Bằng chứng cho thấy loạt hãng ô tô đã quá vội vàng khi dấn thân vào xe điện

Các công ty ô tô đang trong một “cuộc chơi lớn” hướng tới chuyển đổi sang ô tô điện. Nhưng đằng sau hậu trường, nhiều nhà sản xuất ô tô này đang phải vật lộn để phản ứng trước sự thay đổi nhu cầu về các loại xe chạy bằng pin đắt tiền.

Lấy ví dụ trong vài tuần vừa qua: Ford đã tạm thời giảm một số ca sản xuất F-150 Lightning (mặc dù đã tăng công suất cho xe bán tải chạy điện chỉ vài tháng trước đó) và cho biết họ sẽ đổi mới trọng tâm vào xe hybrid. General Motors cho biết họ sẽ hoãn một số hoạt động sản xuất xe tải điện trong một năm.

Trong khi đó, ngành công nghiệp khởi nghiệp xe điện trước đây vốn nhộn nhịp một thời đang ngày càng thu hẹp. Bằng chứng là những startup được yêu thích trước đây ở Phố Wall như Lordstown, Volta và Lucid đều đang khó khăn và hạ dự báo.

Trong khi đó, người mua ô tô điện có nhiều lựa chọn hơn bao giờ hết - bước ngoặt mà nhiều người trong ngành hy vọng sẽ thu hút nhiều người mua ô tô chạy bằng xăng chuyển sang phân khúc ô tô chạy bằng pin. Nhưng cuộc thử nghiệm thực tế đầu tiên về một thị trường xe điện “dễ ăn” không diễn ra suôn sẻ.

Hàng tồn kho xe điện đang tăng lên nhanh chóng tại các đại lý. Mặc dù các công ty cho rằng sự gia tăng này là bình thường đối với việc tăng cường sản xuất xe mới, nhưng các đại lý vẫn mất nhiều thời gian hơn để bán những chiếc xe này, khiến mức giảm giá cho xe điện lên mức cao nhất mọi thời đại.

Vince Sheehy, một đại lý ô tô ở khu vực Washington D.C. nói với Insider: “Bắt đầu bằng chiến lược ‘cứ sản xuất và rồi khách hàng sẽ đến’. Nhưng họ không đến".

Sheehy, người bán nhiều thương hiệu bao gồm Ford, Huyndai, Volkswagen và GMC, cho biết ô tô điện hiện là mặt hàng bán chậm nhất trong lô hàng của ông. Ông hiện có đủ lượng ô tô điện để sử dụng trong 100 ngày trên tất cả các nhãn hiệu.

Mặc dù thị phần xe điện trong hoạt động kinh doanh của một số nhà sản xuất ô tô còn nhỏ nhưng phân khúc xe điện đã có một thời gian dài tăng trưởng theo cấp số nhân. Theo JD Power, doanh số bán xe điện đã đạt kỷ lục 300.000 chiếc vào năm ngoái và tính đến tháng 9/2023, phân khúc này chiếm 9% tổng doanh số bán hàng.

Nhưng tốc độ tăng trưởng đó – vốn dễ dàng đạt được ở một phân khúc nhỏ như vậy – đang có dấu hiệu chậm lại rõ ràng. Điều đó đặt ra câu hỏi liệu các nhà sản xuất ô tô có đang thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang xe điện quá sớm hay không?

Cameron Johnson, Giám đốc điều hành của Magic City Auto Group - một đại lý ở Virginia bán hầu hết các nhãn hiệu nội địa cho biết: “Đó không hẳn là tin xấu, vấn đề chỉ là họ đã dự đoán quá cao”.

CƠN BÃO HOÀN HẢO

Khi hàng loạt mẫu xe điện được nhiều người mong đợi có mặt tại các đại lý, toàn bộ ngành công nghiệp ô tô đã phải hứng chịu một làn sóng thay đổi kinh tế vĩ mô. Đó là một cơn bão hoàn hảo đối với thị trường xe điện, khi mà lãi suất cao, tình trạng khó vay vốn và thanh toán hàng tháng ở mức cao kỷ lục khiến những phương tiện vốn đã đắt đỏ khó có thể phù hợp với những người lái xe bình thường.

Sheehy đang thấy điều này diễn ra rõ ràng. Khi những người giàu có vốn sớm chấp nhận xe điện phần lớn đã hài lòng vào thời điểm này, ông cho biết hồ sơ của những người mua sắm xe điện trung bình đã thay đổi đáng kể ngay cả trong sáu tháng qua.

