Thách thức nào đang chờ đón tân Tổng Giám đốc Uber?
Dara Khosrowshahi, người vừa được bầu làm Tổng Giám đốc mới của Uber, có một chặng đường vô cùng khó khăn đang chờ đón.
Kể từ khi thành lập năm 2009, Uber đã từng bước đi lên trở thành startup giá trị nhất thế giới dưới sự dẫn dắt của đồng sáng lập kiêm CEO Travis Kalanick.
Tuy nhiên, cách tiếp cận có phần hung hăng lại để lại vết thương sâu hoắm trong lòng startup này. Những tranh cãi về các vụ hiếp dâm hành khách, sử dụng phần mềm qua mặt nhà chức trách, quấy rối tình dục và phân biệt đối xử nhân viên cũng như trận chiến pháp lý với Alphabet đã đẩy Kalanick ra khỏi chiếc ghế cao nhất trong công ty.
Kế nhiệm Kalanick là một cái tên đầy bất ngờ, Dara Khosrowshahi, CEO Expedia. Nếu đảm nhận chức vụ này, ông sẽ phải đối mặt với vô số thử thách:
1. Lấp đầy các vị trí còn trống
Một CEO mới chỉ là khởi đầu. Công ty hiện còn trống các vị trí Giám đốc điều hành, Giám đốc tiếp thị, Giám đốc tài chính, Chủ tịch, Giám đốc pháp lý, Phó Chủ tịch kỹ thuật. Khosrowshahi cần lấp đầy các vị trí này với sự trợ giúp từ Ban quản trị.
Sau khi Kalanick từ chức, Uber đang được dẫn dắt bởi hội đồng 14 thành viên, phần lớn việc kinh doanh do Rachel Holt, Andrew Macdonald và Pierre-Dimitri Gore-Coty điều hành. Bộ ba từng báo cáo công việc cho Jeff Jones, người gia nhập Uber với tư cách Chủ tịch nhưng đã nghỉ việc hồi tháng 3 chỉ sau nửa năm tại vị. Giờ đây, họ không có ai quản lý.
2. Vực dậy văn hóa doanh nghiệp và nhuệ khí nhân viên
Khosrowshahi cần xốc lại tinh thần làm việc cho lực lượng lao động của Uber. Cựu CEO Kalanick là nhân vật tạo ra phản ứng trái chiều: vừa khiến nhiều nhân viên cảm thấy chán ngán, vừa được một số người tại trụ sở chính yêu mến. Hơn 1.400 nhân viên đã ký đơn thỉnh nguyện, ủng hộ Kalanick.
Công ty bị xáo trộn và phải trải qua cuộc điều tra nội bộ sau khi cựu kỹ sư Uber Susan Fowler đăng đàn tố cáo bị cấp trên phân biệt đối xử và quấy rối tình dục nhưng phòng nhân sự không có hành động đúng đắn nào. Uber đã thực hiện một số cải cách sau cuộc điều tra nhằm khôi phục văn hóa doanh nghiệp. Tân CEO cũng cần tham gia vào việc này.
3. Sinh lời và lẩn tránh đối thủ
Các nhà đầu tư của Uber tỏ ra vui mừng khi công ty chỉ lỗ 645 triệu USD trong quý II/2017. Nếu là một công ty khác, con số này không hề tốt đẹp gì nhưng với Uber, startup vừa chịu lỗ 991 triệu USD trong quý cuối năm 2016, nó lại là dấu hiệu đáng khích lệ.
Trong khi mảng kinh doanh đi chung xe đóng góp phần lớn vào doanh thu, Uber lại chi hàng trăm triệu USD cho mảng chuyển phát thực phẩm và xe tự lái. Công ty còn đang tổn thất lớn tại châu Á, “mặt trận” giao tranh khốc liệt với Ola và Grab, hai startup dược SoftBank chống lưng.
Tại sân nhà Mỹ, Uber lại bị cạnh tranh bởi Lyft, vừa gọi thành công 600 triệu USD hồi tháng 4 và giành thị phần khi uy tín Uber bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Người trong ngành tin rằng Uber cần có Giám đốc tiếp thị ngay lập tức và một chiến dịch xây dựng thương hiệu mạnh mẽ để giúp xoay chuyển mọi thứ.
4. Cải thiện quan hệ với các tài xế
Kalanick luôn bác bỏ tùy chọn cho phép khách đi xe “tip” cho tài xế ngay trong ứng dụng. Song ngay sau khi Kalanick vắng mặt, Uber nói sẽ thay đổi. Công ty tung ra chiến dịch 180 ngày nhằm phục hồi quan hệ với các lái xe tại Mỹ.
Trong khi đó, tại Ấn Độ, Uber lại khiến thu nhập của giới tài xế bị ảnh hưởng vì cắt các khoản thưởng khiến nhiều người đã nghèo nay còn nghèo hơn.
5. Thoát khỏi kiện tụng và đe dọa pháp lý
Uber đang trong cuộc chiến pháp lý với công ty xe tự lái Waymo của Alphabet. Waymo khẳng định Uber mua lại startup của Anthony Levandowski, Otto, cùng 14.000 file chứa các bí mật thương mại của Alphabet.
Ngoài ra, Uber còn phải giải quyết vụ kiện của một phụ nữ, người bị tài xế Uber hiếp dâm tại Ấn Độ. Dù người lái xe này đã bị kết tội tại Ấn Độ năm 2015, vụ kiện lại nổi lên sau khi Kalanick và hai lãnh đạo Uber khác đề ra giả thuyết người phụ nữ không bị tấn công và rằng Uber bị đối thủ Ola chơi bẩn. Công ty đang điều tra xem làm thế nào mà cựu Chủ tịch Uber châu Á lại có trong tay bản sao báo cáo sức khỏe của người phụ nữ.
Bộ Tư pháp Mỹ và các nhà chức trách khác cũng đang điều tra hành vi qua mặt quan chức của Uber tại những nơi chưa được phép hoạt động.
6. Ký thỏa thuận với SoftBank
SoftBank, Didi Chuxing, Dragoneer, General Atlantic đang đàm phán để thực hiện vụ đầu tư lớn vào Uber. Kế hoạch của họ là đầu tư trực tiếp từ 1 tỷ đến 1,5 tỷ USD vào công ty và sau đó mua khoảng 10 tỷ USD cổ phần từ những cổ đông hiện tại.
Nếu thành công, Uber sẽ có đủ tiềm lực tài chính trong dài hạn cho đến khi chính thức lên sàn. Startup hiện có khoảng 6,6 tỷ USD tiền mặt vào cuối quý II/2017.
7. Tìm ra phương án cho Kalanick và Ban quản trị
Theo những người có liên quan, Kalanick ít nhất muốn nắm vai trò cố vấn trong công ty. Dù vậy, cựu CEO đang trong cuộc chiến pháp lý với hãng đầu tư mạo hiểm Bechmark, đồng thời cũng là một thành viên Ban quản trị. Các giám đốc cho biết họ cần một Chủ tịch độc lập. Uber đã tìm được CEO mới nhưng chưa có ai ngồi vào vị trí còn lại.
