Giá dầu giảm sẽ tác động tới nền kinh tế Việt Nam như thế nào trong năm 2015?

Tác động của giá dầu – đã quay đầu giảm mạnh hơn 60% kể từ tháng 6/ 2014 – có thể thổi một làn gió vào nền kinh tế Việt Nam trong năm 2015, một nguồn tin từ Chính phủ cho biết.

Nguồn thu từ xuất khẩu dầu thô hiện chiếm 10% ngân sách chính phủ Việt Nam, theo thông tin từ Bộ trưởng Bộ kế hoạch và đầu tư Bùi Quang Vinh cho báo Saigon Times Online biết: Cứ mỗi USD giá dầu giảm thì ngân sách nhà nước thất thu khoảng 46 – 56 triệu USD. Như vậy, theo Bộ trưởng dự đoán, việc giảm giá xăng dầu có thể lấy mất của Việt Nam 3 tỷ USD nguồn thu. Sự sụt giảm này có thể sẽ làm tăng mối lo ngại của các nhà quan sát về tình hình tài chính công yếu kém của Việt Nam.

Mặc dù có nhiều quan ngại, nhiều quan chức và các chuyên gia đều cho biết tác động tới ngân sách nhà nước do giá dầu giảm trong năm 2015 có thể được bù dắp bởi các yếu tố tích cực khác tác động tới sự tăng trưởng kinh tế, một trong số đó chính là việc giảm giá nhập khẩu xăng dầu, do Việt Nam tuy xuất khẩu hàng năm khoảng 16 triệu tấn dầu thô nhưng đồng thời cũng nhập 10 triệu tấn nhiên liệu cho tiêu dùng trong nước. Giảm chi tiêu vào các sản phẩm xăng dầu nhập khẩu có thể gây tác động tạo ra mức lạm phát thấp hơn trong năm nay.

Giá dầu giảm có thể gia tăng thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng và giúp doanh nghiệp cắt giảm chi phí, điều này góp phần gia tăng tiêu dùng trong nước và sản xuất. Tóm lại, theo nhiều nguồn thông tin từ Chính phủ, Việt Nam hiện ít phụ thuộc nguồn thu vào xuất khẩu xăng dầu hơn so với trước đây, chỉ chiếm tỷ lệ thu ngân sách 10% so với mức 20 – 25% trước đây.

Trên hết, theo kinh tế trưởng khu vực Châu Á Thái Bình Dương ngân hàng ANZ, Glen B. Maguire cho biết, giá dầu có thể gây tác động đáng kế tới tăng trưởng GDP Việt Nam trong năm 2015 hơn hầu hết các yếu tố khác. Theo tính toán, Maguire cho biết  kỳ vọng cho dù giá đầu giảm 10% mỗi quý trong năm, GDP Việt Nam cũng sẽ chỉ sụt giảm 0,1% trong khi tỷ lệ lạm phát có thể giảm từ 2,6 – 2,7%.

Dự báo của các tổ chức khác thậm chí còn lạc quan hơn. Ngân hàng phát triển Châu Á – ADB – gần đây đã nâng mức dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2015 từ mức 5,7% lên mức 5,8% với lý do điều kiện tín dụng được nới lỏng và cải thiện đầu tư trong nước.

Frontier Strategy Group dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam trong năm 2015 có thể tăng từ mức 5,9% trong hiện tại lên mức 8,5%, và trong trường hợp giá dầu giữ mức ổn định quanh mốc 50 USD/ thùng trong suốt năm 2015 có thể đẩy GDP Việt Nam lên mức 10%. FSG cho rằng yếu tố này có thể tác động mạnh tới chi tiêu tiêu dùng và cải thiện đáng kể hiệu quả hoạt động các doanh nghiệp.

Chính phủ cũng đã thực hiện nhiều biện pháp để hạn chế tác động tiêu cực của giá dầu tới tiềm năng tăng trưởng của nền kinh tế. Trong tháng 1, Bộ tài chính đã nâng mức thuế nhập khẩu xăng dầu để bù đắp thâm hụt ngân sách nhà nước. Mặt khác, xem xét đồng thời các biện pháp khác, bao gồm cả việc cắt giảm các hoạt động khai thác của Tập đoàn PVN trong trường hợp giá dầu giảm sâu hơn.

Tuy khó kiểm chứng bằng số liệu thực tế, nhưng theo Bộ Trưởng Bùi Quang Vinh, giá dầu sụt giảm 30% có thể gây sụt giảm tăng trưởng GDP của Việt Nam từ 0,8 – 1,2% trong năm 2015.

Mới đây, Chính phủ vừa cho thành lập tổ nghiên cứu đặc biệt để nghiên cứu tác động 2 mặt của giá hàng hóa lên tăng trưởng nền kinh tế và đề xuất giải pháp quản lý trong năm 2015.

Mai Nguyễn

CTV Thinh OrientVN