Hoa mắt với phí ngân hàng
Các ngân hàng (NH) xoay xở “đẻ” ra nhiều loại phí để thu. Điều đáng nói là việc thu phí trở nên khó biết hơn, không công khai hoặc thông báo trước cho khách hàng.
Các NH không nhắm vào các khoản phí dễ thấy như phí rút tiền, chuyển khoản trên ATM mà “sáng tạo” nhiều loại phí ít người để ý hơn để tránh bị phản ứng.
Giao dịch trên mạng cũng bị phí kiểm đếm
Chị Vân (Q.Tân Bình, TP.HCM) cho biết chị mở tài khoản và sử dụng dịch vụ Internet banking của Sacombank. Do đặc thù kinh doanh nên tiền ra vào tài khoản thường xuyên, khách hàng thanh toán tiền xong chị lại phải chuyển tiền để thanh toán cho nơi khác.
Các giao dịch chuyển tiền chị Vân thực hiện trên Internet banking và đã trả phí chuyển khoản, thế nhưng cứ 1-2 ngày sau NH lại gửi tin nhắn thông báo trừ phí kiểm đếm.
“Mức phí này không hề nhỏ, ngày 29-5 tôi bị thu 41.580 đồng, đến ngày 1-6 lại bị thu 58.740 đồng và ngày 2-6 thu 20.900 đồng. Cá biệt ngày 20-1 NH gửi liên tục ba tin nhắn thu phí kiểm đếm cho những giao dịch đã thực hiện trước đó, tổng cộng 165.770 đồng” - chị Vân bức xúc.
Theo chị Vân, giao dịch được thực hiện trên Internet banking, tức không phải kiểm đếm nhưng NH vẫn thu phí kiểm đếm là rất vô lý.
“Sao NH không thông báo mức phí trước khi chuyển khoản cho khách hàng biết mà đợi khi giao dịch đã kết thúc thì 1-2 ngày sau mới thu?” - chị Vân đặt câu hỏi.
Ngoài ra, chị Vân cho rằng yêu cầu phải duy trì tiền trong tài khoản hai ngày là bắt chẹt khách hàng vì kinh doanh phải xoay vòng tiền liên tục, ít ai duy trì tiền đến hai ngày.
Trả lời về trường hợp này, đại diện Sacombank nói các khoản phí của chị Vân phát sinh do NH truy thu lại các giao dịch trước đó.
“Lẽ ra NH sẽ thu phí kiểm đếm ngay khi nộp tiền mặt vào tài khoản nhưng chính sách hiện nay là NH không thu phí ngay. Nếu khách hàng duy trì số tiền này trong tài khoản hai ngày, NH sẽ miễn phí kiểm đếm. Trường hợp chị Vân do chuyển số tiền này đi ngay trong ngày nên NH truy thu lại” - vị này nói. Hiện phí kiểm đếm theo quy định của NH là 0,027% trên số tiền nộp vào, tối thiểu 19.000 đồng.
Không chỉ Sacombank, theo tìm hiểu của chúng tôi, nhiều NH cũng thu phí nộp tiền mặt vào tài khoản và phí kiểm đếm nếu khách hàng nộp tiền mặt vào tài khoản ở khác tỉnh, thành phố và chuyển số tiền này đi ngay trong ngày dù dưới hình thức nào như chuyển khoản, rút tại ATM...
Mới đây anh T.Minh (Q.1) nộp 500 triệu đồng vào tài khoản mở tại một NH nước ngoài, sau đó chuyển khoản trên Internet banking để thanh toán tiền mua nhà cũng bị NH thu 450.000 đồng phí kiểm đếm.
Lý do các NH đưa ra khi thu phí này là do có nhiều khách hàng lợi dụng bộ máy của NH để làm công tác kiểm đếm. Sau khi tiền vào tài khoản thì lập tức chuyển đi, NH không hưởng được bất kỳ lợi ích nào từ khoản tiền này, kể cả lãi suất qua đêm.
Tăng phí
Từ đầu tháng 4-2015, ACB bắt đầu thu phí mở thẻ ghi nợ nội địa với mức 30.000 đồng, chưa kể phí thường niên thẻ ghi nợ với mức 50.000 đồng/năm. HDBank bắt đầu thu phí thường niên mức 60.000 đồng/thẻ từ tháng 5.
Ngoài ra, NH này cũng hạ hạn mức rút tiền của chủ thẻ từ mức 20 triệu đồng/ngày xuống còn 6 triệu đồng/ngày với lý do đang nâng cấp hệ thống bảo mật. Số tiền rút tối đa mỗi lần từ mức 5 triệu đồng cũng bị hạ xuống còn 2 triệu đồng/lần.
VIB lại dùng “chiêu” tăng số dư bình quân phải duy trì trong thẻ. Trước đây NH này quy định nếu chủ thẻ duy trì số dư bình quân 500.000 đồng trong tài khoản thì được miễn phí các giao dịch rút tiền trên ATM và chuyển khoản trên Internet banking... nhưng số tiền này hiện được nâng lên 1 triệu đồng.
Ngoài ra, NH này cũng tăng phí giao dịch chuyển khoản qua kênh thanh toán điện tử với khách hàng không thỏa điều kiện về số dư.
Cụ thể phí chuyển khoản liên NH qua tài khoản thanh toán trước đây mức thu tối thiểu là 7.700 đồng/giao dịch nay tăng lên mức 13.000 đồng, phí chuyển khoản liên NH qua thẻ mức thu tối thiểu trước đây là 8.800 đồng nay tăng lên 11.000 đồng/giao dịch.
