Hình dung lại tương lai công việc từ làn sóng nghỉ việc hàng loạt
Diễn giả tại Diễn đàn Nhân sự RMIT-Deloitte thường niên vạch ra hướng đi để các tổ chức quản lý công việc, nơi làm việc và lực lượng lao động trong tương lai.
Trong giai đoạn giãn cách xã hội do đại dịch COVID-19, mọi người phải làm việc ở nhà nhiều hơn. Thời gian làm việc tăng cùng với việc thiếu sự hỗ trợ trực tiếp khiến nhiều người lao động cảm thấy kiệt sức, tạo ra làn sóng nghỉ việc hàng loạt trên toàn cầu – "Great Resignation". Một nghiên cứu toàn cầu của Microsoft vào năm 2021 cho thấy có hơn 40% lực lượng lao động cân nhắc tới chuyện nghỉ việc.
Vậy, câu hỏi đặt ra là: Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Công việc trong tương lai sẽ thế nào? Chốn công sở liệu còn giống như nơi chúng ta từng làm việc trước kia?
Tại Diễn đàn Nhân sự RMIT-Deloitte 2022 vừa qua, ông Mark Teoh, Giám đốc điều hành Deloitte Consulting, đã đưa ra bốn kịch bản có thể xảy ra:
Đầu tiên, nhân sự có thể làm việc theo mô hình hợp tác tại cùng một địa điểm. Các nhóm hiệu quả hơn cả khi có mặt ở cùng một nơi, làm việc trực tiếp cùng nhau, và sử dụng các công cụ và nền tảng kỹ thuật số để kết nối với đồng nghiệp ở xa khi cần thiết.
Thứ hai, người lao động có thể làm việc với mức độ tự chủ và cá nhân hóa cao hơn. Các tổ chức cho phép nhân viên làm việc độc lập và linh hoạt trên tất cả các khía cạnh, trong môi trường ảo hoặc môi trường kết hợp trực tuyến-trực tiếp. Các nhóm làm việc hòa hợp với nhau và có quy chuẩn rõ ràng về phương pháp làm việc.
Thứ ba, một số tổ chức có thể duy trì tính ổn định về thời gian, cách thức và địa điểm hoàn thành công việc – giống như trạng thái "bình thường cũ". Người lao động tập trung vào thực hiện nhiệm vụ thuộc đơn vị chức năng của mình theo mô hình phân cấp truyền thống. Họ ưu tiên làm việc tại văn phòng.
Cuối cùng, công việc có thể được thực hiện thông qua cấu trúc truyền thống dựa trên chức năng nhiệm vụ, nhưng cho phép nhiều lựa chọn về địa điểm và thời gian làm việc. Các tổ chức này sẽ tập trung vào đầu ra và kết quả làm việc của nhân viên, thay vì thời gian làm việc.
Ông Mark Teoh nhấn mạnh rằng "mỗi nghề nghiệp phù hợp với một mô hình khác nhau" và "các công việc dựa nhiều vào công nghệ và tri thức có thể phù hợp hơn với mô hình tự chủ và cá nhân hóa".
Các diễn giả tại Diễn đàn Nhân sự RMIT-Deloitte 2022
Giáo sư Andrew R. Timming, Phó trưởng khoa Quản trị tại Đại học RMIT Australia đề xuất nên đầu tư vào thực tế ảo và các giải pháp như Metaverse để kết nối người lao động với công việc ảo, qua đó có thể tạo ra nơi làm việc kiểu mới – không có văn phòng truyền thống và giảm đáng kể chi phí duy trì và phát triển không gian văn phòng ở những vị trí đắc địa.
Phó giáo sư Seng Kiat Kok, Phó trưởng khoa Kinh doanh và Quản trị tại Đại học RMIT Việt Nam, cho rằng điều tối quan trọng là tạo dựng môi trường hòa nhập nơi mọi người đều được xem xét đến.
"Điều này có nghĩa là các tiến bộ công nghệ, cơ sở hạ tầng hoặc thậm chí các chính sách về làm việc linh hoạt cần phải tạo điều kiện thuận lợi cho cả cộng đồng nhân viên. Thông thường, nhân viên khuyết tật sẽ bị bỏ qua trong những thay đổi này. Chúng ta cần phải chủ động xem xét nhu cầu của họ vì đóng góp của họ cho tổ chức là không hề nhỏ. Chuyển đổi kỹ thuật số phải đi đôi với tư duy bao hàm như vậy".
Tại diễn đàn, hầu hết các diễn giả cho rằng mô hình làm việc kết hợp trực tuyến-trực tiếp sẽ tiếp tục tồn tại ít nhất một thời gian nữa. Do đó, cần sử dụng các công nghệ sẵn có để tạo sự hài hòa giữa con người và tổ chức. Đồng thời cũng cần hình thành và duy trì văn hóa tổ chức tích cực và giàu tính nuôi dưỡng.
Phó giáo sư Nguyễn Quang Trung, Chủ nhiệm nhóm bộ môn Quản trị tại Khoa Kinh doanh và Quản trị Đại học RMIT kết luận: "Vấn đề cốt lõi không phải là chúng ta ở đâu, mà là chúng ta làm việc như thế nào. Tính tự chủ, tôn trọng, kết nối và hợp lý là chìa khóa để ‘truyền lửa’ cho người lao động dù họ có làm việc ở đâu".
