Việt Nam vay Trung Quốc 7.000 tỷ đồng làm cao tốc giáp ranh Trung Quốc?
Dự án cao tốc Vân Đồn – Móng Cái có tổng chiều dài 96 km, được đề xuất vay gần 7.000 tỷ đồng vốn của ngân hàng Trung Quốc. Bộ Tài chính tỏ rõ băn khoăn khi các khoản vay từ Trung Quốc đều “có ràng buộc, phải sử dụng nhà thầu, công nghệ, máy móc, thiết bị của Trung Quốc”.
Dự án đường cao tốc Vân Đồn – Móng Cái có tổng chiều dài 96 km, tổng mức đầu tư dự án giai đoạn 1 dự kiến là 382 triệu USD, trong đó vốn vay Ngân hàng xuất nhập khẩu Trung Quốc 304,6 triệu USD, tương đương 6.860 tỷ đồng.
Vốn đối ứng của phía Việt Nam là 77,33 triệu USD, tương đương hơn 1.700 tỷ đồng.
Liên quan đến việc vay vốn này, các Bộ đang có ý kiến trái chiều nhau:
- Bộ Giao thông Vận tải: Đề nghị áp dụng cơ chế tài chính theo hình thức cấp phát toàn bộ vốn vay nước ngoài cho dự án (vay vốn với điều kiện sẽ chỉ định nhà thầu Trung Quốc thi công).
- Bộ Ngoại giao: Đồng tình với việc dùng vốn vay của ngân hàng Trung Quốc. Tuy nhiên, việc Bộ Giao thông Vận tải đề nghị ngân sách nhà nước cấp phát toàn bộ vốn vay là chưa phù hợp với việc xây dựng dự án đường cao tốc, bởi đây là dự án có khả năng thu hồi vốn và Bộ Giao thông Vận tải không phải là đối tượng vay lại theo quy định của Luật Quản lý nợ công.
- Bộ Tài chính: băn khoăn khi các khoản vay ưu đãi bên mua của Trung Quốc đều là các khoản vay “có ràng buộc, phải sử dụng nhà thầu, công nghệ, máy móc, thiết bị của Trung Quốc”. Trong khi đó, dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc là dự án đầu tư phát triển có nguồn thu trực tiếp.
Bộ Tài chính cho rằng cần tính toán, so sánh với khả năng huy động vốn từ các nguồn khác có chi phí rẻ hơn hoặc chất lượng, công nghệ tốt hơn nhằm giảm rủi ro trong quá trình xây dựng dự án.
Cuối cùng, Bộ Tài chính đề nghị cân nhắc chủ trương sử dụng vốn tín dụng ưu đãi bên mua của Trung Quốc cho dự án này.
Trường hợp vẫn sử dụng nguồn vốn tín dụng ưu đãi bên mua của Trung Quốc cho dự án này, Bộ Tài chính đề nghị cân nhắc xác định rõ chủ đầu tư dự án phù hợp với cơ chế sử dụng vốn vay của dự án (cho vay lại toàn bộ, không cấp phát hoặc không vay để đầu tư dự án này).
Tuy nhiên, theo Bộ Giao thông Vận tải, ngoài Trung Quốc, hiện chưa có nhà đầu tư nào khác quan tâm đến dự án này.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng cần tiếp tục đàm phán với phía Trung Quốc để xác định điều kiện cụ thể của khoản vay theo hướng đề nghị phía Trung Quốc áp dụng điều kiện vay ưu đãi hơn so với điều kiện vay gần nhất phía Trung Quốc đề xuất.
Không áp dụng điều kiện thự hiện dự án theo hình thức EPC bởi nhà thầu Trung Quốc. Ngoài ra, có thể xem xét khả năng sử dụng khoản này cho dự án theo hình thức PPP (đối tác công tư).
