Thói quen ngủ trưa của người Việt, cái cổ khản giọng của Đình Trọng và bí quyết dẫn dắt đội tuyển thành công của HLV Park Hang-seo

Qua hơn 2 năm gắn bó với đội tuyển Việt Nam, huấn luyện viên Park Hang-seo đã trở nên quá quen thuộc với tất cả người hâm mộ việt Nam. Đằng sau thành công hiện nay của đội tuyển, ít ai biết nỗi lo nhất khi ông Park đặt chân đến Việt Nam chính là sự khác biệt về văn hóa. Ông kể chuyện Hiddink đã mất gần 1 năm khó khăn để hòa nhập với bóng đá Hàn Quốc, hay câu chuyện HLV người Hàn Quốc của Myanmar đã phải bỏ đội tuyển giữa đêm khuya, ra về không lời từ biệt chỉ vì không hiểu văn hóa Myanmar và bóng đá Đông Nam Á. Ông cũng sợ rằng mình sẽ không thể hòa nhập với rất nhiều thứ mới lạ khác ở đây.

Do đó cách Park Hang-seo thích nghi chính là tìm hiểu kỹ càng về Việt Nam để tìm ra hướng đi đúng đắn cho bóng đá Việt Nam. Sau đây là một vài ví dụ để cho thấy ông Park tìm hiểu sâu về văn hóa người Việt ra sao.

Thói quen ngủ trưa của người Việt

Người ta chỉ nhìn thấy những gì mà mình biết. Vì vậy không thể tìm hiểu qua loa, bề mặt mà phải hiểu sâu nắm rõ. Trước hết, Park Hang-seo vạch ra những điều ông có thể thay đổi và những điều không được phép thay đổi. Hàn Quốc cũng như bóng đá Hàn Quốc chắc chắn phát triển hơn Việt Nam, rõ ràng tiềm lực của bóng đá Hàn Quốc đang đứng trên Việt Nam một bậc, nhưng không thể  cứ bê nguyên phương thức mà bóng đá Hàn Quốc cho là đúng đắn sang áp dụng y hệt với Việt Nam. Trước khi bắt tay vào cải tổ, Park Hang-seo luôn lấy xuất phát điểm là sự tôn trọng đối với đất nước này.

Việc đầu tiên Park Hang-seo tiếp thu và chấp thuận là văn hóa ngủ trưa của người Việt. Do điều kiện khí hậu nóng ẩm nên người Việt Nam có thói quen bắt đầu làm việc từ sáng sớm để tránh nắng nóng và dành thời gian ngủ nghỉ vào buổi trưa. Để không ảnh hưởng tới thời gian nghỉ trưa của các cầu thủ, Park Hang-seo đẩy giờ luyện tập vào buổi sáng lên sớm hơn. Người Việt Nam thường bắt đầu ngày mới từ 5 giờ sáng và làm việc từ 6-7 giờ sáng.

Như vậy các cầu thủ sẽ dậy sớm tập luyện, sau đó ăn trưa và kết thúc lịch làm việc để có thể đảm bảo việc nghỉ ngơi. Đột ngột thay đổi giờ giấc sinh hoạt có thể ảnh hưởng xấu tới điều kiện sức khỏe và khả năng tập trung tập luyện của cầu thủ. Trong quá trình huấn luyện và làm việc với đội tuyển Việt Nam, Park Hang-seo tuyệt đối không can thiệp vào thời gian nghỉ ngơi của các cầu thủ.

Thói xấu cần sửa

Nhưng cũng có văn hóa mà Park Hang-seo yêu cầu các Cầu thủ phải thay đổi. Đó là thói quen sử dụng điện thoại trong bữa ăn. Có nhiều cầu thủ vừa thuộc danh sách đội tuyển U-23 vừa thuộc đội tuyển quốc gia, do đó thời gian hội quân ở đội tuyển quốc gia Việt Nam nhiều hơn thời gian hội quân của đội tuyển quốc gia Hàn Quốc. Tuy nhiên, thực tế thời gian các cầu thủ hội quân với đội tuyển quốc gia không thể nhiều bằng thời gian họ chơi bóng và giao lưu với đồng đội ở câu lạc bộ. Do đó, việc yêu cầu các cầu thủ tranh đợt huấn luyện tập trung trên tuyển để giao lưu, trò chuyện và trở nên thân thiết với nhau trong các bữa ăn là rất trọng.

