Robot - vị cứu tinh của nền kinh tế Nhật Bản
Nếu như ở Mỹ và Châu Âu, sự gia tăng của máy móc được dự báo sẽ gây ra nạn thất nghiệp tràn lan và sụt giảm lương thì ở Nhật Bản, robot là lời giải cho tình trạng lão hóa dân số, suy giảm lực lượng lao động và những lo ngại về dân nhập cư.
Vốn dĩ Nhật Bản đã là một cường quốc về robot. Tuy nhiên, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe muốn nhiều hơn thế, và ông đã kêu gọi một “cuộc cách mạng robot”. Chính phủ của ông đã bắt đầu kế hoạch 5 năm để thúc đẩy việc sử dụng máy móc thông minh trong sản xuất, các chuỗi cung ứng, xây dựng và chăm sóc sức khỏe, đồng thời mở rộng thị trường từ 660 tỷ yen (5,5 tỷ USD) lên 2.400 tỷ yen vào năm 2020.
Robot công nghiệp sắp xếp các mặt hàng tại một trung tâm phân phối
“Sự thiếu hụt nhân công là một vấn đề cấp bách đến mức mà các công ty không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc tăng hiệu suất”, Hajime Shoji, Trưởng bộ phận Thực hành Công nghệ Châu Á - Thái Bình Dương tại Tập đoàn Tư vấn Boston Consulting Group (BCG) nói. BCG cho rằng, đến năm 2025, robot có thể giúp tiết kiệm 25% chi phí lao động cho các nhà máy tại Nhật Bản. “Tiềm năng tăng trưởng là rất lớn”, BCG khẳng định.
Công nhân thay thế
Tự động hóa đang có tiềm năng rất lớn ở Nhật Bản. Trung tâm phân phối 1 tỷ yen của hãng thuốc Toho Holdings bắt đầu hoạt động vào tháng 1/2014 với khoảng 130 công nhân, bằng một nửa số lượng so với những trung tâm có kích thước tương tự. Hiệu suất làm việc của công nhân tăng 77% với sự hỗ trợ xử lý 65% của robot trong việc chọn lọc sản phẩm.
"Chúng tôi muốn giảm nhu cầu nhân công bằng cách sử dụng robot vì chúng tôi gặp nhiều khó khăn trong việc tuyển dụng, bao gồm cả người lao động bán thời gian", Mitsuo Morikubo, Giám đốc điều hành của công ty cho biết.
Robot công nghiệp đặt trên một băng tải
Toho Holdings sử dụng 16 robot với hoạt động cực kỳ khéo léo. Chúng có thể chọn lọc khoảng 10.000 sản phẩm mỗi giờ với độ chính xác gần như hoàn hảo. Công việc còn lại cho con người cũng bớt vất vả hơn. “Thật dễ dàng cho những phụ nữ làm việc ở đây”, Asuka Arai, công nhân tại Toho Holdings nói. “Bạn không cần phải nhấc các vật nặng và hệ thống được thiết lập để giữ cho bạn tránh mắc lỗi”.
Robot dịch vụ
Trong nhiều thập kỷ, Nhật Bản đã luôn dẫn đầu trong lĩnh vực robot sản xuất, đặc biệt là trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô. Hiện tại, với việc Trung Quốc và Hàn Quốc đã tự sản xuất được máy móc tự động, Nhật Bản lại chuyển trọng tâm sang robot dịch vụ. Chính phủ Nhật đặt mục tiêu tăng trưởng thị trường robot dịch vụ lên tới 20 lần, đạt mức 1.200 tỷ yen vào năm 2020.
Trong số các doanh nghiệp thúc đẩy mục tiêu đó có công ty Cyberdyne Inc. Công ty này có sản phẩm là bộ đồ cơ năng học HAL, phát hiện các tín hiệu từ não người mặc và truyền đi khắp các cơ bắp của họ, giúp hỗ trợ việc di chuyển và làm giảm những sự gắng sức vật lý. Với các nhà máy sản xuất và xây dựng, bộ đồ này giúp công nhân bớt căng thẳng. Đối với bệnh nhân, nó giúp hỗ trợ vật lý trị liệu.
Theo Yoshiyuki Sankai, chủ tịch của Cyberdyne, robot không phải là một mối đe dọa mà là một giải pháp cho các vấn đề xã hội ở Nhật Bản. "Mục tiêu của chúng tôi là tạo ra một thị trường mới”, ông cho biết.
Yoshiyuki Sankai
"Trong tương lai, mọi sự chú ý sẽ tập trung vào sự thiếu hụt lao động" Tanikawa, 49 tuổi, người đang săn lùng nhân công tại các trường học và hội chợ việc làm nói.
Công ty của Tanikawa có 64 công nhân và hai nhà máy ở Tokyo và vùng ven Ibaraki, dựa vào trợ cấp của chính phủ để trang trải 2/3 chi phí thuê một robot HAL. “Nó có giá khoảng 90.000 yên mỗi tháng”, Tanikawa nói.
Công nghệ chăm sóc
Robot cũng đang ngày càng tiến sâu vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Tại Viện dưỡng lão Good Time Living ở Chiba, phía đông Tokyo, điều dưỡng Yuki Koriyama mang theo một chiếc máy tính bảng để theo dõi tình trạng người bệnh. Chiếc máy tính bảng được kết nôi với một camera trong phòng của bệnh nhân, ghi lại mọi chuyển động của họ, và có thể cảnh báo nếu người bệnh cần sự hỗ trợ.
Theo thống kê từ Orix Living Corp, hệ thống trị giá 500.000 yen này đã giúp giảm một nửa số lượng bệnh nhân bị té ngã trên 10 cơ sở mà nó được cài đặt trong năm tài chính vừa qua.
Để dìu đỡ những người bệnh cao tuổi ra khỏi giường, điều dưỡng viên Yuki Koriyama phải sử dụng một chiếc máy nâng tự động trị giá 400.000 yen. Giống như nhiều nhân viên điều dưỡng khác, cô bị đau lưng mãn tính thường được massage hoặc mang một chiếc đai hỗ trợ để giảm bớt sự khó chịu. Chiếc máy nâng này đã giúp cho cô rất nhiều. “Tôi đã có thể phải bỏ việc nếu không có chiếc máy nâng này”, Koriyama nói.
