Nước cờ bí hiểm đằng sau thương vụ thâu tóm SABMiller của AB InBev
SAB là vụ thâu tóm khó nhất từ trước đến nay của AB InBew. Nhưng đây có thể không phải là vụ cuối cùng. Trường hợp tiếp theo có thể là Coca Cola.
Trận chiến sáp nhập đầy biến động kéo dài một tháng đã đến hồi kết. Vào tháng chín, SABMiller - nhà sản xuất bia lớn thứ hai trên thế giới, được cho là trở thành mục tiêu thâu tóm bởi đối thủ lớn hơn - AB InBev.
Đã có một loạt hồ sơ dự thầu, những cuộc đụng độ trên báo chí và các cuộc đàm phán riêng căng thẳng giữa các cổ đông chính của công ty bao gồm một công ty thuốc lá lớn, con cháu (quyền quý) của gia đình giàu có nhất Colombia và ba tỷ phú Brazil, chưa kể đến quỹ đầu tư đại chúng từ Nam Phi. Ngày 13 tháng 10, một ngày trước thời hạn bắt buộc theo luật sáp nhập của Anh (SABMiller được niêm yết ở London), các công ty đã công bố một thỏa thuận tạm thời.
Nếu thương vụ này hoàn thành, (con số) 69 tỷ Euro (tương đương 106 tỷ USD) giá trị sau sáp nhập sẽ trở thành thương vụ lớn thứ ba trong lịch sử. Công ty sản xuất bia sau khi kết hợp sẽ kiếm được khoảng một nửa lợi nhuận của ngành công nghiệp này và bán một phần ba lượng bia (pints) trên toàn thế giới. Tuy những thoả thuận giá cả về mặt nào đó tương đối minh bạch nhưng khó khăn vẫn còn đó. Chỉ riêng việc thủ tục sáp nhập, chưa nói đến việc điều hành công ty khổng lồ sau sáp nhập, cũng sẽ gặp nhiều khó khăn.
Ít người cảm thấy ngạc nhiên khi AB InBev đạt được thỏa thuận. Lịch sử đã cho thấy đây là một trong những kẻ đi săn phàm ăn. Năm 1989, ba người sáng lập của 3G, dưới dạng quỹ đóng, đã đầu tư vào một công ty bia tầm trung ở Brazil. Để rồi sau đó, công ty này đã nuốt chửng những đối thủ lớn hơn trên cả ba châu lục để trở thành công ty bia lớn nhất thế giới. AB InBev đã có dấu hiệu trầm lắng gần đây.
Người tiêu dùng ở nhiều thị trường lớn đang chuyển đổi đồ uống. Khi người dân uống bia, họ chọn bia được làm “thủ công” nhiều hơn. Năm ngoái, mặc dù khối lượng bia ở Mỹ vẫn ổn định, nhưng những nhà sản xuất bia thủ công đã tiêu thụ khối lượng hoa bia tăng 18%. Thị phần của AB InBev trên thị trường bia ở Mỹ đã giảm từ 50% đến 45% trong năm năm qua - theo công ty nghiên cứu Euromonitor.
Thương vụ mua lại SABMiller mở đường nhanh nhất giúp AB InBev tiếp cận thị trường mới: ví dụ như công ty sẽ kiếm được 29% lợi nhuận ở châu Phi – nơi mà AB InBev ít hiện diện. Một vụ mua lại cũng sẽ cho phép công ty AB InBev nổi tiếng tiết kiệm nới lỏng việc cắt giảm chi phí chuyển vào một công ty khác.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bước cần làm khi thỏa thuận được thực hiện. Theo các điều khoản qui định trong tuần này, AB InBev sẽ phải trả một khoản gồm cả tiền mặt lẫn cổ phiếu cho cổ đông lớn nhất của SABMiller - Altria, một công ty thuốc lá, và gia đình Santo Domingo ở Colombia - để giúp họ tránh được số thuế khổng lồ phải trả cho chính phủ.
Các nhà đầu tư khác sẽ nhận được 44 Euro mỗi cổ phiếu, nhiều hơn 50% so với giá trị cổ phiếu một tháng trước đây. AB InBev có thời gian từ nay đến 28 tháng 10 để nghiên cứu sổ sách (kế toán) của SABMiller và hoàn thiện hồ sơ mua bán.
Sẽ mất nhiều thời gian hơn để các điều khoản đạt được đồng thuận. Những lo ngại về chống độc quyền có thể buộc AB InBev phải bán cổ phần của SABMiller tại MillerCoors ở Mỹ, và ở CR Snow - nhà sản xuất bia lớn nhất của Trung Quốc. Các đối tác khác của SABMiller cũng có thể đang gặp khó khăn. Công ty hiện đang là nhà thầu đóng chai quan trọng của Coca-Cola ở Châu Phi. Và nhà sản xuất nước ngọt khổng lồ này dường như không muốn đối tác của mình bị kiểm soát bởi AB InBev, vì AB InBev đang là nhà sản suất chai cho PepsiCo ở Mỹ Latin.
Nếu thoả thuận này hoàn tất, AB InBev phải làm cho nó mang lại hiệu quả. Việc trở thành công ty lớn hơn không cản được bước tiến của những công ty bia thủ công hay thuyết phục được những người am hiểu rượu mua bia thay thế. Và tài cắt giảm chi phí của AB InBev sẽ đối mặt với những nhiệm vụ khó khăn trong thời gian sắp tới. SAB hầu như cũng gặp những vấn đề khó nuốt do bản chất hoạt động tản mát gây khó khăn trong việc tìm nhà máy và công nhân thay thế.
AB InBev đã bắt tay thực hiện công việc của mình, nhưng Trevor Stirling của Sanford C. Bernstein - một công ty nghiên cứu - là một trong số nhiều người vẫn tự hỏi liệu thương vụ lớn nhất của công ty đã đến lúc chưa. Trước khi vụ thâu tóm được công bố, một số người đã thì thầm rằng 3G hoặc AB InBev có thể thử mua lại Coca-Cola - một con cá voi to hơn nhiều.
Nước giải khát chiếm khoảng 1/5 sản lượng của SABMiller. Thâu tóm Coca-Cola sẽ tạo ra một con thủy quái khổng lồ với cơ sở hạ tầng toàn cầu rất lớn gồm các nhà đóng chai và các tài sản sản xuất khác. Việc marketing có thể được giữ riêng nếu cần thiết. Ý tưởng này có vẻ hoang đường. Nhưng những thương vụ thâu tóm trong ngành bia gần đây cho thấy ý tưởng này không hẳn là bất khả thi.
