Loại virus có tốc độ lây lan cao gấp 100 lần HIV, gây ra cái chết cho hơn 600.000 người mỗi năm trên toàn thế giới: Người Việt mắc rất nhiều!

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, viêm gan B là một trong những căn bệnh mãn tính nguy hiểm. Hiện nay, có đến hơn 2 tỷ người đã và đang mắc viêm gan B và gây ra cái chết cho hơn 600.000 người mỗi năm trên toàn thế giới. 

Việt Nam được xem là “ổ dịch” của bệnh viêm gan B với hơn 10 triệu người mắc phải. Năm 2019, điều tra về gánh nặng bệnh tật cho thấy, viêm gan B là nguyên nhân gây ra hơn 80% các ca bệnh về gan và ung thư gan. Trong đó, 90% bệnh nhân không biết về tình trạng bệnh của mình.

Viêm gan B là gì?

Viêm gan B là một loại bệnh nhiễm trùng gan rất nghiêm trọng do virus viêm gan B hay nói cách khác là virus HBV (Hepatitis B Virus) gây ra. Đây là loại viêm gan siêu vi có ảnh hưởng lớn tới y tế toàn cầu, là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới xơ gan và ung thư gan.

Nếu sau 6 tháng, cơ thể người bệnh không thể tự miễn dịch được với virus, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính và nhiễm virus HBV suốt đời.

Những con đường nhiễm viêm gan B

Một trong những yếu tố cho thấy sự nguy hiểm của viêm gan B là khả năng lây truyền bệnh vô cùng lớn. Virus viêm gan B có khả năng lây nhiễm cực kỳ cao, thậm chí cao hơn 50 - 100 lần virus HIV. Dưới đây 3 con đường lây nhiễm điển hình của virus HBV:

Truyền từ mẹ sang con

Nếu người mẹ trong lúc mang thai bị nhiễm virus viêm gan B thì tỉ lệ lây nhiễm cho thai nhi là rất cao và tăng dần từ lúc mang thai cho đến khi sinh.

Cụ thể, trong 3 tháng đầu tỉ lệ lây nhiễm là 10% và 3 tháng cuối tăng lên là 60-70%. Đặc biệt, nguy cơ truyền virus cho em bé có thể lên đến 90% nếu không có biện pháp bảo vệ kịp thời ngay sau sinh. Và 50% số trẻ này có thể bị viêm gan B mãn tính và có nguy cơ bị xơ gan lúc trưởng thành.

Lây qua đường tình dục

Một trong các con đường chiếm tỷ lệ cao gây nên viêm gan B hiện nay phải kể đến quan hệ tình dục, kể cả quan hệ một- một. Virus HBV-DNA có trong tinh dịch của nam giới hoặc trong dịch tiết âm đạo của nữ giới có thể gây lây nhiễm cho đối phương qua các vết xước nhỏ trong quá trình quan hệ tình dục. Chính vì thế bạn cần có biện pháp bảo vệ an toàn, hợp lý để tránh lây nhiễm.

Nếu trong gia đình có vợ hoặc chồng bị mắc bệnh viêm gan B, người bệnh cần đi thăm khám và tiêm phòng kịp thời để tránh lây nhiễm.

Truyền qua đường máu

Các sự cố y tế như truyền máu có chứa virus Viêm gan B, sử dụng các dụng cụ y tế không được vệ sinh, tiệt trùng, có chứa virus gây bệnh. Dùng chung bơm kim tiêm, các vật dụng cá nhân như: Dao cạo râu, bàn chải đánh răng...Sử dụng các dịch vụ thẩm mỹ, làm nail, xăm hình...trong khi các dụng cụ, máy móc thực hiện không đảm bảo vệ sinh và có chứa virus gây bệnh.

Dấu hiệu cảnh báo bị viêm gan B

Virus viêm gan B có khả năng "ẩn mình" và dần dần sinh sản, phát triển và tàn phá cơ thể âm thầm. Do đó, nhiều trường hợp bệnh nhân khi phát hiện ra bệnh thì đã ở cấp độ nặng.

Chia sẻ về vấn đề này, bác sỹ Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, BV Nhi đồng I, Cố vấn cao cấp Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, bệnh viêm gan được coi là "sát thủ thầm lặng" với các triệu chứng rất kín đáo, khó phát hiện nếu không xét nghiệm máu. Đến khi phát hiện thì hầu hết bệnh nhân đã ở giai đoạn mãn tính, xơ gan, xơ gan mất bù (hay còn gọi là xơ gan cổ trướng), ung thư gan…

Mặc dù vậy, các bác sỹ chuyên khoa vẫn khuyến cáo mọi người khi nhận thấy cơ thể có những biểu hiện lạ dưới đây thì cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để có kết luận chính xác nhất:

- Sốt nhẹ, người mệt mỏi, chán ăn.

- Nước tiểu màu vàng, sẫm.

- Vàng mắt, vàng da.

- Đau hạ sườn phải.

- Bụng chướng.

Bệnh viêm gan B nguy hiểm như thế nào?

Khi mắc bệnh viêm gan B, người bệnh thường mệt mỏi, suy nhược, giảm chức năng gan nên khả năng đào thải các chất độc hại ra ngoài sẽ kém đi, dẫn đến các chất độc này sẽ tích tụ dần trong cơ thể. Bên cạnh đó, ngay khi bị nhiễm, virus HBV sẽ bám vào bề mặt gan, phá hủy và làm rối loạn hoạt động của tế bào gan, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Suy giảm chức năng gan: Virus HBV phá hủy tế bào từ bên trong, gây tổn thương gan và làm suy giảm các chức năng gan như thải độc, lọc máu, chuyển hóa chất, tổng hợp chất…

Gan nhiễm mỡ: Quá trình phân giải Triglyceride ở gan bị suy giảm, khiến cho chất béo không được chuyển hóa mà tích tụ lại gây gan nhiễm mỡ.

Xơ gan: Trong vòng 20 năm hoặc sớm hơn, viêm gan B nếu không điều trị sẽ thành xơ gan, ngăn chặn dòng máu đi qua gan, làm suy giảm trầm trọng chức năng gan.

Ung thư gan: Trung bình cứ 100.000 người Việt thì có 23,2 người bị ung thư gan. Viêm gan B làm tăng sinh tế bào gan ác tính, sau 10 năm hoặc sớm hơn sẽ tiến triển thành ung thư gan.

Cách phòng tránh viêm gan B

Hiện nay, tiêm vắc xin vẫn được coi là phương pháp phòng tránh bệnh hiệu quả nhất. Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, vắc xin phòng viêm gan B nên tiêm ngay trong vòng 24 giờ đầu sau sinh, sau đó phác đồ của vắc xin viêm gan B sẽ theo vắc xin viêm gan B đơn hoặc thành phần vắc xin viêm gan B có trong các mũi vắc xin phối hợp.

Người lớn cần làm các xét nghiệm HBsAg và anti-HBs (HBsAb) để biết có bị nhiễm virus viêm gan B hay không? Hoặc trong cơ thể đã có kháng thể kháng virus viêm gan B hay chưa. Nếu kết quả là HBsAg âm tính thì cần phải tiêm phòng vắc xin càng sớm càng tốt.

Nguồn tham khảo: BV Vinmec; VNVC

Nguyễn Phượng