Cách bút viết “quốc dân” Thiên Long vượt bão khi Chủ tịch chưa tốt nghiệp cấp 3, gần 40 năm vẫn trung thành với văn phòng phẩm!
Từ một cơ sở kinh doanh nhỏ, sau gần 40 năm, Thiên Long đã trở thành thương hiệu hàng đầu trong ngành văn phòng phẩm tại Việt Nam. Không phát triển đa ngành, Tập đoàn này chọn trở thành "kẻ mạnh" trong lĩnh vực của mình bằng những cải tiến và đổi mới liên tục, phù hợp với xu hướng của thị trường.
Điểm mặt những “thương hiệu quốc dân” của Việt Nam, nếu ngành sữa người ta nhắc đến Vinamilk, giày dép có Biti’s thì ngành văn phòng phẩm, chắc hẳn sẽ là Thiên Long.
Không phải thương hiệu thuần Việt nào, sau vài thập kỷ thành lập, cũng duy trì được sức sống và vị thế vững chắc trên thị trường cạnh tranh, hội nhập như hiện nay.
Gần 40 năm trung thành với văn phòng phẩm
Thiên Long, tiền thân là một cơ sở sản xuất bút bi nhỏ, được sáng lập bởi ông Cô Gia Thọ, người con trưởng trong gia đình có 10 anh em. Năm 1981, thị trường Việt Nam lúc ấy chỉ có hàng của Thái Lan, bút bi hiếm đến mức người ta phải bơm mực vào để tái sử dụng, ông Thọ bắt đầu với nghề bán bút dạo. Bốn năm sau, với hai chỉ vàng dành dụm, ông đi mua nguyên liệu đầu vào và ép được những chiếc bút đầu tiên.
Ban đầu, chúng có tên là Vũ Trụ, sau đổi thành Thăng Long. Năm 1985, cái tên Thiên Long mới chính thức ra đời.
Không có nhiều sản phẩm đa dạng như hiện nay, những năm đầu, công ty chỉ sản xuất bút bi. Trong tọa đàm "Giữa cơn sóng dữ" được tổ chức bởi Forbes mới đây, ông Thọ cho rằng chiến lược tập trung phát triển một sản phẩm, nghiên cứu chuyên sâu để tạo ra những kiểu dáng và chất lượng tốt, chính là bệ đỡ bền vững cho sự phát triển về sau.
Vị chủ tịch chưa tốt nghiệp cấp 3 cho rằng điều này vẫn có giá trị và có thể áp dụng với những doanh nghiệp thời nay.
Chủ tịch Tập đoàn Thiên Long - Cô Gia Thọ.
Hiện Thiên Long đã cho ra mắt thêm hàng ngàn sản phẩm, phục vụ nhiều đối tượng khách hàng từ học sinh, giới văn phòng đến doanh nhân. Dù đã trở thành doanh nghiệp có giá trị hàng nghìn tỷ nhưng Thiên Long vẫn trung thành với ngành văn phòng phẩm, không theo đuổi xu thế đa ngành.
Phải trân trọng và trở thành một "kẻ mạnh" trong một lĩnh vực, rồi hãy nghĩ đến việc lấn sân sang ngành khác, đó là triết lý kinh doanh ông Thọ và ban điều hành theo đuổi. Năm 2014, công ty bán ra 650 triệu đơn vị sản phẩm, đạt doanh thu 1.613 tỷ đồng, lợi nhuận 147 tỷ đồng, chiếm hơn 50% thị phần bút viết trong nước, bỏ xa 2 đối thủ là Bến Nghé và Hồng Hà. Đến 2018, lợi nhuận đã chạm mức 247 tỷ đồng.
Giống như Chủ tịch Thế giới Di động Nguyễn Đức Tài quan điểm: "Tôi có niềm tin rằng không có khái niêm học sinh giỏi toàn diện, không có học sinh giỏi toán mà lại giỏi cả văn được. Thế giới Di động chọn làm học sinh giỏi toán thôi. Tập trung vào một vài thứ và sống chết làm nó."
Nói ngắn gọn, phải có bệ phóng vững vàng rồi hãy tính đến chuyện làm việc khác, ngành khác.