Có NH quy định tài khoản chi lương là miễn phí, hoặc chỉ cần duy trì trong tài khoản 100.000 đồng là được miễn phí các giao dịch rút tiền, chuyển khoản, giờ yêu cầu phải duy trì mức 250.000 đồng mới được miễn phí.
Theo các chuyên gia, đây cũng là một hình thức tăng phí, bởi NH bắt chủ thẻ phải gửi tiền gửi không kỳ hạn nhiều hơn và hưởng lợi nhờ việc chỉ phải trả lãi suất không kỳ hạn.
Việc giữ nguyên phí nhưng giảm số tiền tối đa được rút mỗi lần thực chất cũng là một hình thức tăng phí vì cùng số tiền rút nhưng số phí khách hàng phải trả cao hơn so với trước đây.
Theo quy định của NH Nhà nước, nếu thay đổi phí các NH phải thông báo công khai trên website và trên máy ATM. Các NH cũng làm điều này nhưng đối phó bằng cách cho dòng thông báo phí chỉ hiện ra chớp nhoáng khiến khách hàng không kịp đọc kỹ xem thông báo gì.
Cũng có NH gửi email thông báo nhưng chỉ ghi là sẽ điều chỉnh phí, không nói tăng hay giảm hay mức thu cũ là bao nhiêu nên những chủ thẻ không sử dụng thường xuyên dịch vụ khó mà biết. Trên website, mục phí cũng được đưa vào trang trong nên khách hàng muốn tìm hiểu về phí cũng rất khó.
Chủ thẻ gánh bao nhiêu loại phí?
Không chỉ các loại phí liên quan đến thẻ, hiện các NH nhắm đến các loại phí giao dịch NH điện tử để tăng thu.
Chỉ với dịch vụ NH điện tử, NH có thể thu hàng chục loại phí khác nhau như phí duy trì tài khoản, phí thường niên, phí duy trì sử dụng Internet banking, phí sử dụng dịch vụ Internet banking, phí sử dụng mobile banking, phí chuyển tiền liên NH qua tài khoản, phí cấp thiết bị token (mật khẩu động)...
Chưa kể trong mỗi dịch vụ, NH lại chia thành các khoản nhỏ để có thể “khai thác” thêm nhiều khoản phí từ khách hàng.
Chẳng hạn, tại Techcombank phí dịch vụ NH điện tử chia thành nhiều khoản mục, riêng phí dịch vụ có phí đăng ký dịch vụ, phí với khách hàng dùng xác thực qua SMS hoặc token, phí thay đổi dịch vụ, phí hủy dịch vụ, phí tra soát giao dịch.
Trong tra soát giao dịch NH áp dụng phí riêng với tra soát trong cùng hệ thống hoặc khác hệ thống hoặc tra soát với giao dịch liên quan đến sự cố bất khả kháng, lỗi đường truyền, mạng viễn thông... Với sử dụng token có phí mua thiết bị lần đầu, phí cấp lại token do hỏng, mất...
Tại VIB, nếu khách hàng sử dụng dịch vụ NH điện tử mà thay đổi gói dịch vụ bảo mật từ hình thức dùng tin nhắn qua token cũng bị thu phí 10.000 đồng/lần thay đổi. Nếu chấm dứt dịch vụ, NH thu mức phí tương tự.
Chưa kể mức giá thiết bị token mỗi nơi mỗi khác, tại VIB giá thiết bị này là 350.000 đồng/chiếc nhưng tại Techcombank giá 200.000 đồng/chiếc, còn tại ACB là 450.000 đồng/chiếc.
Giải thích về việc đặt ra quá nhiều khoản phí khác nhau, nhiều NH lý giải rằng đây là dịch vụ tiện ích, để phát triển dịch vụ NH điện tử NH phải đầu tư hệ thống core banking chi phí rất lớn. Hơn nữa dịch vụ này mang lại tiện ích rất lớn cho khách hàng.
Đại diện một NH cho biết chi phí giao dịch dịch vụ NH điện tử chỉ bằng 60-70% chi phí giao dịch tại quầy. “NH đã cố gắng làm rẻ lại, đồng thời định kỳ có sự so sánh với NH bạn” - vị này nói.
Nguồn thu lớn từ dịch vụ
Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, nguồn thu từ hoạt động dịch vụ của nhiều NH đã tăng đáng kể trong thời gian gần đây, trong đó góp phần không nhỏ có nguồn thu từ các dịch vụ thẻ và dịch vụ NH điện tử.
Chẳng hạn trong quý 1-2015, ACB đã thu hơn 168 tỉ đồng từ dịch vụ, trong khi con số này cùng kỳ năm ngoái là 158 tỉ đồng; VIB đạt lãi từ dịch vụ hơn 43 tỉ đồng, gần gấp đôi cùng kỳ năm trước; thu từ dịch vụ của VCB đạt hơn 337,5 tỉ đồng, tăng mạnh so với mức 273,4 tỉ đồng cùng kỳ.
Theo nhiều chuyên gia, việc trả phí sử dụng dịch vụ NH là chuyện bình thường nhưng NH mới đầu tư, không nên cứ phải thu phí triệt để từ khách hàng mà có thể khai thác nhiều sản phẩm, dịch vụ khác nhau để khuyến khích khách hàng thay đổi thói quen giao dịch bằng tiền mặt sang sử dụng dịch vụ NH.
