trưởng tốt và bứt phá ngoạn mục”.

Với việc mở liên tiếp các trung tâm mới từ đầu năm đến nay, có vẻ như Điện máy Xanh đang muốn nhanh tay chiếm hết thị phần của đối thủ. Hiện tại, chuỗi trung tâm điện máy này đã có 33 trung tâm, phủ khá rộng các tỉnh thành khu vực phía Nam.

Mục tiêu đến cuối năm 2015, hệ thống này sẽ mở rộng số lượng lên đến 70 siêu thị và có mặt ở miền Bắc vào cuối năm nay. Với kế hoạch này, Điện máy Xanh sẽ nhanh chóng trở thành chuỗi bán lẻ điện máy giữ vị trí số 1 về doanh thu và điểm bán trên toàn thị trường.

Thế Giới Di Động tự tin cho biết lợi nhuận của 2 chuỗi thegioididong.com và Điện máy Xanh kỳ vọng đạt 1.000 tỷ đồng năm 2015 và Điện máy Xanh sẽ là động lực tăng trưởng của toàn công ty trong ít nhất 2 năm kế tiếp.

Tuy nhiên, nếu việc giảm diện tích hiệu quả như vậy, tại sao các DN trong ngành điện máy không áp dụng cách này trước đó?

Nguyên nhân nằm ở việc trưng bày hàng hóa. Một trung tâm điện máy sẽ cần diện tích đủ lớn để có diện tích trưng bày. Việc cắt giảm diện tích sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến không gian cũng như số lượng hàng hóa tại trung tâm. Điều này đồng nghĩa với việc hàng hóa sẽ kém đa dạng hơn so với đối thủ.

Hiểu được điều này, nhưng Điện máy Xanh cho biết, DN này sẵn sàng loại bỏ những mặt hàng “trưng cho đẹp” và chỉ tập trung vào những loại hàng hóa có nhu cầu cao.

“Điện máy Xanh sẽ không bán tất cả các mặt hàng mà chỉ tập trung vào loại hàng hóa đáp ứng 80-90% nhu cầu của người tiêu dùng. Ngoài ra, các mặt hàng cũng sẽ được bài trí lại để bố cục tự nhiên nhất với hành vi mua sắm của người tiêu dùng”, ông Doanh cho biết.

Kinh nghiệm sắp xếp hàng hóa có thể học hỏi từ Thế giới di động, ngoài ra một ưu thế khác mà Điện máy Xanh có thể được thừa hưởng từ người đàn anh đó là bán hàng online. Được biết, mặc dù mảng Online chiếm tỷ trọng không lớn trong cơ cấu doanh thu của Điện máy Xanh, nhưng tốc độ phát triển khá cao, gấp đôi so với cùng kỳ năm trước và được đánh giá vẫn còn tiếp tục tăng trưởng.

Theo trao đổi với ông Doanh, Điện máy Xanh vẫn tiếp tục đầu tư cho mảng online vì biết đây chính là hướng đi tương lại cho tất cả các ngành bán lẻ. Với thế mạnh trong việc thiết kế và xây dựng phần mềm của đội ngũ kỹ thuật nòng cốt, mức tăng tưởng doanh thu mảng online được dự đoán sẽ còn cao hơn qua các năm.

Lam Nguyên