[Q&A] 'Hộp sữa' Vinamilk bự cỡ nào?

Có thể nói, cứ 2 người mua sữa thì 1 người mua sản phẩm của Vinamilk. Người Việt uống sữa chưa nhiều nhưng đã bắt đầu uống nhiều dần lên. Vinamilk vẫn luôn là hãng sữa được lựa chọn nhiều nhất.

Với sản phẩm "cổ truyền" như sữa đặc, dù nhu cầu sản phẩm này đã giảm, nhưng cứ 4 hộp sữa đặc được bán ra thì có 3 hộp do Vinamilk sản xuất. Thậm chí thị phần sữa chua của Vinamilk còn cao hơn (85% - theo Nielsen).

Vẫn có những mảng Vinamilk chưa có vị thế thượng phong hoặc đang gặp nhiều áp lực từ đối thủ, cả trong và ngoài nước. Ở nhóm sữa bột, người tiêu dùng Việt vẫn có tâm lý ưa chuộng các hãng sữa bột ngoại, chưa kể sữa bột của FrieslandCampina hay Nutifood cũng được khá nhiều người lựa chọn.

Lợi thế của Vinamilk với sữa nước đang dần giảm sút do nhiều đối thủ khác xuất hiện (TH Milk) và mạnh lên (như FrieslandCampina, Sữa Quốc tế IDP...).

Doanh thu khủng. Là công ty lớn nhất ngành, doanh thu và lợi nhuận của Vinamilk dĩ nhiên đứng vị thế số 1 trong làng sữa. Tốc độ tăng trưởng doanh số cũng rất tốt, bình quân giai đoạn 2008-2014 đều đạt 31%.

Vốn hóa khủng. Hiện Vinamilk có vốn hóa lớn thứ 2 thị trường chứng khoán với trên 100.000 tỷ đồng. Năm 2013, vốn hóa Vinamilk khoảng 5,3 tỷ USD, tương đương khoảng 3,11% GDP nước ta năm này. Vinamilk cũng được hãng xếp hạng tín nhiệm S&P’s chọn vào Top 100 doanh nghiệp lớn nhất Asean.

Túi tiền mặt khủng. Năm 2014, Vinamilk có lượng tiền mặt tới 8,4 nghìn tỷ đồng, lọt top 10 doanh nghiệp có tiền lớn nhất trên sàn chứng khoán.

Sự lớn mạnh của Vinamilk hiện tại không thể không nhắc đến đóng góp của "nữ tướng" Mai Kiều Liên. Hình ảnh của bà có lẽ là hình ảnh ghi dấu ấn rõ nét nhất của Vinamilk trên phạm vi quốc tế. Tạp chí Forbes đã 4 năm liên tiếp bình chọn chủ tịch kiêm CEO Mai Kiều Liên vào danh sách 50 nữ doanh nhân quyền lực nhất châu Á.

Xuất khẩu và bước đầu M&A là những điểm nhấn sắc nét của Vinamilk trong những năm qua.

Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là sữa bột và sữa đặc, xuất sang các nước thuộc khu vực Đông Nam Á, Trung Đông và Châu Phi. Ngoài ra, Vinamilk có 1 công ty liên kết hoạt động sản xuất sữa bột và sữa tươi tại New Zealand là công ty TNHH Miraka.

Với hoạt động M&A Vinamilk đã mua 70% công ty sữa của Mỹ là Driftwood vào năm 2014 với giá 7 triệu USD nhằm vươn tới thị trường rộng lớn này. Mới đây Vinamilk lại cho biết đang lên kế hoạch thâu tóm một công ty sữa tại Pháp theo hình thức M&A nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nước châu Âu.

Đúng thế. Tham vọng của Vinamilk rất lớn khi đề ra mục tiêu đạt tổng doanh số 3 tỷ USD và đứng vào top 50 công ty sữa lớn nhất thế giới vào năm 2017.

Tất nhiên! Quảng cáo truyền hình vốn là thứ được các doanh nghiệp ngành hàng tiêu dùng đặc biệt ưu ái bởi việc nhận diện thương hiệu ảnh hưởng lớn đến quyết định của người tiêu dùng. Và Vinamilk cũng không phải ngoại lệ.

Trong 4 năm từ 2011-2014, doanh nghiệp này chi cho quảng cáo rất mạnh tay, tốc độ tăng luôn từ 40-50% so với năm trước. Năm 2014, Vinamilk bạo tay chi tới hơn 1.200 tỷ đồng tiền cho quảng cáo, số tiền này bằng lợi nhuận của cả 2 doanh nghiệp thực phẩm lớn là Kinh Đô và Đường Quảng Ngãi cộng lại.

Điều này không đúng! CEO Mai Kiều Liên từng phản bác thông tin này như sau: “Không phải! Tôi làm trước anh TH nhé. Tôi gắn bó đầu tiên với người nông dân. Nghe đâu TH có 20 ngàn con bò. Bản thân số lượng bò chúng tôi quản lý trên 70 ngàn con, của nông dân là 60 ngàn, của tui tôi là 10 ngàn.”

Có lẽ, mọi người biết TH Milk nuôi bò còn Vinamilk hiếm khi được biết đến do TH Milk tập trung đầu tư lớn và đồng bộ vào vùng nguyên liệu và công nghệ chăn nuôi.

Không có con số chính xác về lượng bò sữa của Vinamilk hay các hãng sữa khác. Một công ty chứng khoán từng công bố đàn bò sữa của Vinamilk hiện dẫn đầu thị trường với gần 89.000 con, trong đó bò nuôi ở trang trại khoảng 9.000; TH Milk là 45.000 con nuôi ở nông trại; Friesland Campina Vietnam là 35.000 con do nông dân nuôi. Ngoài ra Nutifood và Hoàng Anh Gia Lai cũng bắt tay dự tính nuôi vài chục ngàn con bò sữa trong năm nay.

Dù đóng góp nhỏ thôi (dưới 5% tổng doanh thu) những các sản phẩm nước giải khát như sữa đậu nành, nước ép trái cây, thậm chí là trà xanh nấm Linh Chi, nước uống đóng chai cũng đã được Vinamilk đầu tư mở rộng danh mục.

Trước năm 2008, Vinamilk thậm chí còn tham gia sản xuất bia và cà phê hòa tan.Tuy nhiên sau một thời gian thử nghiệm, sản phẩm cà phê Moment của Vinamilk không thu hút được người tiêu dùng và dần chìm vào quên lãng.

Là ông lớn ngành sữa Việt Nam nhưng Vinamilk cũng có điểm yếu là chưa chủ động 100% nguyên liệu. Đây cũng là thực trạng chung của toàn ngành khi lượng đàn bò sữa trong nước chỉ có thể cung cấp 28% tổng nhu cầu cho sản xuất sữa cả nước (khoảng 456 nghìn tấn sữa nguyên liệu/năm).

Do đó có thể phỏng đoán 2015 Vinamilk sẽ tập trung mạnh vào đầu tư đàn bò sữa bằng việc bắt tay với những doanh nghiệp đang muốn nhảy vào lĩnh vực đầu tư nông nghiệp.

Ngoài ra để duy trì tốc độ tăng trưởng doanh thu, M&A cũng là việc Vinamilk có thể cân nhắc tới để mở rộng quy mô ra các thị trường quốc tế, đặt bàn đạp để tiến tới mục tiêu top 50 công ty sữa lớn nhất thế giới.