TPHCM: Báo động mức sinh liên tục giảm
TP.HCM hiện đang có mức sinh rất thấp, điều này sẽ tác động mạnh đến cơ cấu dân số của thành phố trong tương lai, nguy cơ làm gia tăng tốc độ già hóa dân số tại thành phố "đầu tàu kinh tế" của cả nước này.
Quan sát số liệu từ năm 2000 đến năm 2018 cho thấy, tổng tỷ suất sinh của TP.HCM liên tục giảm (năm 2000 là 1,76 và đến năm 2018 là 1,33). TP.HCM hiện đang được xếp trong nhóm 17 tỉnh thành có mức sinh thấp. Đây là những tỉnh thành ở khu vực phía Nam, có tốc độ đô thị hóa cao, tăng trưởng kinh tế nhanh và đều nằm ở vùng kinh tế trọng điểm.Ngày 26/11, Sở Y tế TPHCM đã tổ chức Hội thảo chuyên đề “Mức sinh thấp tại TPHCM, thực trạng, nguyên nhân và giải pháp”. Bà Phạm Thị Mỹ Lệ, Phó Chi cục trưởng, phụ trách Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP.HCM cho biết, tổng tỷ suất sinh của TP.HCM năm 2018 là 1,33 con, hiện ở mức rất thấp so với mức sinh thay thế của cả nước là 2,10 con.
Căn cứ theo các mô hình nhân khẩu học, mức sinh thấp sẽ tác động mạnh đến cơ cấu dân số của thành phố trong tương lai, tỷ lệ người trẻ và người trong độ tuổi lao động ngày càng giảm, trong khi tỷ lệ người cao tuổi ngày càng tăng, làm gia tăng tốc độ già hóa dân số.
Bà Lệ cho biết: “Có nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan làm mức sinh sẽ tiếp tục giảm như áp lực của cuộc sống và công việc dẫn đến xu hướng kết hôn muộn, sinh con muộn, sinh ít con và không muốn sinh con ngày càng gia tăng; việc nuôi dạy, chăm sóc con cái hiện nay đòi hỏi rất nhiều chi phí (ăn uống, học hành, chăm sóc sức khỏe, vui chơi giải trí...) nên nhu cầu sinh con của các gia đình đang có xu hướng giảm nhanh.
Bên cạnh đó, tốc độ đô thị hóa tăng nhanh và phát triển kinh tế cũng dẫn đến áp lực cho các gia đình trong tìm kiếm việc làm, nhà ở, chi phí sinh hoạt…; trình độ học vấn, điều kiện sống được cải thiện, lối sống theo trào lưu và tâm lý thích hưởng thụ, thích dịch chuyển cũng có tác động nhất định đến mức sinh thấp; tình trạng phá thai, tỷ lệ vô sinh nguyên phát, thứ phát có xu hướng gia tăng…”.
Trước thực trạng trên, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP.HCM kiến nghị Bộ Y tế, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tham mưu cấp thẩm quyền trong triển khai thực hiện các giải pháp như cân nhắc việc sửa đổi cho phép sinh con thứ 3 tại các vùng mức sinh thấp, không xem xét kỷ luật, giảm mức đánh giá thi đua hàng năm đối với cán bộ, công chức, viên chức sinh con thứ 3 trở lên.
Bên cạnh đó, thực hiện các giải pháp pháp tăng cường trách nhiệm xã hội đối với việc sinh và chăm sóc trẻ như: Hỗ trợ mở rộng chi phí trông trẻ và giáo dục mầm non, mở rộng các hình thức trông trẻ tại các trường mẫu giáo công từ 6 tháng tuổi đến 5 tuổi; ưu tiên chi phí trông trẻ và xét tuyển vào trường mẫu giáo công đối với các gia đình có đủ hai con; mở rộng các hình thức lớp học công sau giờ học hoặc thay đổi giờ nhập học; mở rộng hệ thống trông trẻ ở cấp tiểu học; tích hợp hệ thống trông trẻ và giáo dục sau giờ học...
Ngoài ra, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP.HCM kiến nghị cần mở rộng ưu đãi về miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân và quyền lợi BHXH cho các gia đình sinh đủ hai con; cung cấp các ưu đãi cho các gia đình sinh đủ hai con như: ưu tiên cho vay và mua nhà ở xã hội; ưu tiên xét tuyển vào hệ thống trường công; mở rộng hỗ trợ cho việc mang thai và sinh con; hoàn thiện hệ thống y tế và dinh dưỡng cho bà mẹ và trẻ em…
