Không phải Panama, đây mới là thiên đường trốn thuế được ưa thích nhất
Khi nói về thiên đường trốn thuế, người ta thường nghĩ đến Panama, đảo Cayman hay Luxembourg, nhưng trên thực tế tiểu bang Delaware tại Mỹ mới là nơi được nhiều cá nhân và tổ chức lựa chọn che giấu các tài sản của mình.
Lỗ hổng trong chính sách thuế của Delaware đã khiến hàng tỷ USD thuế bị đánh cắp, còn sự thiếu minh bạch trong quản lý các công ty “bù nhìn”, vốn hay được sử dụng để che giấu tài sản đã thu hút nhiều quan chức tham nhũng, tập đoàn tội phạm chuyển tiền vào đây.
Chính phủ Mỹ ước tính hàng năm có khoảng 450 tỷ USD tiền thuế bị thất thoát và khoảng 376 tỷ USD trong số đó là do các hành vi gian lận, trốn thuế.
Hiện vẫn chưa rõ số tiền trốn thuế mà các công ty bù nhìn ở tiểu bang Delaware che giấu là bao nhiêu nhưng với số lượng công ty bù nhìn thành lập tại đây, nhiều chuyên gia cho rằng số tiền có thể tương đương, thậm chí lớn hơ nhiều thiên đường trốn thuế nổi tiếng khác.
Thiên đường thuế nổi tiếng tại Mỹ
Tiểu bang Delaware xếp thứ 46 về dân số tại Mỹ với 935.000 người nhưng lại có hơn 1,1 triệu công ty đăng ký kinh doanh tại đây tính đến năm 2014.
Đặc biệt, có đến 65% các công ty được xếp hạng trong bảng Fortune 500 đăng ký kinh doanh tại đây và có đến 85% doanh nghiệp trong bảng xếp hạng trên cho biết có ít nhất 1 chi nhánh tại tiểu bang này.
Tính chung, có khoảng 19.000 chi nhánh của các công ty được đặt tại Delaware tính đến năm 2014. Như vậy có khoảng 58% tổng các chi nhánh của các doanh nghiệp tỏng Fortune 500 được đặt tại Mỹ và 30% chi nhánh là ở Delaware.
Đây là một con số khổng lồ khi 2 bang đóng góp nhiều GDP nhất tại Mỹ là California và Texas chỉ có tương ứng 1.160 và 1.540 chi nhánh của các doanh nghiệp trong Fortune 500.
Không riêng gì các doanh nghiệp trong nước, nhiều công ty nước ngoài cũng ưa thích đặt chi nhánh tại Delaware.
Một cuộc khảo sát năm 2011 đối với các doanh nghiệp trong FTSE 100 tại Anh cho thấy các công ty đăng ký kinh doanh ở đây có hơn 2.000 chi nhánh tại Delaware, cao gấp đôi so với tổng số chi nhánh mà họ có tại Hà Lan, một thiên đường trốn thuế nổi tiếng thế giới.
Một trong những nguyên nhân khiến Delaware thu hút được nhiều công ty đầu tư đến vậy là hệ thống pháp luật bảo vệ chủ sở hữu, hay cổ đông của công ty. Tại Mỹ, luật pháp của từng bang là khác nhau và chính điều này khiến Delaware hấp dẫn nhiều nhà đầu tư.
Hơn nữa, hệ thống hành chính nơi đây khá hoàn thiện và nhanh chóng. Nhiều thủ tục kinh doanh có thể được hoàn thành chỉ trong vài giờ.
Tuy nhiên, điều thu hút các nhà đầu tư nhất có lẽ là khả năng trốn thuế, gian lận tài chính, rửa tiền và che giấu tài sản ở Delaware.
Mặc dù một số tiểu bang tại Mỹ như Nevada, Wyoming hay South Dakota cũng là thiên đường trốn thuế tại Mỹ nhưng Delaware là nổi tiếng nhất. Tổng số chi nhánh các công ty trong Fortune 500 đặt tại 3 tiểu bang trên không đến 1.000, thấp hơn nhiều so với con số 19.000 của Delaware.
