Công nghiệp phục vụ nông nghiệp ở ĐBSCL: Lạc hậu, đứng ngoài rìa
Máy nông nghiệp đang hoạt động ở ĐBSCL hầu hết của nước ngoài, một số ít do trong nước sản xuất hoặc nông dân tự chế thì èo uột, khó phát triển. Còn công nghiệp phụ trợ để tham gia chuỗi toàn cầu là con số không.
Trưởng ban quản lý các khu công nghiệp - khu chế xuất Cần Thơ, ông Võ Thanh Hùng, kể lại chuyện tiếp một tập đoàn của Đài Loan về cơ khí chính xác muốn tìm nhà cung cấp sản phẩm phụ trợ ở Cần Thơ. Ông Hùng dẫn đại diện tập Đoàn đến 4 doanh nghiệp cơ khí chính xác trong khu công nghiệp Trà Nóc. Sau khi tham quan, họ kết luận là các doanh nghiệp dùng máy CNC (hệ thống máy cơ khí điều khiển bằng máy tính) quá cũ, không đồng bộ, độ chính xác thấp.
Đại diện tập đoàn nói rằng, nếu doanh nghiệp Cần Thơ hợp tác, riêng bộ phận lập trình (thiết kế) phải qua họ đào tạo lại. Bên cạnh đó, phải đầu tư máy CNC mới. Một máy CNC tùy thuộc nhiều hay ít đầu đa dụng mà có giá từ vài chục ngàn đến cả triệu đô la Mỹ.
Theo ông Hùng, sau khi làm việc với đại diện tập đoàn Đài Loan, ông hỏi các doanh nghiệp ở Cần Thơ thì tất cả lắc đầu, không có khả năng hợp tác vì không vay được vốn của ngân hàng, do tài sản đã thế chấp hết trong ngân hàng.
Trước đây, Cần Thơ có 2 nhà máy cơ khí phục vụ nông nghiệp, khá quy mô ở khu công nghiệp Trà Nóc và nhiều trạm cơ khí tiểu tu ở huyện. Những cơ sở ấy đều nhờ nguồn lực từ bên ngoài, thiếu định hướng chất lượng cao nên hiện nay, tất cả không còn. Các tỉnh ở ĐBSCL như An Giang, Long An, Tiền Giang cũng từng có nhà máy cơ khí làm được máy cắt lúa xếp dãy, cầu sắt không rỉ; các doanh nghiệp tư nhân làm máy gặt đập liên hợp, đúc chân vịt tàu thuyền. Hiện nay, một số đã phá sản, còn lại èo uột do lạc hậu, không tham gia được chuỗi sản phẩm toàn cầu.
Theo ông Hùng, bây giờ sản xuất những chi tiết về nhựa, ron cao su, chóa đèn để tham gia chuỗi toàn cầu cũng rất khó vì khâu tạo khuôn. Thiết kế của các hãng sản xuất máy kéo, xe tải, máy gặt đập… luôn thay đổi mẫu mã làm cho các doanh nghiệp Việt Nam không đáp ứng kịp và cũng không có vốn để đầu tư. Muốn phát triển ngành công nghiệp phụ trợ, chính sách phải giải quyết được những việc cụ thể như thế, chứ đừng hô khẩu hiệu chung chung, ông nói.
Một chiếc máy kéo, dàn cày có trên 20.000 chi tiết, máy nổ cũng có trăm chi tiết. Nhu cầu sửa chữa và thay thế rất lớn nhưng các trạm tiểu tu của những tập đoàn lớn, chưa quan tâm. Đó chính là thị phần của các doanh nghiệp nhỏ nước ta. “Việc thay thế chi tiết hư hỏng bằng chi tiết của doanh nghiệp trong nước sản xuất, không vi phạm Luật Sở hữu trí tuệ, nên rất cần chính sách hỗ trợ phát triển”, ông Hùng nói.
