Trái phiếu chính phủ bị bán tháo, đồng USD thấp nhất trong 1 thập kỷ: Rủi ro Mỹ tăng lãi suất sắp xảy ra?

Thị trường tiền tệ vẫn tồn tại nhiều diễn biến bất ổn. Song, có một thực tế không thể phủ nhận đó là khi những những căng thẳng ngày càng leo thang, thì nhà đầu tư đổ xô mua trái phiếu chính phủ Mỹ.

Các nhà đầu tư cho rằng, trái phiếu chính phủ Mỹ an toàn vì bất kỳ rủi ro lớn nào, như khủng hoảng tài chính, chiến tranh hay thiên tai, xảy ra, thì chính phủ liên bang vẫn đứng vững và bảo vệ loại tài sản này.

Dẫu vậy, diễn biến tiêu cực của thị trường trái phiếu vào tuần trước đã cho thấy những bước đi của Tổng thống Trump đã khiến niềm tin của nhà đầu tư “lung lay” đối với quan điểm trên. Cuộc chiến thương mại của ông - chủ yếu nhắm đến Trung Quốc, đã làm dấy lên mối lo ngại về viễn cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu.

Niềm tin vào quyền lực của nền kinh tế lớn nhất thế giới dường như đã phần nào đi xuống dẫn đến diễn biến một lượng lớn nhà đầu tư đã bán trái phiếu cùng một lúc. Trong bối cảnh đó, chính phủ phải điều chỉnh lợi suất cao hơn để thu hút những người khác mua trái phiếu. Động thái này có xu hướng đẩy lãi suất chuẩn lên cao, ảnh hưởng đến các khoản thanh toán thế chấp, vay mua ô tô và nợ thẻ tín dụng.

Tuần trước, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ đã tăng vọt lên khoảng 4,5% từ mức dưới 4%. Đây là mức tăng lớn chưa từng có trong gần 25 năm. Đồng thời, giá trị đồng USD sụt giảm, ngay cả khi việc áp thuế quan có thể thúc đẩy kỳ vọng tăng giá của đồng bạc xanh.

Ở phiên ngày 14/4, đồng USD đã hồi phục nhẹ song vẫn giao dịch ở mức gần thấp nhất trong 3 năm. Tỷ giá USD/franc tăng 0,34%, sau khi giảm xuống mức thấp nhất trong 1 thập kỷ vào thứ Sáu tuần trước và ghi nhận tuần rớt giá mạnh nhất so với đồng franc Thuỵ Sĩ trong hơn 2 năm. 

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng thúc đẩy đợt bán tháo này.

Các quỹ phòng hộ và định chế tài chính khác đã bán bớt trái phiếu để đóng vị thế trong giao dịch chênh lệch giá hiện tại và tương lai của trái phiếu. Các quỹ phòng hộ bán tháo trái phiếu để bù lỗ cho việc cổ phiếu rớt giá mạnh, tìm cách huy động tiền mặt.

Một số nhà đầu tư lo ngại rằng ngân hàng trung ương Trung Quốc, nắm giữ 3 nghìn tỷ USD dự trữ ngoại hối, bao gồm 761 tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ, có thể bán ra để trả đũa Mỹ.

Hơn nữa, vị thế của Mỹ trong nền tài chính toàn cầu có thể đã đi xuống, từ một nơi trú ẩn an toàn nay lại trở thành “nguồn cơn” cho những biến động và chứa nhiều rủi ro.

Chính quyền Tổng thống Trump đã áp dụng thuế quan nhằm đưa hoạt động sản xuất trở lại Mỹ và tạo ra nhiều giá trị dài hạn. Tuy nhiên, theo hầu hết các nhà kinh tế, động thái này lại đang phá vỡ hệ thống thương mại toàn cầu.

Trong nhiều năm, các nhà kinh tế đã lo ngại về việc nhu cầu mua và nắm giữ trái phiếu chính phủ Mỹ của các quốc gia khác sụt giảm. Điều này có thể dẫn đến việc lãi suất của Mỹ tăng mạnh và có diễn biến bất ổn.

Đối với người dân Mỹ, việc các bên nắm giữ nợ của Mỹ đánh giá lại về khoản đầu tư này cũng sẽ khiến họ chịu thiệt. Mỹ từ lâu đã là nơi trú ẩn an toàn của nền kinh tế toàn cầu, nên chính phủ luôn tìm được bên mua trái phiếu đáng tin cậy với mức lãi suất thấp hơn. Nhờ đó, chi phí thế chấp, nợ tín dụng và các khoản vay mua ô tô cũng thuận lợi hơn, giúp người Mỹ chi tiêu thoải mái.

Đồng thời, việc nước ngoài mua tài sản bằng USD đã đẩy giá trị đồng tiền của Mỹ lên cao, khiến các sản phẩm nhập khẩu vào nước này rẻ hơn khi tính theo USD.

Hậu quả trực tiếp của việc lãi suất tăng cao do ảnh hưởng từ thị trường trái phiếu là số tiền mà chính phủ liên bang phải trả cho các chủ nợ để duy trì các khoản nợ hiện tại cũng leo thang. Theo đó, khoản tiền cho các mục đích khác, từ xây dựng trường học đến bảo dưỡng cầu đường, sẽ sụt giảm.

Trong nhiều năm, các ngân hàng trung ương nắm giữ trái phiếu Mỹ đã tìm cách đa dạng hóa sang các loại tài sản khác. Tuy nhiên, đồng USD và trái phiếu chính phủ Mỹ đến nay vẫn duy trì vị thế là tài sản lưu trữ có tỷ trọng lớn nhất.

Tham khảo NYT, Reuters

Theo An Chi