CNN: Mối quan hệ kỳ lạ giữa Ấn Độ và Trung Quốc
Số liệu của Cục thương mại Ấn Độ cho thấy kim ngạch thương mại với Trung Quốc đã đạt hơn 87 tỷ USD trong năm tài khóa 2018-2019. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Ấn Độ trong năm tài khóa đó, chỉ đứng sau Mỹ.
Trong những ngày vừa qua, căng thẳng giữa Trung Quốc và Ấn Độ đã lên cao, tuy nhiên nhiều chuyên gia cho rằng một cuộc xung đột giữa 2 cường quốc là khó xảy ra dựa trên sự hợp tác thương mại cũng như gắn kết về kỹ thuật công nghệ giữa 2 nền kinh tế.
Hiện nay, Ấn Độ nhập khẩu hàng từ Trung Quốc nhiều hơn bất cứ quốc gia nào. Trong vòng 10 năm qua, mối gắn kết giữa 2 nền kinh tế này ngày một gia tăng nhờ công nghệ. Các hãng công nghệ Trung Quốc đã đổ hàng tỷ USD cho nhiều startup Ấn Độ, trong khi đó những hãng smartphone hàng đầu của Trung Quốc cũng đang thống trị tại thị trường Nam Á này. Đó là chưa kể đến hàng loạt ứng dụng của Trung Quốc như Tiktok đang làm mưa làm gió ở Ấn Độ.
Mối gắn kết kỳ lạ
Theo hãng tư vấn Gateway House, Trung Quốc đã tạo được vị thế vô cùng lớn trong làng công nghệ Ấn Độ trong vòng 5 năm trở lại đây. Dù chưa thuyết phục được Ấn Độ tham gia kế hoạch "Một vành đai một con đường" nhưng Trung Quốc đã phủ sóng thị trường này bởi những chiếc smartphone giá rẻ cùng hàng tỷ USD cho các startup nơi đây.
Thâm hụt thương mại Ấn-Trung (tỷ USD)
Kể từ năm 2015 đến nay, hãng Gateway ước tính Trung Quốc đã đổ tới 4 tỷ USD cho các hãng khởi nghiệp công nghệ Ấn Độ. Ví dụ như tập đoàn Alibaba đã đổ tiền cho những startup thương mại điện tử Snapdeal, ví điện tử Paytm hay dịch vụ giao đồ ăn Zomato. Tập đoàn Tencent thì đầu tư cho ứng dụng nhắn tin Hike và ứng dụng gọi xe Ola.
Số liệu của Gateway cho thấy hơn 50% số "kỳ lân" máu mặt tại Ấn Độ, nghĩa là những startup có mức vốn hóa hơn 1 tỷ USD, đều được Trung Quốc đầu tư.
Thậm chí Huawei, tập đoàn đang bị Mỹ nhắm tới vẫn đang chịu trách nhiệm xây dựng hệ thống 5G cho Ấn Độ nhằm tận dụng thị trường có tốc độ tăng trưởng Internet nhanh nhất thế giới.
"Trung Quốc kỳ vọng sẽ trở thành người chơi lớn trên thị trường Internet Ấn Độ", Chuyên gia Amit Bhandari của Gateway nhận định.
Đồng quan điểm, chuyên gia Sukanti Ghosh của hãng tư vấn Albright Stonebridge nhấn mạnh Ấn Độ đóng vai trò trọng yếu với Trung Quốc trên còn đường thống trị nền công nghệ thế giới.
"Tôi không cho rằng bất kỳ bên nào phải chịu thua thiệt trong mối quan hệ hiện nay, cả 2 quốc gia đều thu được lợi ích khi hợp tác với nhau", Chuyên gia Ghosh nhận định.
Trước sự ảnh hưởng mạnh mẽ từ Trung Quốc, Ấn Độ đã phải tuyên bố siết chặt kiểm soát các dòng vốn trực tiếp nước ngoài (FDI) từ các nước láng giềng. Mục đích chính của động thái này là ngăn chặn sự kiểm soát của Trung Quốc đến hệ thống Internet của Ấn Độ dù vẫn cho phép các công ty công nghệ Trung Quốc xuất khẩu ứng dụng và phần cứng sang.
