uBiome - Startup xét nghiệm phân người được định giá 600 triệu USD, đến khi bị FBI điều tra và các nhà sáng lập đồng loạt bỏ trốn
Thung lũng Silicon cũng tràn ngập những cú lừa.
Marc Harris, một người đàn ông 50 tuổi sống tại Nam Carolina, bắt đầu bị “tấn công” bởi những quảng cáo của một startup có tên là uBiome từ năm ngoái. Ông Harris mắc chứng rối loạn tiêu hóa hiếm gặp và thường xuyên tìm hiểu về chứng bệnh của mình trên internet. Do đó cũng dễ hiểu khi những công ty như uBiome tìm đến ông.
uBiome được thành lập vào năm 2012, trong một chiến dịch gọi vốn 350.000 USD trên Kickstarter. Với mục đích là giúp mọi người có thể làm xét nghiệm phân của mình tại nhà, họ chỉ cần gửi một mẫu vật phẩm và công ty sẽ gửi lại những kết quả phân tích về chuỗi vi khuẩn trong đường ruột của họ, được gọi là microbiome. Từ đó có thể giúp người bệnh hiểu rõ vấn đề mà họ đang gặp phải.
Tuy nhiên có vẻ như Harris không phải là một trong số những người may mắn. Ông đã thử tham gia vào quá trình xét nghiệm của uBiome, theo như lời quảng cáo trên mạng, với hy vọng rằng có thể cải thiện chứng bệnh đường tiêu hóa của mình.
Harris nghĩ rằng ông sẽ được gọi đến một phòng thí nghiệm để tham gia quá trình xét nghiệm. Nhưng thay vào đó, uBiome đã gửi một kiện hàng gồm 6 dụng cụ để Harris tự lấy mẫu phân của mình và gửi lại. Bên cạnh đó, uBiome cũng gửi một email lưu ý rằng họ sẽ theo dõi các microbiome của Harris theo thời gian.
Sau đó, uBiome tiếp tục gửi các email để nhắc ông Harris gửi lại mẫu vật phẩm. Cuối cùng, ông đã gửi hai mẫu vật phẩm, tuy nhiên uBiome có yêu cầu phải gửi 6 lần mẫu vật phẩm và ông đã không hoàn thành. Kết quả là các bác sĩ của uBiome không đưa ra được kết quả cuối cùng, ông Harris cũng không cải thiện được bệnh tình của mình.
Vài ngày tiếp đó, Harris đã rất ngạc nhiên khi nhận được hóa đơn cho các xét nghiệm của mình, với chi phí lên đến 2.970 USD cho một lần xét nghiệm của uBiome. Và đó là cách để một startup y tế như uBiome đạt được sự tăng trưởng thần tốc.
Startup xét nghiệm phân được định giá 600 triệu USD
uBiome được thành lập vào năm 2012 bởi Jessica Richman và Zac Apte, một nhà khoa học máy tính và một nhà sinh học. Hai nhà sáng lập đã kêu gọi đầu tư trên trang Kickstarter để có tiền nghiên cứu, với mục đích đưa ra thị trường một loại thử nghiệm mới nhằm khám phá mối liên hệ giữa sức khỏe con người và các microbiome - tập hợp các vi sinh vật sống trong ruột.
Hai nhà đồng sáng lập Zac Apte và Jessica Richman.
Startup này sau đó đã huy động được 100 triệu USD tiền đầu tư của 8VC và Y Combinator, được định giá lên tới 600 triệu USD hồi tháng 9 năm ngoái. uBiome thường xuyên sử dụng các số liệu là số lượng mẫu vật phẩm gửi về thay vì những kết quả xét nghiệm hoàn trả cho người bệnh, để làm thước đo tăng trưởng.
Một nhân viên của công ty cho biết, chiến lược tăng trưởng của uBiome là liên tục mời các bệnh nhân (như Harris) gửi các mẫu vật phẩm của họ và tính tiền hóa đơn bảo hiểm trên mỗi xét nghiệm.
uBiome cũng gây áp lực cho các bác sĩ của mình để phê duyệt việc xét nghiệm tất cả các mẫu vật phẩm được gửi về. Theo báo cáo thì 100% số mẫu được xét duyệt, trong khi đó có rất nhiều điều kiện để một người bệnh có thể tham gia quá trình xét nghiệm này của uBiome.
Ngay cả đối với các bệnh nhân không có những triệu chứng gì về bệnh, hồ sơ của họ vẫn được xét duyệt để tham gia xét nghiệm. Theo nguồn tin nội bộ, ít nhất một bác sĩ của uBiome đã bị cách chức và thay thế, vì không phê duyệt các xét nghiệm đủ nhanh.
Theo tài liệu của Staff Care, một đơn vị chuyên giới thiệu các bác sĩ làm việc cho uBiome từ năm 2017, các bác sĩ tại đây được trả 180 USD/giờ chỉ để phê duyệt các xét nghiệm. Nhiều bác sĩ khác cho biết, nếu bạn không có triệu chứng bệnh lý nào, thì việc đề xuất một xét nghiệm 3.000 USD là hành vi vô đạo đức.
FBI vào cuộc điều tra, nhà sáng lập và ban giám đốc mất tích
Việc liên tục tính hóa đơn các xét nghiệm đắt tiền của uBiome đã khiến các công ty bảo hiểm để ý. Đến tháng 4 vừa rồi, FBI đã phải vào cuộc điều tra. Các nhân viên FBI đã khám xét văn phòng của uBiome và thu giữ hàng tá tài liệu.
Trước đó không lâu, hai nhà đồng sáng lập Jessica Richman và Zac Apte (kiêm CEO) đã xin tạm nghỉ. Ngay sau khi FBI tiến hành điều tra, uBiome tuyên bố hai người này đã từ chức khỏi hội đồng quản trị của công ty và không biết đang ở đâu. John Rakow, cố vấn chung của công ty, đã đảm nhận vai trò CEO tạm thời.
FBI vào cuộc điều tra uBiome.
uBiome hiện từ chối bình luận, ngoài việc cho biết sẽ thành lập một hội đồng để điều tra các hoạt động thanh toán trước đây. Câu chuyện của startup uBiome lại làm chúng ta nhớ đến một tấm gương lừa đảo khác, đó chính là Theranos với xét nghiệm máu và được định giá lên đến hơn 9 tỷ USD.
Theranos từng được cho là sẽ tạo ra được một cuộc cách mạng về lĩnh vực thử máu, startup này tuyên bố đã tạo ra được một công nghệ mới có thể xét nghiệm nhanh để chẩn bệnh chỉ qua 1-2 giọt máu lấy từ đầu ngón tay của bệnh nhân. Nhà sáng lập Elizabeth Holmes khi đó còn được ví như Steve Jobs nữ.
Mọi chuyện bắt đầu vỡ lở vào tháng 10/2015 khi tờ Wall Street Journal có loạt bài phanh phui hoạt động lừa đảo của Theranos. Nhà báo điều tra của tờ báo này đã phát hiện ra rằng thiết bị thử máu của Theranos là không hề đáng tin cậy và công ty chỉ sử dụng thiết bị đó chi một phần nhỏ trong số 240 xét nghiệm mà họ đề nghị với khách hàng. Những xét nghiệm còn lại đều được thực hiện bởi các thiết bị thử máu mua từ các nhà sản xuất khác.