Và để không ảnh hưởng tới việc giao lưu giữ luyện viên với cầu thủ, cũng như giữa các cầu thủ với với nhau thì tuyệt đối không được sử dụng điện thoại di động trong giờ ăn. Ngồi cùng một bàn ăn nhưng nếu ai cũng mải mê nhìn vào màn hình điện thoại thì cuộc nói chuyện chắc chắn sẽ bị gián đoạn. Không chỉ trong bữa ăn mà ngay cả khi cả đội cùng di chuyển trên xe buýt, các thành viên trong đội tuyển cũng không được phép sử dụng điện thoại di động.

Bởi vì đây là khoảng thời gian rất quý báu để các cầu thủ nghỉ ngơi thư giãn, hồi phục thể lực. Để mọi người tuân thủ quy tắc chung, Park Hang-seo còn để ra quy định ai vi phạm sẽ phải nộp tiền phạt, và chính bản thân ông cũng nghiêm túc chấp hành nộp phạt nếu có nhỡ quên không cài đặt điện thoại ở chế độ im lặng trong bữa ăn của đội tuyển.

Sự ra đời của điện thoại thông minh đã khắc phục mọi rào cản về không gian và thời gian ảnh hướng đến việc kết nối của con người. Tuy nhiên, nó lại rút ngắn thời gian đối thoại trực tiếp của con người, khiến cho chúng ta xao nhãng, mất tập trung khi cần đối thoại trực tiếp với người khác.

Nếu không trong thời gian hội quân của đội tuyển quốc gia thì Park Hang-seo, Lee Young Jin cũng như các thành viên khác trong thành phần ban huấn luyện thường liên lạc với nhau thông qua tin nhắn điện thoại, tuy nhiên trong thời gian hội quân của đội tuyển, họ đã đặt ra một vài quy tắc sinh hoạt chung như vậy để giảm thiểu tác động không tốt của điện thoại thông minh. Đây là điều vô cùng cần thiết giúp không chỉ 11 cầu thủ thi đấu trên sân mà cả 23 cầu thủ có mặt trong danh sách cuối cùng của đội tuyển quốc gia có thể rút ngắn khoảng cách trong sinh hoạt tập thể để đoàn kết như một.

Chiến thuật "lời nói"

Một tập thể chỉ đúng nghĩa khi người trong tập thể đó giao tiếp với nhau. Các cầu thủ U23 đều rất trẻ trung, tràn đầy năng lượng và vui tính. Khi thấy cầu thủ ăn cơm, hay khởi động, nói cười rôm rả, ông hỏi: Sao tôi thấy các anh khi chơi thì nói nhiều thế, còn khi trên sân thì im như vậy, đề nghị thay đổi ngay đi. Và thế là chiến thuật "lời nói" được ra đời.

Yêu cầu chi tiết là các cầu thủ sẽ phải giao tiếp với tất cả những người xung quanh, nhất là những người có tầm nhìn rộng hơn sẽ phải yêu cầu người tiếp cận nhanh nhất với bóng sẽ phải làm gì. Ở hàng hậu vệ, Đình Trọng là người được yêu cầu nói nhiều nhất vì anh là người chỉ huy tổng thể. Cuối buổi, Trọng luôn khản cổ vì anh la hét quá nhiều.

Trên sân, những câu nói kiểu như: Mạnh ơi lùi thôi, Huy ơi áp luôn, dồn lên nào, bắt chân trái, nghiêng qua nhanh lên, xoay, số 9 nó xuống đấy… vang lên thường xuyên. Đây là những bài tập được tập đi tập lại và đội tuyển Việt Nam  không còn là lớp học yên tĩnh nữa. Nói, hét, nhắc, đốc thúc là một trong những điểm nổi bật của U23 lần này.

Không chỉ thế, ông yêu cầu những cầu thủ chơi gần vị trí với nhau luôn ở cùng phòng, ví dụ như Chinh và Hải, Trọng và Hậu sẽ ở cùng phòng vì họ cần trao đỏi với nhau hằng ngày.

Ngày ở Thường Thục, trên bàn ăn, thấy các cầu thủ thân nhau thì ngồi thành nhóm, ông Park tuyên bố: Chuyển sang địa điểm mới, đề nghị không ngồi như thế nữa, ai đến lúc nào thì ngồi cạnh người đã đến, một tập thể mà ai thích làm gì thì làm thì còn gì là tập thể nữa.

(*) Nội dung tham khảo 2 cuốn sách: Phong cách quản trị Park Hang Seo: Bí quyết thành công của doanh nghiệp Hàn Quốc, tác giả Lê Huy Khoa Kanata và Triết lý lãnh đạo Park Hang Seo Tác giả Jan June.

Thảo Nguyên