Hai lần vượt khủng hoảng
Có tuổi đời gần 40 năm, hành trình của Thiên Long không toàn màu hồng mà cũng ghi dấu những cuộc khủng hoảng chung của nền kinh tế. Trong đó, khủng hoàng tài chính năm 2008 ảnh hưởng nặng nề nhất.
Theo lời kể của ông Thọ, thời điểm này, Thiên Long đã trở thành công ty đại chúng, huy động được vốn để triển khai xây dựng đồng thời hai nhà máy tại Nam Định và Long Thành. Tuy nhiên, dự án tại Nam Định khởi công không được bao lâu, nhận thấy tương lai kinh tế sẽ xấu đi, dù đã đầu tư 20 tỷ đồng nhưng công ty quyết định dừng hoàn toàn, chỉ tập trung nguồn lực cho nhà máy khu vực miền Nam.
Ông Thọ cho biết, tác động của khủng hoảng 2008 cũng đã khiến dự án Long Thành sau vài năm mới phục hồi và hoàn vốn.
Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng do Covid-19 lần này khác hẳn. Để chỉ ra một yếu tố giúp doanh nghiệp vượt cơn nguy khó, ông Thọ bày tỏ: "Chúng tôi đặt niềm tin rằng cuối cùng, những hàng hóa thiết yếu, có chất lượng, có uy tín sẽ được người tiêu dùng đặt niềm tin. Chúng tôi cố gắng giữ được niềm tin của người tiêu dùng, coi đây là điều quan trọng nhất."
Lâu đời nhưng không "già cỗi"
Trong khi Thiên Long liên tục chuyển đổi mô hình, lớn mạnh nhờ những cây bút thì hai công ty từng là đối trọng như Bến Nghé, Hồng Hà không chỉ đánh mất thị phần trong lĩnh vực văn phòng phẩm, mà khi rẽ hướng sang kinh doanh bất động sản, chế biến thực phẩm, trang trại,… cũng chưa có được vị thế đáng kể trên thị trường.
Chủ tịch Cô Gia Thọ chia sẻ, dù đã có bộ phận R&D nhưng Tập đoàn vẫn thành lập thêm những tiểu ban nhỏ, với mục đích luôn tìm tòi và sáng tạo ra những sản phẩm mới, phù hợp với thị hiếu của thị trường.
Về phương thức bán hàng, nếu như trước kia chỉ có kênh bán buôn thì nay có bán lẻ, thương mại điện tử và cả kênh B2B, telesale. Ông Thọ cho biết dù nền tảng thương mại điện tử mà công ty tự xây dựng chưa đem lại nguồn thu cao, nhưng đây là xu hướng, nên vẫn phải làm.
Trong mùa cao điểm Covid-19, Thiên Long cũng không nằm ngoài xu thế sản xuất các sản phẩm phòng dịch như nước rửa tay, mặt nạ chống giọt bắt. Nhưng đó là trong ngắn hạn, quan trọng "phải có kế hoạch phát triển lâu dài".
Thiên Long cũng tham gia vào chiến dịch "Proudly Made in Vietnam" do Biti’s khởi xướng, nhằm thiết kế và truyền tải những thông điệp chống dịch nhân văn, đồng thời thúc đẩy "người Việt Nam dùng hàng Việt Nam".
Trong lúc thất thu vì dịch Covid-19, Thiên Long không "ngủ đông" mà tổ chức những cuộc thi dành cho đối tượng học sinh ngay trên mạng xã hội, nhằm quảng bá và làm sâu sắc thêm hình ảnh của thương hiệu trong tâm trí học sinh và các bậc phụ huynh.
Trang thương mại điện tử riêng của Thiên Long.
Lâu đời nhưng không "già cỗi", Thiên Long chọn đổi mới và cải tiến sản phẩm hợp với thị hiếu, chọn cách truyền tải nội dung hiện đại và gẫn gũi, thích nghi với những xu hướng kinh doanh chung của thời đại. Đó hẳn là bí quyết đã giúp một doanh nghiệp thuần Việt, sau gần bốn thập kỷ, vẫn trở thành lựa chọn số 1 của hàng triệu người tiêu dùng nói chung và các thế hệ học sinh nói riêng.
