Thuế giảm sâu, ôtô nội sẽ “chết”?

“Năm 2018 thuế nhập khẩu ôtô sẽ bằng 0, nếu đặt vấn đề giảm sâu thuế tiêu thụ đặc biệt, thì chắc chắn ngành ôtô trong nước sẽ “chết” và hệ lụy của xã hội xảy ra là rất lớn”, đại biểu Lê Văn Lai lo lắng khi thảo luận tại Quốc hội, chiều 13/11.

Một số vị đại biểu khác cũng còn băn khoăn với nhiều đề xuất tại dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế, trong đó có việc điều chỉnh mạnh thuế ôtô và xóa nợ thuế cho doanh nghiệp Nhà nước.

“Cần ôtô nội hơn ôtô giá rẻ”

Một trong số các nội dung đáng chú ý của dự luật này là việc Chính phủ đề xuất giảm mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dòng xe ôtô dung tích nhỏ.

Đại biểu Hồ Thị Thủy (Vĩnh Phúc) cho rằng gần thời điểm giảm thuế nhập khẩu bằng 0 từ khu vực ASEAN thì giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ôtô cần cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo cân đối lợi ích giữa người tiêu dùng, doanh nghiệp sản xuất và Nhà nước.

Việc hai lọai thuế giảm cùng lúc, theo đại biểu Thủy là nếu không cẩn thận thì xe nhập khẩu sẽ được hưởng lợi kép, sẽ ngay lập tức ồ ạt nhập khẩu vào Việt Nam.

Trong khi đó, các nhà sản xuất ôtô và cung ứng trong nước cần nhiều thời gian để chuẩn bị đầu tư cắt giảm chi phí, tăng tỷ lệ nội địa hóa, đào tạo con người, nâng cao khả năng cạnh tranh... sẽ không đủ thời gian chuẩn bị cho những thay đổi lớn về chính sách, và chắc chắn sẽ để mất thị trường.

Và việc xe nhập khẩu ồ ạt do được hưởng lợi kép được đại biểu Thủy nhìn nhận là sẽ làm gia tăng thâm hụt thương mại, giảm thu ngân sách, đồng thời gây áp lực lên hạ tầng giao thông vốn đã quá tải

“Tôi đề nghị Quốc hội giữ nguyên mức thuế tiêu thụ đặc biệt hiện hành đối với ôtô hoặc chỉ giảm ở mức thấp”, bà Thủy bày tỏ quan điểm.

Giảm thuế có đồng bộ với đề án phát triển ôtô trong nước hay không là câu hỏi được đại biểu Trần Du Lịch đặt ra, và ông cho rằng cần minh bạch xem có nên tiếp tục theo đuổi chiến lược phát triển ôtô trong nước.

“Khi xe nước ngoài ào ào vào Việt Nam thì ngành sản xuất ôtô trong nước sẽ bước lên một vũ đài mới, mà ở vũ đài này sự cạnh tranh không cân sức”, đại biểu Lê Văn Lai (Quảng Nam) lo lắng.

Là đại biểu của tỉnh có 50% ngân sách từ ngành sản xuất ôtô, đại biểu Lai cho rằng người cần ngành ôtô sản xuất trong nước nhiều hơn là người cần ôtô giá rẻ.

Điều được đại biểu Lai nhấn mạnh “hết sức băn khoăn” là nếu như đến năm 2018 thuế suất nhập khẩu bằng 0, thuế tiêu thụ đặc biệt giảm sâu thế này thì doanh nghiệp ôtô Trường Hải nói riêng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam sẽ không tồn tại, đồng thời, ngành ôtô nói chung trong nước sẽ “chết”.

Ông dự tính, riêng tại Quảng Nam khi đó sẽ có khoảng 10.000 công nhân thất nghiệp, sẽ có trên 50% ngân sách hàng năm của tỉnh này không biết trông vào đâu, và nhiều hệ lụy khác về mặt xã hội sẽ xảy ra.

