Sự sống chỉ có trên Trái đất hay ở khắp mọi nơi? Tìm hiểu học thuyết 'bồ công anh' để có thêm góc nhìn mới thú vị
Sự tồn tại của Trái đất trong vũ trụ vừa bình thường vừa đặc biệt.
Mặt bình thường của Trái đất nằm ở chỗ có vô số hành tinh đá trong vũ trụ và Trái đất chỉ là một trong số đó. Nhưng điểm đặc biệt của Trái đất là con người chưa tìm thấy sự sống trên các hành tinh khác, hay nói cách khác, Trái đất hiện là hành tinh duy nhất có sự sống được biết là tồn tại. Vậy câu hỏi đặt ra là sự sống trên trái đất bắt nguồn từ đâu?
Đây là một vấn đề luôn làm đau đầu nhân loại, và hiện tại chỉ có những giả thuyết mới có thể giải thích được nó.
Về nguồn gốc của sự sống trên Trái đất, hiện nay trong giới khoa học có hai quan điểm chính. Một quan điểm cho rằng sự sống trên Trái đất là duy nhất, không có sự sống nào khác trong vũ trụ. Quan điểm thứ hai cho rằng vũ trụ chứa đầy dấu vết của sự sống, thậm chí sự sống trên Trái đất cũng đến từ ngoài không gian.
Quan điểm thứ nhất chỉ ra rằng sự sống trên trái đất là kết quả của sự tương tác của môi trường bên trong, còn quan điểm thứ hai chỉ ra rằng sự sống xuất hiện Trên trái đất thông qua mối liên hệ với không gian bên ngoài.
Mặc dù quan điểm thứ nhất nghe có vẻ thuyết phục hơn, nhưng quan điểm thứ hai cũng có một số cơ sở. Thông qua nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng Trái đất đầu tiên không thể tạo ra sự sống vì nó thiếu các yếu tố cần thiết để tạo ra sự sống. Sau đó, Trái đất bị tấn công bởi các thiên thể nhỏ như sao chổi, tiểu hành tinh và thiên thạch. Những thiên thể nhỏ này đã mang lại nhiều yếu tố sự sống phức tạp cho Trái đất. Ví dụ, trước đây các nhà khoa học đã tìm thấy dấu vết của vi sinh vật trên một thiên thạch ở Nam Cực, được xác định đến từ sao Hỏa, ngoài ra cũng có chất hữu cơ trên các thiên thạch khác.
Cận cảnh bề mặt của thiên thạch được Sao Hỏa "gửi" tới Trái đất từ 4 tỉ năm trước (màu cam là chất cacbonat cổ đại và phân tử hữu cơ)
Cách đây một thời gian, nhóm của giáo sư thiên văn học người Nhật Bản Akihiko Yamagishi đã công bố một bài báo trên tạp chí Frontiers in Microbiology, nói rằng vũ trụ có thể chứa đầy dấu vết của sự sống, và sự sống trên Trái đất cũng đến từ vũ trụ.
Kết luận này được đưa ra thông qua một thử nghiệm, được bắt đầu thực hiện từ năm năm 2018. Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã thả một quả bóng được thiết kế đặc biệt, cố gắng sử dụng nó để phát hiện sự hiện diện của vi sinh vật trong khí quyển.
Kết quả thử nghiệm nằm ngoài dự đoán của tất cả các nhà nghiên cứu.
Có một loại vi khuẩn có tên là "Deinococcal" ở độ cao khoảng 12.000 mét so với mặt đất. Mặc dù khu vực cách mặt đất hơn 10.000 mét cũng thuộc bầu khí quyển, nhưng bức xạ mặt trời và bức xạ vũ trụ mà nó nhận được mạnh hơn rất nhiều. Thế nhưng vi sinh vật vẫn có thể tồn tại ở nơi đó, điều này cho thấy giới hạn chịu đựng của sự sống vượt xa so với trên mặt đất. Đồng thời, nó cũng mở ra nhận thức mới rằng sự sống cũng có thể tồn tại trong vũ trụ.
Dựa vào phát hiện trong bầu khí quyển, nhóm của Yamagishi đã đưa ra "giả thuyết bồ công anh", tức là tập hợp sự sống trong vũ trụ giống như một bông hoa bồ công anh. Một khi bị thổi bay bởi một lực nhất định, hạt của nó sẽ trôi dạt đến mọi ngóc ngách của vũ trụ.
Khi đến thời điểm, hạt giống sẽ bén rễ và sự sống sẽ nảy mầm trên các hành tinh khác. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng sử dụng điều kiện sống của vi sinh vật trên Trạm vũ trụ quốc tế để làm bằng chứng.
Một thời gian trước, một thí nghiệm không gian đã cho thấy điều gì xảy ra với một mảnh môi trường nuôi cấy đã qua xử lý bị bỏ lại bên ngoài Trạm Vũ trụ Quốc tế trong một tháng. Sau một tháng, vẫn còn những cá thể sống sót bên trên, bất cả phóng xạ và các tác nhân ngoài vũ trụ.
Cả hai khám phá này đều cho thấy sự sống trên Trái đất có thể tồn tại trong không gian vũ trụ ở những điều kiện nhất định, và nó cũng cho thấy sự sống có thể tồn tại ở các khu vực khác ngoài Trái đất. Có thể nói, trong số tất cả các loại sinh vật, vi sinh vật chính là loài có khả năng phá hủy nhận thức của con người nhiều nhất từ trước tới nay.