Lỗ hổng thuế
Tiểu bang Delaware không phải không có thuế thu nhập doanh nghiệp như những thiên đường trốn thuế khác (Nevada, Wyoming, South Dakota) mà chính phủ nơi đây để một kẽ hở cho các doanh nghiệp trốn thuế.
Theo đó, bang Delaware không thu thuế đối với những thu nhập liên quan đến tài sản vô hình, ví dụ như quyền sở hữu thương hiệu, bằng sáng chế...Điều này tạo điều kiện cho các tập đoàn lớn, tổ chức và cá nhân thành lập chi nhánh tại Delaware và trả tiền cho những công ty bù nhìn này dưới danh nghĩa tiền sử dụng bằng sáng chế hay thương hiệu.
Khoản tiền này không bị thu thuế tại Delaware và được ghi nhận là chi phí tại các công ty mẹ hay tổ chức, cá nhân ở nước khác. Với cách làm này, Delaware khiến những công ty bù nhìn trông có vẻ thực tế hơn bởi họ vẫn có thuế thu nhập chứ không miễn thuế. Hơn nữa việc biến thu nhập thành chi phí của công ty mẹ khiến chủ sở hữu thực sự của các công ty bù nhìn có lợi gấp đôi.
Một nghiên cứu của tờ New York Times năm 2012 cho thấy lỗ hổng này đã khiến 9,5 tỷ USD doanh thu của các công ty “biến mất” một cách hợp lý trong vòng 10 năm trước đó.
Trong khi đó, một nghiên cứu khác cho thấy những doanh nghiệp đã sử dụng lỗ hổng thuế ở Delaware có thể giảm được khoản thuế phải đóng đi khoảng 15-24% với khoản tiết kiệm tương ứng 3,2-4,2 triệu USD cho mỗi doanh nghiệp hàng năm.
Dễ gian lận hơn cả Panama
Một trong những yếu tố nữa khiến Delaware trở nên hấp dẫn với các tổ chức tội phạm và lừa đảo là khả năng đăng ký kinh doanh dễ dàng mà không cần lộ bí mật chủ sở hữu.
Điều này nghe có vẻ bất thường khi Mỹ là quốc gia có luật pháp khá chặt chẽ, nhưng đó lại là sự thực.
Hiện Delaware có thể là nơi dễ dàng thành lập các công ty bù nhìn nhất trên thế giới, thậm chí vượt qua cả các thiên đường thuế nổi tiếng như Panama, quần đảo Cayman, Luxembourg... Thậm chí, đăng ký kinh doanh tại đây còn dễ hơn là làm một chiếc thẻ thư viện.
Chính phủ Delaware không yêu cầu các cá nhân hay tổ chức phải cung cấp thông tin chủ sở hữu hay những hoạt động kinh doanh liên quan. Tất cả những gì mọi người cần là tên và địa chỉ của công ty môi giới có trụ sở tại Dalaware đứng ra chịu trách nhiệm thành lập doanh nghiệp cho bạn, kèm một tờ khai đăng ký.
Tất cả những thông tin như CEO, văn phòng, nhân viên, báo cáo kế toán, tài chính sẽ được công ty môi giới này lo liệu.
Năm 2006, Dalaware có khoảng 30.000 công ty môi giới kiểu này, trong đó có khoảng 240 công ty mà mỗi công ty đại diện cho ít nhất 50 tập đoàn.
Rõ ràng, với cái mác có chi nhánh hay trụ sở tại Mỹ, những công ty bù nhìn tại Delaware đáng tin cậy hơn so với tại Panama hay quần đảo Cayman.
Độ nổi tiếng của Dalaware thậm chí đã được cựu nhân viên kế toán người Romania, ông Laszlo Kiss viết thành sách. Năm 2010, ông Kiss đã từng bị chính phủ Romania bắt vì liên quan đến rửa tiền, trốn thuế, thành lập công ty bù nhìn tại Delaware và nhiều thiên đường trốn thuế khác cho các khách hàng.