“Cần cân nhắc và có tính đến liều lượng của chính sách để không xảy ra tình trạng "cái sảy nảy cái ung”, và tôi đề nghị Chính phủ có một báo cáo đầy đủ trên cơ sở tính toán đến các hệ lụy xảy ra để chủ động đối phó, để khi chúng tôi bấm nút mà tay không bị run”, ông Lai nói.

Không đồng ý xóa nợ thuế

Với luật quản lý thuế, Chính phủ đề xuất xóa nợ thuế đối với doanh nghiệp Nhà nước trong một số trường hợp để góp phần thúc đẩy thực hiện kế hoạch cổ phần hóa, giao, bán, khoán, sắp xếp lại.

Nhưng nhiều ý kiến đại biểu lại không đồng tình.

Theo đại biểu Danh Út, nếu chỉ xóa nợ thuế cho doanh nghiệp Nhà nước là không công bằng, không bình đẳng giữa các thành phần kinh tế theo Hiến pháp. Nếu làm ăn thua lỗ, thậm chí có tiêu cực là sẽ được xóa tiền nợ thuế là khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân làm ăn kém hiệu quả thậm chí làm ăn phi pháp dẫn đến mất khả năng sản xuất kinh doanh.

Đại biểu Trương Văn Vở (Đồng Nai) cũng không nhất trí với việc xóa các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt của người nộp thuế là doanh nghiệp Nhà nước thuộc danh sách cổ phần hóa, giao bán, sáp nhập, sắp xếp lại do cơ quan thẩm quyền phê duyệt .

Vị đại biểu nàycho rằng cần phải xem xét cụ thể đối với từng trường hợp cụ thể theo hướng chỉ xóa nợ do phát sinh nợ, do lỗi của cơ quan Nhà nước.

“Không thể chấp nhận tình trạng lợi thì hưởng, nhưng lỗ để Nhà nước - ở đây là nhân dân - gánh chịu”, đại biểu Vở nhấn mạnh.

Ông Vở cũng cho rằng xóa nợ thuế đối với trường hợp doanh nghiệp Nhà nước đã cổ phần hóa hoặc chuyển đổi sở hữu nhưng pháp nhân mới không chịu trách nhiệm đối với khoản nợ thuế là không phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.

Bởi lẽ, khi cổ phần hóa hoặc chuyển đổi sở hữu thì công ty chuyển đổi đương nhiên kế thừa toàn bộ các quyền và lợi ích hợp pháp, chịu trách nhiệm về các khoản nợ gồm cả nợ thuế.

Doanh nhân - đại biểu Nguyễn Thị Nguyệt Hường băn khoăn khi Chính phủ không nêu rõ có bao nhiêu doanh nghiệp Nhà nước thuộc đối tượng được xóa và tổng số thuế đề nghị được xóa là bao nhiêu.

Bà Hường cũng đề nghị không đưa việc xóa nợ thuế vào dự án Luật quản lý thuế (sửa đổi) để không tạo thành một chính sách thường xuyên.

Bên cạnh việc tạo ra sự bất bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, theo đại biểu Hường, nếu doanh nghiệp Nhà nước được xóa nợ thuế tiền chậm nộp và tiền phạt có thể làm cho quá trình cổ phần hóa giao bán khoán được tiến hành thuận lợi hơn đôi chút khi các chỉ số tài chính trở nên đẹp hơn.

Tuy nhiên, phương án này sẽ làm cho giá trị doanh nghiệp không được xác định đúng, gây thiệt hại cho các nhà đầu tư hoặc người tiếp quản tiếp theo.

“Tôi cũng e ngại rằng quy định như dự thảo luật sẽ tiếp tục tạo một cơ hội tốt cho các doanh nghiệp Nhà nước hiện nay đang thuộc diện danh sách sắp xếp lại cố tình trì hoãn không thực hiện nghĩa vụ nộp thuế hoặc cố tình không kê khai số thuế nợ trong giá trị của doanh nghiệp, đồng thời tạo tâm lý trông chờ, nhằm được hưởng chính sách xóa nợ thuế. Do đó, tiến trình cổ phần hóa giao bán khoán có lý do để lại tiếp tục chậm trễ và kéo dài”, bà Hường phát biểu.

Theo Nguyên Vũ