Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Tích tụ hay tập trung đất đai chỉ là một trong những yếu tố cần nhưng chưa đủ
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, tích tụ hay tập trung chỉ là một trong những yếu tố cần nhưng chưa đủ. Tích tụ hay tập trung phải có giải pháp gắn với bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân về sinh kế và lợi ích lâu dài.
Trong phiên thảo luận chiều 31/10,Bộ trưởng Bộ Tài nguyên môi trường Trần Hồng Hà trình bày báo cáo 2 nhóm vấn đề lớn. Bao gồm: Báo cáo tiếp thu ý kiến của đại biểu quốc hội về tài nguyên môi trường đặc và Nhóm vấn đề thứ 2 bổ sung, làm rõ, kiến nghị một số nhiệm vụ của ngành tài nguyên môi trường để đáp ứng thực hiện nhiệm vụ năm 2018 về kinh tế xã hội.
Năng lực dự báo thủy văn Việt Nam chưa đạt mức trung bình thế giới
Liên quan đến những chất vấn về khí tượng thủy văn và cảnh báo thiên tai, Bộ trưởng Hà hết sức đồng tình với các nhận định của đại biểu quốc hội. Ông thừa nhận một trong những nguyên nhân gây ra thiệt hại lớn trong đợt thiên tai vừa qua trong đó có công tác dự báo chưa chủ động, chưa chính xác, liên quan tới định lượng về lượng mưa, lũ ống. Bên cạnh đó các nguyên nhân khác cũng được chỉ rõ như mất rừng, công tác bố trí quy hoạch dân cư. Và quy hoạch bố trí dân cư và người dân di cư vào sản xuất, sinh sống trong những khu vực hết sức nhạy cảm liên quan đến các hiện tượng này. Đặc biệt trong thời gian qua lượng mưa có tính lịch sử và hết sức cực đoan.
Bộ trưởng Hà cũng cho biết thêm hiện công tác dự báo định lượng mưa, các hiện tượng lũ quét, sạt lở đất,.. khoa học hiện nay các nước tiên tiến cũng chỉ mới giải quyết được trên diện rộng còn dự báo trong điều kiện cực đoan cũng như khu vực cụ thể thì đây cũng là điều khiếm khuyết, khoa học chưa đảm bảo. Trong bối cảnh hiện nay, để đáp ứng được công việc này, Đảng và nhà nước đã đặc biệt quan tâm và đầu tư, dần dần đưa các dự án này đồng bộ với công tác dự báo nói chung. Tuy nhiên nhu cầu để so được với mức trung bình trên thế giới thì Việt Nam còn phải huy động rất nhiều nguồn nhân lực.
Theo thống kê của ông Hà, hiện trên cả nước có 1.300 điểm dự báo mưa và sẽ cố gắng bổ sung thêm 3.000 điểm từ nguồn lực xã hội hóa và đạt ở mức trung bình 40-100 km2 có 1 điểm dự báo mưa.
Ngoài ra bộ trưởng Hà cho biết hiện đã xây dựng bản đồ về lũ ống lũ quét, bản đồ về tai biến do địa chất. Ông đề nghị các địa phương, bộ ngành cùng nhau rà soát lại các bản đồ này để điều chỉnh quy hoạch, bố trí dân cư, phát triển kinh tế xã hội. Đòi hỏi một giải pháp đồng bộ, bố trí lại dân cư, đồng thời chuyển đổi lại mô hình theo hướng thích ứng và bền vững hơn.
Với các tỉnh miền núi phía bắc, phải coi các cơ chế về tài nguyên rừng, tài nguyên ước, thủy điện, phát triển rừng gắn với sinh kế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng và mô hình biến đổi khí hậu. Phát triển cảnh báo thủy văn với 4 tại chỗ đang phát huy hiệu quả với những cơn bão tương đương với các nước phát triển.
Tích tụ hay tập trung đất đai chỉ là điều kiện cần
Về vấn đề này, bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết hiện Bộ chính trị đã chỉ đạo Ban kinh tế trung ương và Bộ tài nguyên môi trường đang sơ kết nghị quyết 19 về các chủ trương chính sách đất đai. Và đồng thời Chính phủ đang dự kiến đưa Bộ luật đất đai, dù mới được ban hành nhưng sẽ được tiếp tục ra soát và hoàn thiện theo tinh thần tiếp thu những ý kiến liên quan tới Tích tụ đất đai, giải phóng mặt bằng, đền bù giải tỏa, tái định cư, giá đất theo thị trường,…
"Đây là những vấn đề rất bức xúc, hiện liên quan đến đưa nguồn lực đất đai vào phục vụ phát triển kinh tế xã hội trước mắt và lâu dài", ông Hà nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ tài nguyên môi trường cho rằng tích tụ đất đai là một trong những điều kiện để tiến hành công nghiệp hóa và hiện đại hóa về nông nghiệp. Tuy nhiên đây cũng chỉ là một vấn đề, hiện Bộ đang đánh giá nhiều mô hình hiện nay là liên kết đất đai hợp tác xã, doanh nghiệp liên kết với người dân, mô hình doanh nghiệp đứng ra để tích tụ đất đai cho thấy mỗi mô hình đều phát huy những thế mạnh và phù hợp với thực tế.
Kinh nghiệm thực tế cho thấy có những nước như Nhật Bản không phải tích tụ cánh đồng mẫu lớn nhưng vẫn có nền nông nghiệp cạnh tranh và công nghệ cao. Như vậy mô hình sản xuất, liên kết sản xuất sẽ quyết định đến yếu tố tích tụ hay tập trung.
"Tích tụ hay tập trung chỉ là một trong những yếu tố cần nhưng chưa đủ. Chúng tôi có quan điểm tích tụ hay tập trung phải có giải pháp gắn với bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân về sinh kế và lợi ích lâu dài", Bộ trưởng Hà cho biết.
Bên cạnh đó về các hạn ngạch thì hiện nay luật đất đai 2013 cũng đã tính đến phù hợp với lực lượng sản xuất và điều kiện phát triển. Lấy vị dụ hiện đồng bằng sông cửu long có thể tích tụ đến 30 ha đất trồng cây hàng năm, 20ha với các vùng còn lại hay 300ha với vùng núi. Thực tế quy mô sản xuất này phù hợp với trình độ và năng lực sản xuất hộ gia đình còn với các doanh nghiệp không quy định hạn mức. Xu hướng hiện nay là khi hộ gia đình có năng lực sản xuất phát triển nên chuyển sang doanh nghiệp, ông Hà giải thích.
Ngoài ra cần xem xét mô hình tích tụ đất đai cho phù hợp với mô hình liên kết và sản xuất phù hợp. Và đặc biệt xem xét lại diện tích an ninh lương thực với cây trồng lúa. Ví dụ với đồng bằng sông Cửu Long, Tp.HCM, Hà Nội.
