Trước khi từ chức CEO, Nadiem Makarim đã xây dựng Go-Jek thành ‘siêu kỳ lân’ như thế nào?
Jek được Nadiem Makarim và một số người bạn đồng sáng lập vào năm 2010 với 20 tài xế. Hiện nay Jek đã phát triển thành một hệ sinh thái, cung cấp dịch vụ trong nhiều lĩnh vực và được định giá 10 tỷ USD.
Nadiem Makarim sinh năm 1984, trong một gia đình có ông nội là anh hùng giải phóng dân tộc của Indonesia và bố là luật sư nổi tiếng. "Ngay từ nhỏ, họ luôn nhắc nhở tôi rằng, dù đi học ở nước ngoài, tôi nên trở về quê hương và làm điều gì đó cho đất nước vì đó là nơi kết nối chúng tôi thành một gia đình", Makarim chia sẻ với tờ Inc Southest Asia.
Dù cùng lớn lên, hàng ngày vui đùa với con cái của những người lái xe và giúp việc, Makarim được coi là “sản phẩm” của nền giáo dục toàn cầu. Anh học tiểu học tại Jakarta (Al Izha), trung học ở New York (Dalton School), trung học phổ thông ở Singapore (United World College) và là sinh viên Đại học Brown trong top trường Ivy League của Mỹ. (Ảnh: Bloomberg)
Năm 2006, Makarim trở về Jakarta và làm việc cho Tập đoàn McKindsey. Ba năm sau, anh trở lại Mỹ theo học Trường kinh doanh Havard. Kỳ nghỉ hè năm 2010, Makarim về thăm quê nhà Jakarta và tìm thấy cảm hứng trong các góc phố hỗn loạn, ngập tràn khói bụi - nơi anh thoải mái chia sẻ những điếu thuốc lá cũng như chuyện trò với những người lái xe ôm, thường được gọi là ojeks trong tiếng địa phương. (Ảnh: Getty Images)
Makarim nhận ra những người lái xe này phải dành tới 3/4 thời gian một ngày để chờ đợi khách. Họ cũng làm việc độc lập và không gắn bó với tổ chức nào cả. Vì không có mức giá rõ ràng, một số lái xe đòi tới 4 USD cho một quãng đường rất ngắn. Makarim vẫn thường xuyên sử dụng phương tiện này nhưng với nhiều người dân Jakarta, ojeks là lựa chọn cuối cùng để di chuyển trên những con đường tắc nghẽn. (Ảnh: Bloomberg)
Để chuyên nghiệp hóa hoạt động của ojeks, ngay trong năm đó Makarim cùng 3 người bạn bao gồm Brian Cu, Michaelangelo Moran và Jurist Tan mở một văn phòng Go-Jek ở Jakara, với 20 lái xe đầu tiên. Tuy nhiên vì không có đủ vốn để hoạt động, Go-Jek chỉ là công việc bán thời gian của Makarim và bạn bè. (Ảnh: Bloomberg)
Sau khi hoàn thành chương trình MBA tại Harvard, Makarim làm việc cho một số startup khác để có thêm thu nhập. Anh từng có 10 tháng đảm nhiệm vị trí giám đốc điều hành cho Zalora Indonesia và một năm làm giám đốc sáng tạo cho Kartutu, một công ty chuyên về thanh toán. Những người bạn thân thiết khuyên Makarim nên tập trung toàn thời gian cho Go-Jek. (Ảnh: Nikkei).
Năm 2014, khi thế giới bắt đầu chú ý đến sự phát triển của các ứng dụng gọi xe, Makarim huy động thành công vốn từ quỹ đầu tư NSI Ventures của Singapore. Với nguồn dữ liệu có được sau 4 năm, tháng 1/2015, Go-Jek chính thức thành lập dưới dạng một công ty cung cấp ứng dụng công nghệ, được điều hành bởi Makarim và Moran. Hai người còn lại đã bán lại cổ phần của công ty. (Ảnh: Nikkei)
Thời gian sau đó là giai đoạn phát triển ‘thần kỳ” của Go-Jek. Trong vòng một năm, ứng dụng của công ty được tải về 7,5 triệu lượt, số lượng lái xe trong mạng lưới tăng từ 500 lên 200.000. Đến giữa năm 2017, Go Jek đạt 40 triệu lượt tải với 10 triệu người sử dụng trung bình mỗi tuần, chiếm 50% hoạt động vận tải của Indonesia nói chung và 95% thị trường giao nhận đồ ăn nói riêng, theo chia sẻ của Makarim. (Ảnh: Nikkei)
Từ ứng dụng gọi xe ôm, Go-Jek hiện phát triển thành một hệ sinh thái cung cấp dịch vụ trong 6 lĩnh vực chính: Vận chuyển và Logistics (Goride; Gocar; Gosend; Gobox); Thực phẩm và tiêu dùng nhanh (Gofood; Gofood festival; Gomed; Gomart); Thanh toán (Gopay; Gobills; Gopoints, Paylater); Nhu cầu hàng ngày (Golife; Gomassage; Goclean; Goauto); Tin tức và giải trí (Goplay; Gotix); Kinh doanh (Gobiz). Công ty có khoảng 2 triệu tài xế, 400.000 đối tác nhà hàng và 155 triệu lượt tải ứng dụng tại Đông Nam Á. (Ảnh: Go-Jek).
Một trong những người bạn đồng môn của Makarim tại Harvard chính là Anthony Tan – đồng sáng lập và CEO của Grab. Cùng đến từ Đông Nam Á, 2 người dễ dàng bắt chuyện và dần trở nên thân thiết. Sau khi hoàn thành chương trình MBA, cả Makarim và Anthony đều trở về quê nhà khởi nghiệp với mô hình tương tự Uber và đạt được những thành công nhất định. Hai người bạn thân ngày nào trở thành đối thủ trên thị trường gọi xe đầy khốc liệt. (Ảnh: Fortune)
Trong một bài phỏng vấn, Makarim chia sẻ rằng, “Anthony từng là một trong những người bạn thân nhất của tôi. Chúng tôi thường tư vấn cho nhau về các công việc kinh doanh”. Tuy nhiên anh không tiết lộ về mối quan hệ hiện tại giữa 2 người. Tương tự, Anthony Tan cũng hạn chế nói về Makarim trên các phương tiện truyền thông. (Ảnh: Bloomberg)
Xét về cả tiềm lực tài chính và tên tuổi người chống lưng, cuộc đối đầu của Grab và Go-Jek có thể được xem là "kẻ tám lạng, người nửa cân”. Grab được sự hậu thuẫn lớn từ Didi Chuxing (Trung Quốc) và Tập đoàn viễn thông SoftBank (Nhật Bản). Trong khi đó, danh sách những nhà đầu tư vào Go-Jek xuất hiện những gã khổng lồ công nghệ như Tencent hay Google. Hiện cả Grab và Go-Jek đều là “siêu kỳ lân” (giá trị 10 tỷ USD trở lên) của Đông Nam Á. Trong khi Go-Jek có giá trị khoảng 10 tỷ USD thì Grab được Cb Insights định giá 14,3 tỷ USD. (Ảnh: TechInAsia).
Nadiem Makarim vừa từ chức CEO của Go-Jek để tham gia nội các của Tổng thống Indonesia, Joko Widodo. Andre Soelistyo, Chủ tịch Go-Jek và Kevin Aluwi, đồng sáng lập công ty sẽ cùng nhau lãnh đạo doanh nghiệp trong giai đoạn tiếp theo với tư cách đồng CEO. (Ảnh: Antara foto)
