Tập thể dục giúp não mềm dẻo hơn
Các nhà thần kinh học vừa phát hiện, não thực ra cũng có tính mềm dẻo. Tính mềm dẻo của não dường như còn tăng lên khi tập thể dục.
Các nhà nghiên cứu từng tin rằng, não là cơ quan không thay đổi theo thời gian, trái với các cơ quan khác luôn tự nạp lại. Dù sao não cũng cần ổn định để có thể lưu trữ những ký ức và trải nghiệm nguyên vẹn trong suốt cuộc đời con người.
Tuy nhiên, các nhà thần kinh học vừa phát hiện, não thực ra cũng có tính mềm dẻo. Tính mềm dẻo của não dường như còn tăng lên khi tập thể dục. Theo nghiên cứu mới, một vùng não liên quan đến thị giác – vốn được cho là luôn cố định – cũng phản ứng mạnh với các bài thể dục ngắn.
Nhóm nghiên cứu tái lập một bài kiểm tra từng thực hiện trên động vật: Họ cho mọi người đeo bịt mắt, sau đó tập thể dục hoặc ngồi yên và xem phim. Thông thường, khi người hoặc động vật bị che một mắt, mắt bị che sẽ trở nên khỏe hơn để bù đắp cho phần thông tin đầu vào thiếu hụt.
Trong nghiên cứu lần này, bên mắt bị che của những người tập thể dục khỏe hơn nhiều so với người ngồi yên. Điều này gợi ý não có thể tăng độ mềm dẻo khi tập thể dục.
Tại sao tập thể dục lại tăng cường độ mềm dẻo cho não? Chuyên gia Claudia Lunghi của Đại học Pisa, đồng tác giả cuộc nghiên cứu với Alessandro Sale cho biết, dường như việc tập thể dục làm giảm sự ức chế ở một vài tế bào nhất định. Nói cách khác, hoạt động thể chất đã tháo phanh, thúc đẩy não trở nên mềm dẻo hơn.
Chất dẫn truyền thần kinh GABA là chất ức chế chính đối với các hoạt động của neuron. Vì thế, nếu chúng giảm đi do tập thể dục hoặc nguyên nhân khác, não có thể tăng cường hoạt động, nhờ đó trở nên mềm dẻo hơn.
Đây không phải nghiên cứu đầu tiên chứng minh não linh hoạt hơn ta tưởng. Đã có nhiều công trình liên quan đến vấn đề này, chẳng hạn như nghiên cứu chất chống trầm cảm có thể tăng tính mềm dẻo ở một vài vùng não nhất định.
Rèn luyện thân thể cũng tương tự, nhất là trong việc giúp phát triển những neuron mới ở hồi hải mã – vùng não ngày càng co lại khi bạn già đi, trầm cảm và mất trí nhớ. Tuy nhiên, bà Lunghi cho rằng còn quá sớm để chữa trầm cảm hay các chứng rối loạn khác chỉ bằng tập thể dục.
Trong tương lai, người ta có thể áp dụng những bài tập khác nhau để điều trị cho bệnh nhân chấn thương não, nhất là khi cần hình thành các mạch hay liên kết mới giúp não hồi phục, hoặc trường hợp lão hóa do bệnh, khi cần làm chậm quá trình chết não. Giữ cho não mềm dẻo linh hoạt rất quan trọng trong việc ngăn chặn bệnh lão hóa não.
Áp dụng tập thể dục như thế nào để tăng tính mềm dẻo và hồi phục chức năng não vẫn cần nghiên cứu thêm. Dự định trước mắt của bà Lunghi là nghiên cứu chứng giảm thị lực (amblyopia). Người ta vốn cho rằng chứng bệnh này chỉ điều trị được khi còn nhỏ, vì lúc trưởng thành, não không thể phục hồi chức năng nữa.
Nhưng giờ tất cả có thể thay đổi. Bà Lunghi nói: “Nếu kết hợp cách điều trị truyền thống với hoạt động thể chất có thể tăng cường tính linh hoạt thị giác để phục hồi chức năng nhìn của bên mắt giảm thị lực, thì chúng ta sẽ trao cho bệnh nhân một cơ hội mới”.
Tập thể dục rất tốt cho cơ thể và não bộ. Vì vậy, bạn nên đi bộ hoặc tập xe đạp đều đặn. Có thể việc tập luyện còn hữu hiệu hơn những gì khoa học chứng minh.
