Vì sao thế giới xem "khách hàng là thượng đế" nhưng người Nhật sẵn sàng đi ăn nhà hàng sang trọng, trả nhiều tiền mà không được chọn món ăn?
Trong tiếng Nhật, Omakase xuất phát từ động từ “Makasu - 任す”, nghĩa là sự tin tưởng, giao phó cho một điều gì đó.
Nhật Bản là một trong những đất nước có nền văn hóa ẩm thực vô cùng đa dạng và đặc sắc. Và loại hình ẩm thực Omakase được biết đến như một trong những hình thức ẩm thực đỉnh cao nhất của xứ sở hoa anh đào.
Nguồn gốc của Omakase
Trong tiếng Nhật, Omakase xuất phát từ động từ “Makasu - 任す”, nghĩa là sự tin tưởng, giao phó cho một điều gì đó. Dịch theo nghĩa nôm na trong ẩm thực, bạn có thể hiểu rằng đó là “Hãy cứ tin tưởng để đầu bếp quyết định cái gì là quan trọng nhất”.
Trái ngược với những gì bạn có thể nghĩ, Omakase không phải là truyền thống lâu đời tại Nhật Bản. Nó được cho là bắt nguồn từ các nhà hàng sushi, nơi thuật ngữ này đã được phổ biến trong những năm 1990.
Trước những năm 90, các nhà hàng sushi có rào cản gia nhập cao. Những nhà hàng này tương đối đắt tiền và chỉ những người sành ăn, những người thực sự hiểu rõ về cá thì mới có thể thưởng thức được tài nghệ thủ công tuyệt vời của sushi. Họ thưởng thức sushi mà không uống rượu vì tôn trọng tay nghề của các đầu bếp sushi.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế Nhật Bản, nhiều người nhanh chóng trở nên sung túc và có khả năng để đến những nhà hàng sushi cao cấp. Những khách hàng này với túi đầy tiền mặt nhưng tương đối xa lạ với 'văn hóa cao cấp' của sushi. Họ muốn được trải nghiệm loại ẩm thực trước đây chưa thể tiếp cận trong khi họ không biết nhiều về cá. Họ muốn có thêm đồ ăn kèm cùng với một loại rượu nào đó.
Kết quả là văn hóa sushi đã thay đổi để đáp ứng với sự thay đổi về nhu cầu của thực khách. Sake và các món ăn kèm được phục vụ và khách hàng hài lòng với những món quen thuộc trong thực đơn. Nhưng vì nhiều người mới thực sự không biết nhiều về cá, nên cần có cách để họ có thể gọi món, giao phó cho đầu bếp và tránh sự bối rối khi không biết một tên cá cụ thể, đặc biệt là khi sử dụng cá theo mùa. Nhằm giữ thể diện cho khách hàng, "omakase" đã ra đời.
Các đầu bếp cũng có xu hướng ủng hộ omakase, vì nó cho phép họ phục vụ cá và các nguyên liệu khác mà họ có trong tay mà không làm khách hàng thất vọng khi không có món họ lựa chọn. Và khách hàng sẽ dễ dàng hơn khi tin tưởng giao mọi thứ cho nhà hàng và tiếp tục trò chuyện với bạn bè và đồng nghiệp, thay vì phải quyết định một số món cụ thể.
Tại sao người Nhật đề cao Omakase ?
Về cơ bản, có ba lý do chính khiến người Nhật yêu thích omakase.
Lý do 1: Thật khó chịu khi phải suy nghĩ và quyết định
Omakase là một hệ thống hoàn hảo cho những người thiếu quyết đoán, những người không thể quyết định những gì họ muốn hoặc những người không có quan điểm đặc biệt mạnh mẽ khi ở cùng một nhóm.
Có nhiều lý do khác khiến mọi người có thể bảo đảm trước một quyết định nào đó, ngay cả khi ở nhà hàng. Ví dụ, họ có thể muốn tỏ ra khiêm tốn khi ra ngoài và không muốn trở thành người chịu trách nhiệm thực hiện trật tự cho nhóm. Vì vậy, hệ thống omakase vô cùng tiện lợi: Quyết định lựa chọn ăn gì được giao cho nhà hàng.
Lý do 2: Giữ thể diện
Bất cứ ai cần kiến thức chuyên môn khi gọi món, chẳng hạn như sushi trong một nhà hàng sushi hạng sang hay một loại rượu hảo hạng trong một nhà hàng Pháp, sẽ cảm thấy lo lắng. Tại các nhà hàng sushi, hình ảnh của thực khách có thể bị đe dọa: Bạn biết món cá vừa gọi tốt như thế nào? Và bạn có biết mùa này đang có cá gì không? Hay nên gọi món nào thì mới được xem là am hiểu, sành điệu?
Tương tự, trong một nhà hàng Pháp, bạn có thể ấn tượng với kiến thức của ai đó qua cách họ chọn một chai rượu. Và mối quan hệ của bạn với người đó - đồng nghiệp, người yêu, bạn bè - cũng có thể mang lại ấn tượng mà bạn muốn tạo ra bằng kiến thức của chính mình.
Nhưng thay vì phạm sai lầm, bạn có thể chỉ cần tới "omakase" và không phải chịu sức nặng của quyết định, mà vẫn ghi điểm với những người bạn đồng hành của mình.
Lý do 3: Mọi người tin tưởng ý kiến chuyên gia
Nhân viên của nhà hàng là những người chuyên nghiệp và biết cách đọc vị khách hàng. Họ cũng biết rất rõ về sản phẩm của mình. Bạn có thể yêu cầu một món nào đó trong thực đơn hoặc bạn cũng có thể để lại toàn bộ sự lựa chọn cho họ. Người Nhật rất vui khi tin tưởng mọi thứ cho những người chuyên nghiệp như đầu bếp tại nhà hàng.
Tại Nhật Bản, Omakase Sushi là loại hình phục vụ phổ biến nhất. Ngoài ra người Nhật còn dùng văn hóa này tại những bữa trưa tại nhà hàng hay đến quán bar vào buổi tối. Trong những năm gần đây, các dịch vụ omakase thời trang cũng nở rộ ở Nhật Bản.