Tuy vậy, nhiều chuyên gia cho rằng sẽ rất khó để Ấn Độ giảm sự phụ thuộc về công nghệ với Trung Quốc và ngược lại, cùng không dễ để chính quyền Bắc Kinh từ bỏ thị trường Nam Á này. Bằng chứng rõ ràng nhất là báo cáo của Viện Brooking Ấn Độ cho thấy các công ty Trung Quốc đều đầu tư với chiến lược dài hạn tại quốc gia Nam Á này và những khoản tiền lớn giúp họ có vị thế trên thị trường, qua đó rất khó để gạt những tập đoàn này ra khỏi cuộc chơi.
"Tôi không nghĩ rằng nhiều người có thể hiểu sự khó khăn đến nhường nào nếu muốn hoàn toàn suy giảm mối liên kết giữa Ấn Độ và Trung Quốc", Chuyên gia Ananth Krishnan của Viện Brooking Ấn Độ cho hay.
Theo Krishnan, Ấn Độ nhập khẩu hầu hết các sản phẩm từ máy móc hạng nặng cho đến thiết bị viễn thông, năng lượng hay thậm chí là nguyên liệu dược phẩm. Ước tính của viện Brooking Ấn Độ cho thấy Trung Quốc đã đầu tư ít nhất 26 tỷ USD cho thị trường này và không dễ gì họ từ bỏ để chúng trôi theo dòng nước.
Tạo công ăn việc làm
Số liệu của Cục thương mại Ấn Độ cho thấy kim ngạch thương mại với Trung Quốc đã đạt hơn 87 tỷ USD trong năm tài khóa 2018-2019. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Ấn Độ trong năm tài khóa đó, chỉ đứng sau Mỹ. Tuy nhiên khác với giao thương cùng Mỹ, Ấn Độ nhập khẩu từ Trung Quốc nhiều hơn rất nhiều.
Thậm chí chuyên gia Krishnan cho rằng những phong trào tẩy chay hàng Trung Quốc hiện nay tại Ấn Độ sẽ chẳng đi đến đâu dựa vào mức độ phụ thuộc của nền kinh tế này với thiết bị, nguyên liệu, công nghệ và vốn của người hàng xóm.
Cũng theo Krishnan, động thái siết chặt kiểm soát FDI từ Trung Quốc của Ấn Độ không phải để giới hạn dòng vốn mà là để hướng nguồn tiền này đến những mảng kinh tế khác như sản xuất, qua đó tạo ra nhiều việc làm hơn.
Mặt khác, hàng tỷ USD đầu tư của Trung Quốc hiện đang tạo nên nhiều việc làm cho lao động Ấn Độ. Hiện quốc gia Nam Á này đang là thị trường nước ngoài lớn nhất của các hãng sản xuất smartphone Trung Quốc. Năm 2019, số liệu của IDC cho thấy 4/5 loại smartphone bán chạy nhất ở Ấn Độ là của các thương hiệu Trung Quốc như Xiaomi, Vivo, Oppo và Realtime.
Thâm hụt thương mại Ấn-Trung hàng tháng (triệu USD)
Tổng doanh số bán smartphone Trung Quốc tại Ấn Độ năm ngoái đạt tới hơn 16 tỷ USD và tất cả chúng hầu như đều được sản xuất tại các nhà máy ở Ấn Độ. Động thái này của các hãng smartphone Trung Quốc vừa tránh được những rào cản thuế quan lại ủng hộ chính sách "Make in India" của Thủ tướng Narendra Modi.
"Bởi vậy nếu bạn nói về việc tẩy chay hàng hóa hay đóng cửa khẩu, chúng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các nhà máy cũng như người lao động Ấn Độ", Chuyên gia Kiranjeet Kaur của IDC nhấn mạnh.
"Tôi thực sự không nghĩ rằng những bất ổn sẽ làm thay đổi quyết định mua hàng Trung Quốc của người Ấn Độ. Mọi người hiện nay quá phụ thuộc vào những mặt hàng Trung Quốc như smartphone chẳng hạn. Bởi vậy họ sẽ khó mà có lựa chọn nào khác", Chuyên gia Kaur nhận định.
