Chuyện đời ông lão vô gia cư từng tốt nghiệp trường Luật Harvard
Ở một thành phố có hàng nghìn người lang thang, có thể nói Postell là người vô gia cư có trình độ cao nhất.
Alfred Postell có bằng kế toán CPA, bằng kinh tế, bằng luật, từng có sự nghiệp vững vàng ở hãng luật lớn, về sau bị bệnh tâm thần phân liệt, cuộc đời xuống dốc và phải ra đường ở.
Lão luật sư già lang thang
Một buổi chiều thứ Bảy đầu tháng Tư tại Tòa án tối cao D.C, Alfred Postell, một bệnh nhân chẩn đoán tâm thần phân liệt đứng trước mặt Thẩm phán Thomas Motley. Ông Postell có mái tóc hoa râm và dài vừa, bụng phệ quá cạp quần, râu quai nón rối xù bạc phơ. Thẩm phán lên tiếng: “Ông có quyền giữ im lặng. Mọi điều ông nói, ngoại trừ với luật sư của mình, có thể được dùng để chống lại ông”.
Ông Postell liền đáp: “Tôi chính là một luật sư đây!" Nhưng thẩm phán không hề để ý tới câu trả lời kỳ lạ đó.
Thế rồi Postell quả quyết: "Tôi phải quay về. Tôi đã nhận chứng chỉ hành nghề ở ĐH Catholic, được nhận vào Constitution Hall. Tôi đã đọc lời thề luật sư tại Constitution Hall năm 1979, tốt nghiệp Trường Luật Harvard năm 1979”.
Lời giải thích thu hút sự chú ý của Thẩm phán Motley vì ông cũng tốt nghiệp Luật Harvard năm 1979.
Người đàn ông vô gia cư mình mang theo bọc đồ này, bấy lâu nay vất vưởng ngoài đường và đôi khi còn ngủ qua đêm trong nhà thờ đã từng học luật cùng Chánh án Tòa án tối cao Mỹ John G. Roberts Jr. và nguyên thượng nghĩ sĩ bang Wisconsin Russ Feingold. Tất cả đều tốt nghiệp Harvard năm 1979.
Quá khứ huy hoàng
Ở một thành phố có hàng nghìn người lang thang, có thể nói Postell là người vô gia cư có trình độ cao nhất. Bằng cấp, giải thưởng với chứng chỉ hãy còn để một đống trong tủ quần áo nhà mẹ ông, đó là những gì sót lại của một cuộc sống đã qua. Ông có tới ba tấm bằng: một bằng kế toán, một bằng kinh tế và một bằng luật.
Postell sinh năm 1948, là con trai duy nhất trong một gia đình có mẹ là thợ may và bố làm thợ sửa mái hiên. Người mẹ kể rằng Postell từng là một cậu bé bình thường nhưng luôn tập trung và năng động. Postell muốn có thêm những gì cha mẹ ông chưa hề có. Vì thế sau khi tốt nghiệp phổ thông, ông vừa đi làm, vừa học trường Cao đẳng Strayer và đạt được hết thành tích này tới thành tích khác. Postell đỗ kỳ thi CPA, vào làm kiểm toán tại một công ty kế toán với mức lương hơn 50.000 USD/năm - một số tiền lớn lúc đó.
Chưa hài lòng, Postell tiếp tục học ĐH Maryland để lấy bằng kinh tế. Sau đó, ông nộp hồ sơ và được nhận vào Luật Harvard trước cả khi tốt nghiệp. Cứ vài năm, ông lại đạt một thành tích mới, thậm chí còn được trường Strayer còn ngợi khen: “Em là một tấm gương cho những người trẻ ngày hôm nay”.
Tâm thần phân liệt, cuộc đời xuống dốc
Postell được nhận vào một công ty luật uy tín lúc đó là Shaw Pittman Potts & Trowbridge. Ông là luật sư người da màu duy nhất trong công ty. Do có bằng kế toán, Postell được phân vào nhóm thuế và nhanh chóng thân với luật sư trẻ Frederick Klein. Klein phải tấm tắc: "Anh ta rất thanh lịch, có văn hóa, chu đáo và ăn nói mềm mỏng."
Nhưng đây là thời điểm mà căn bệnh tâm thần phân liệt của Postell bộc lộ và khiến ông bị sa thải. Một số người, đặc biệt là những người có học như Postell, có thể giấu giếm những triệu chứng của mình khoảng vài tháng. Khi nạn nhân bắt đầu không còn tỉnh táo, xa rời cộng đồng và công việc, các nhà tâm lý học gọi đó là “triệu chứng suy sụp đầu tiên”.
Richard Bebout, giám đốc một trung tâm bênh tâm thần, người đã từng làm việc với Postell cho hay: “Tôi biết có những người từng học trường y, tốt nghiệp đại học hạng xuất sắc cũng không thoát khỏi căn bệnh này"
Khi mẹ ông nghĩ rằng mình không còn khả năng chăm sóc cho con trai nữa, bà đã tìm đến một mục sư địa phương – bà Marie Carter, để đưa Postell về nhà thờ vào giữa những năm 1980.
Postell chỉ suốt ngày xem tivi, rồi thơ thẩn một mình trong công viên gần đó, nhìn mọi người đi lại. 30 năm cứ thế trôi đi. Ấn tượng duy nhất về Postell là một loạt cáo buộc tội phạm: ăn trộm, gây gổ. Còn lại, ông vất vưởng như một bóng ma.
Có một tia hi vọng cho Postell khi nhóm y tế tâm thần ở Green Door bắt đầu làm việc với ông. Tổ chức giúp đỡ những người vô gia cư Pathways to Housing cũng vậy. Mẹ ông cũng cố gắng trợ cấp một số tiền để ông thoát cảnh vạ vật trên các con phố.
Nhưng dường như không ai quan tâm tới Postell vào một buổi sáng gần đây bên ngoài Tòa nhà Brawning. Ông ngồi đó một mình, mấy tờ báo nằm rải rác dưới chân. Ông cầm một tờ lên. “Tờ báo này sử dụng từ "ăn lông ở lỗ", nghĩa là sống trong hang (cave-dweller*)” – Postell nói.
Thế rồi, Postell chìm trong ký ức: “Tôi từng sống trong một căn hộ cao cấp ở Tòa nhà Tổng thống (Presidential Towers). Tôi từng sống trong căn hộ đấy! Căn hộ của tôi có ban công. Một ban công trên tầng mái. Một căn hộ trên tầng cao nhất của Tòa nhà Tổng thống luôn. Tôi từng sống trong căn hộ đấy!"
* Trong tiếng Anh, từ "cave-dweller" ngoài nghĩa gốc là những người tiền sử sống trong hang, còn có nghĩa hiện đại chỉ những người sống trong căn hộ cao cấp.
