"Đừng mua cổ phiếu Starbucks, chỉ vì bạn thích uống cà phê tại đây"
Nhà đầu tư lừng danh Peter Lynch, sau 25 năm kể từ ngày bước xuống vị trí cao nhất tại Quỹ đầu tư Fidelity, đã tiếp xúc trực tiếp với báo giới để đính chính triết lý “đầu tư vào những gì bạn biết” của ông đã bị hiểu sai trên diện rộng.
Đó không chỉ là đầu tư vào những gì bạn biết hay mua cổ phiếu của công ty chỉ vì bạn biết và thích sử dụng sản phẩm của nó.
“Tôi chưa bao giờ nói, nếu bạn ghé qua cửa hàng Starbucks để thưởng thức ly cà phê mà bạn thích và nhìn thấy nhiều người cũng thế, thì bạn nên gọi cho người môi giới để đặt mua các cổ phiếu của Starbucks”, hãng Wall street journal trích dẫn lời của Lynch.
Thay vào đó, nhà đầu tư 71 tuổi giải thích triết lý của mình theo cách sau.
Peter Lynch không khuyên bạn mua cổ phiếu của cửa hàng mà bạn ưa thích chỉ bởi lý do bạn thích mua sắm ở cửa hàng đó. Ông cũng không khuyên bạn mua cổ phiếu của một nhà sản xuất chỉ vì họ làm ra những sản phẩm mà bạn ưa thích, hay một nhà hàng vì bạn thích thức ăn ở đó.
Thích một cửa hàng, một sản phẩm hay một nhà hàng là một lý do tốt để bạn quan tâm đến một công ty và đưa nó vào danh sách cần tìm hiểu thêm, nhưng đó chưa phải lý do đủ thuyết phục để mua cổ phiếu.
Đừng bao giờ đầu tư vào bất kỳ một công ty nào trước khi bạn hoàn thành tốt những bước phân tích cơ bản về các triển vọng thu nhập của công ty, điều kiện tài chính hay vị thế cạnh tranh…
Chọn một cổ phiếu riêng rẽ đã là chuyện khó ngay cả với chuyên gia. Nhưng nếu bạn không thể hiểu được bảng cân đối của công ty, có lẽ đừng sở hữu cổ phiếu này.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tận dụng những lợi thế thông thường về kiến thức riêng có được từ công việc hay môi trường xung quanh để biết được cổ phiếu nào là đáng để phân tích, nghiên cứu và sau đó mua chúng.
“Nếu bạn đang làm trong công ty thép và biết rằng ngành này đang có dấu hiệu tăng trưởng trở lại, thì bạn sẽ biết trước khi nhiều người khác biết”, Lynch giải thích.
Tuy nhiên, con người ta có một bản tính “đặc biệt” là thấy bãi cỏ nhà hàng xóm xanh và tươi hơn bãi cỏ trong vườn nhà mình. Do đó họ thường bỏ qua hay xem nhẹ lợi thế và sự hiểu biết chuyên môn trong ngành mà họ làm việc.
Peter Lynch thách thức bạn hãy thử hỏi một người trưởng thành đang làm việc về sự lựa chọn cổ phiếu của anh ta. Ông dám cá là người được hỏi sẽ say sưa nói về cổ phiếu được chọn ở khác ngành mà mình đang làm việc.
Giả như bạn mở một cuộc thăm dò ý kiến của về sự lựa chọn cổ phiếu của các bác sĩ thì Lynch nghĩ rằng chỉ 1% trong số họ đầu tư vào các hãng dược và phần đông còn lại sẽ đầu tư vào những ngành khác, chẳng hạn như dầu lửa.
Và nếu như thăm dò ý kiến của chủ cửa hàng giầy thì phần đông trong số họ sẽ đầu tư vào cổ phiếu của các hãng hàng không, trong khi những kỹ sư hàng không thì lại mua cổ phiếu của các công ty may mặc, giầy dép.
Dường như những người đầu tư theo cách này này luôn tưởng tượng rằng những vụ đầu tư thắng lợi sẽ xảy ra ở những nơi cách xa họ và rằng nơi an lành nhất là thiên đường chứ không phải trái đất.
Do đó, những bác sĩ thấu hiểu ngọn ngành đạo đức của ngành kinh doanh thuốc sẽ cảm thấy thanh thản hơn khi đầu tư vào cổ phiếu của Exxon, một công ty về dầu khí mà chắc chắn kiến thức của họ ít hơn nhiều so với ngành dược.
Trong khi những người làm việc tại Exxon có lẽ sẽ sở hữu những cổ phiếu của công ty Johnson & Johnson, hay American Home Products, những gã khổng lồ trong ngành dược.
Điểm mấu chốt là những chuyên gia dầu khí xét trên bình diện chung sẽ có cái nhìn tốt hơn một bác sĩ để đưa ra quyết định mua hay bán cổ phiếu của các công ty dầu lửa như Exxon. Và những bác sĩ cũng như vậy, họ sẽ hiểu rõ hơn một chuyên gia dầu khí về thời điểm nên đầu tư vào một loại dược phẩm thành công.
Mặc dù có thể có trường hợp ngoại lệ. Những người mua cổ phiếu của những hãng mà họ không biết gì về ngành kinh doanh hiện tại của công ty nhưng vẫn thu được lợi nhuận do gặp may.
Nhưng “Tôi nghĩ đó chỉ là đánh bạc. Chứ không phải đầu tư”, Lynch cho biết.
