CNBC: Chưa đầy 6 tháng tới, thị trường dầu mỏ thế giới sẽ đối mặt với sự thay đổi lớn nhất trong lịch sử
"Quy định mới sẽ ảnh hưởng đến các nhà sản xuất dầu thô, các thương nhân, chủ tàu, các nhà tinh chế, nhà đầu tư chứng khoán, công ty bảo hiểm, logistics và ngân hàng... Còn những ai nữa? Tôi đang suy nghĩ xem có lĩnh vực nào không chịu tác động" - nhà phân tích cấp cao tại Fact Global Energy nhận định.
Hàng chục nghìn tàu thuyền di chuyển trên các đại dương trên thế giới đã đốt cháy hơn 3 triệu thùng nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh cao như cặn dầu mỗi ngày. Tuy nhiên, bắt đầu từ năm tới, ngành vận tải sẽ phải tuân thủ các quy tắc nhằm giảm bớt một lượng đáng kể khí thải lưu huỳnh.
Steve Sawyer, nhà phân tích cấp cao tại công ty tư vấn năng lượng Fact Global Energy, trả lời CNBC: "Đây là sự thay đổi lớn nhất trong lịch sử của thị trường dầu mỏ. Quy định mới sẽ ảnh hưởng đến các nhà sản xuất dầu thô, các thương nhân, chủ tàu, các nhà tinh chế, nhà đầu tư chứng khoán, công ty bảo hiểm, logistics và ngân hàng... Còn những ai nữa? Tôi đang suy nghĩ xem có lĩnh vực nào không chịu ảnh hưởng. Đó là lý do tại sao quy định này sẽ mang đến sự thay đổi cực kỳ lớn."
Chưa đầy 6 tháng trước khi các quy định mới về nhiên liệu trên biển có hiệu lực, CNBC sẽ phân tích một số hậu quả sâu rộng của những thay đổi sắp tới.
IMO 2020 là gì?
Vào ngày 1/1/2020, Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) sẽ chính thức áp dụng các tiêu chuẩn khí thải mới, nhằm hạn chế đáng kể tình trạng ô nhiễm do các tàu chở hàng trên thế giới gây ra. Trong bối cảnh thị trường năng lượng sạch được thúc đẩy mạnh mẽ hơn, IMO dự kiến sẽ cấm các tàu vận chuyển sử dụng nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh cao hơn 0,5% so với mức 3,5% hiện nay. Loại nhiên liệu hàng hải được sử dụng phổ biến nhất được cho là chứa khoảng 2,7% hàm lượng lưu huỳnh.
Các quy định mới là kết quả của một khuyến nghị đến từ một tiểu ban tại Liên Hợp Quốc (UN) từ hơn 1 thập kỷ trước và được IMO thông qua vào năm 2016, đưa ra các quy tắc về an toàn, an ninh và ô nhiễm trong quá trình vận chuyển. Hơn 170 quốc gia, trong đó có Mỹ, đã ký cam kết thay đổi nhiên liệu.
Bắt đầu từ năm 2020, các tàu bị phát hiện vi phạm quy định mới đối mặt với nguy cơ bị tạm giữ và các cảng tại các quốc gia đã cam kết dự kiến sẽ có lực lượng cảnh sát giám sát các tàu vận chuyển.
Tại sao quy định này lại có tác động lớn đến thị trường dầu mỏ?
Các biện pháp được áp dụng sắp tới dự kiến sẽ dẫn đến tình trạng dư nguồn cung nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh cao, trong khi đó nhu cầu đối với các sản phẩm đáp ứng đủ yêu cầu của IMO sẽ tăng mạnh. Do đó, áp lực đối với ngành công nghiệp lọc dầu sẽ là phải sản xuất nhiều hơn trong tương lai.
Các nhà phân tích ngành năng lượng cho biết điều này đặc biệt quan trọng, bởi các nhà sản xuất dầu ở Trung Đông, như Ả Rập Xê Út, có khả năng sẽ gặp khó khăn do phụ thuộc quá nhiều vào dầu thô với hàm lượng lưu huỳnh cao.
Ngành công nghiệp vận tải đang phải chịu áp lực lớn trong việc cắt giảm lượng khí thải lưu huỳnh, do chất ô nhiễm này là một thành phần xuất hiện trong mưa axit, gây hại cho thảm thực vật, động vật hoang dã và gây tình trạng axit hoá các đại dương.
Quy định mới được đề xuất trong thời điểm các tàu vận chuyển thế giới đang là mối quan tâm đang rất được chú trọng. Cuối năm ngoái, các nhà phân tích tại UBS ước tính rằng thị trường vận chuyển sử dụng nhiên liệu xanh có thể đạt giá trị ít nhất 250 tỷ USD vào 5 năm tới.
Quy định này liệu có được hoãn lại hay không?
Câu trả lời là không. IMO cho biết hiện tại họ sẽ không thay đổi ngày áp dụng quy định, vì thời gian này đã là quá muộn trước thời điểm chính thức có hiệu lực là ngày 1/1/2020.
Các tàu phải làm gì để đáp ứng các quy định mới?
Các chủ tàu có thể cắt giảm lượng khí thải lưu huỳnh đáng kể bằng cách sử dụng nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh thấp, di chuyển chậm lại, lắp đặt các hệ thống làm sạch khí thải hoặc lựa chọn các loại nhiên liệu sạch, đắt tiền hơn, như khí tự nhiên hoá lỏng.
Một số tàu sẽ lựa chọn cách hạn chế các chất gây ô nhiễm không khí bằng cách lặp đặt hệ thống làm sạch khí thải, hay còn gọi là "máy lọc khí". Các loại máy này được thiết kế để loại bỏ oxit lưu huỳnh từ động cơ tàu và khí thải từ động cơ của tàu.
Một tàu được trang bị máy lọc khí có thể tiếp tục sử dụng dầu nặng (heavy oil) vì lượng khí thải lưu huỳnh sẽ giảm xuống mức tương đương với mức giới hạn được yêu cầu.
Các nhà phân tích ước tính ngành công nghiệp container, vận chuyển hàng tiêu dùng như ghế sofa, quần áo thiết kế và hoa quả, có thể nằm trong số những ngành chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với chi phí phát sinh khoảng 10 tỷ USD, theo một báo cáo của Reuters.
Cả 2 hãng vận tải container lớn nhất thế giới, A.P. Moller-Maersk và MSC, đều cho biết rằng việc tuân thủ quy định mới của IMO có thể sẽ khiến họ phải chịu thêm các loại chi phí khoảng 2 tỷ USD.
Nhà phân tích Sawyer nhận định: "Tôi tin chắc rằng thị trường sẽ tìm thấy sự cân bằng. Để tôi nói theo cách này, có một bức tường gạch được xây vào cuối tháng 12 và vốn đã được xây dựng trong hơn 2 năm. Tôi nghĩ rằng bạn có thể đi tiếp và nói rằng 'thật là đau', hoặc bạn có thể tìm một đường vòng để đi qua đó."