“Mọi người không còn đánh giá xe điện theo kiểu ‘Tôi sẽ mua xe điện, nhưng mua chiếc nào?’ Giờ đây sẽ là: 'Tôi sẽ mua một chiếc xe điện tùy thuộc vào đề xuất giá trị so với xe plug-in hybrid, hybrid hoặc xe ICE truyền thống", Sheehy nói. “Khi nhìn nhận vấn đề theo cách đó, bạn hầu như không chọn xe điện”.

Dĩ nhiên, toàn ngành công nghiệp ô tô cũng đang cố gắng phản ứng với sự thay đổi này, tận dụng các chương trình giảm giá và tận dụng các chương trình hỗ trợ mới của liên bang để đưa mức giá trung bình trả cho một chiếc xe điện trong tháng 9 lên 50.683 USD, giảm so với hơn 65.000 USD một năm trước. Nhưng ngay cả ở mức giá đó, đây vẫn là con số mà nhiều người không thể chấp nhận được. Trong khi đó, như Ford và Tesla đã thừa nhận, việc giảm giá chỉ làm giảm sâu biên lợi nhuận của những sản phẩm vốn đã gây ra thua lỗ lớn.

Sự ngang bằng về giá giữa xe điện và ô tô chạy bằng xăng đang ngày càng gần hơn trên thị trường hạng sang, nhưng điều tương tự vẫn chưa thể xảy ra đối với ô tô dành cho thị trường đại chúng, vốn có giá cao hơn trung bình 16.000 USD so với ô tô chạy bằng nhiên liệu hóa thạch.

Eric Frehsée, chủ tịch Tập đoàn đại lý Tamaroff cho biết: “Thành thật mà nói, một vấn đề rõ ràng là các mốc thời gian phi thực tế đang được đặt ra. Tôi không biết liệu điều đó có nghĩa là chúng ta cần thay đổi một số mốc thời gian hay không”.

Tất cả những điều này là dấu hiệu cho thấy ô tô chạy hoàn toàn bằng điện - và thậm chí cả các mẫu xe hybrid - có thể sẽ bị chuyển xuống phân khúc hạng sang và siêu sang trong vài năm tới.

Stewart Stropp, giám đốc điều hành bộ phận tình báo xe điện tại JD Power, cho biết công ty vẫn dự báo thị phần xe điện sẽ tăng đáng kể trong thời gian tới, nhưng tốc độ tăng trưởng đó sẽ phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài như cải thiện cơ sở hạ tầng sạc và sự phát triển của xe điện đồng đều hơn so với các đối thủ chạy bằng xăng về giá cả và hiệu suất.

Stropp nói: “Đó là những yếu tố hoàn toàn cần thiết, phải có để chúng ta thoát khỏi giai đoạn áp dụng sớm”.

Những người chấp nhận sớm, chi tiêu cao sẽ khó tìm được hơn trong khoảng 10 năm sau khi Tesla định hình lại phân khúc này. Và do không có nhiều lựa chọn hợp lý hơn, các đại lý nói rằng họ sắp hết khách hàng để giới thiệu ô tô điện của mình.

Một đại lý Ford, người đã từ chối phân phối mẫu xe Mustang Mach-E vào đầu năm nay, cho biết các tùy chọn điện trong showroom của anh ấy không phù hợp với những gì khách hàng đang tìm kiếm – hoặc thậm chí là những gì họ có thể mua được. Những chiếc Mach-E xếp dài nằm ở bãi đỗ hàng tuần, hàng tháng vì khách hàng không thể chấp nhận cho mức giá quá đắt - đặc biệt là trong khi Tesla liên tục giảm giá.

Martin French, giám đốc điều hành công ty tư vấn ô tô Berylls, cho biết quá trình chuyển đổi sang xe điện đang đến gần. Tuy nhiên, điểm uốn phải mất ít nhất 5 năm nữa vì ngành công nghiệp vẫn chưa nỗ lực đủ để biến ô tô điện trở thành một giải pháp thay thế hấp dẫn cho ô tô chạy bằng xăng, ông nói.

French nói: “Tương lai chắc chắn sẽ là xe điện, nhưng tương lai của xe điện là năm 2030”.

Theo: BI 

Phương Linh