Phóng sự đặc biệt đường dây mua bán nội tạng - kỳ 1: Đằng sau những group "hiến tạng nhân đạo" và đoạn chat "mồi" người bán gây sốc
Để đáp ứng nhu cầu về cấy, ghép tạng của người dân, không ít các đối tượng đã bất chấp các quy định của pháp luật đứng ra tổ chức, môi giới, chắp nối giữa cung và cầu nhằm kiếm khoản tiền chênh lệch lớn.
"Muốn hiến tạng vì kinh tế chật vật" - Cò nội tạng lập tức xuất hiện
Mua bán, môi giới nội tạng người, đặc biệt là mua bán thận đang rộ lên ở Việt Nam vài năm trở lại đây. Bất chấp pháp luật, những “chợ đen” mua bán tạng vẫn ngang nhiên diễn ra ngày một “nhộn nhịp”.
Đằng sau những group "hiến tạng nhân đạo" và đoạn chat "mồi" người bán gây sốc
Không chỉ tìm cách "môi giới" tại các bệnh viện mà trên các trang mạng xã hội cũng xuất hiện nhan nhản các group hiến nội tạng nhân đạo, tuy nhiên hầu như đều là mua bán nội tạng, thu hút hàng ngàn thậm chí hàng chục ngàn người tham gia.
Những group hiến thận nhân đạo với hàng chục nghìn thành viên trên mạng xã hội
Chỉ với vài thao tác click chuột là bất cứ ai cũng có thể là thành viên của các hội nhóm này. Tại đây, không chỉ xuất hiện những bài đăng có nội dung liên quan đến hiến tạng, mà không ít tài khoản còn sẵn sàng để lại cả số điện thoại liên hệ và công khai số tiền thể hiện rõ việc mua bán tạng.
Với 1 lời rao ngắn "muốn hiến tạng vì kinh tế chật vật" là ngay lập tức có "cò" nội tạng mon men liên hệ dụ dỗ để họ hỗ trợ đi bán giá cao với những lời cam kết chắc nịch, "uy tín, đảm bảo an toàn, thủ tục đơn giản...".
Ở thời điểm hiện tại, nhu cầu về cấy, ghép nội tạng người càng ngày càng gia tăng. Thế nhưng, số người được ghép hiện rất hạn chế do nguồn tạng thiếu trầm trọng, số người hiến tặng mô, tạng sau khi chết não mỗi năm chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đồng thời, để thực hiện một ca ghép tạng thì theo quy định của pháp luật người hiến tặng phải cùng huyết thống, có sức khỏe đảm bảo và được bác sỹ công nhận, mới được thực hiện khiến cho tỷ lệ thực hiện trên thực tế chỉ chiếm con số rất khiêm tốn.
Những "cò" nội tạng liên tục đăng bài tìm người hiến tặng và cũng không ít người ngỏ ý muốn được hiến tặng thận vì gia đình khó khăn, túng thiếu
Lợi dụng những điều này mà các "cò" nội tạng càng có nhiều cơ hội móc nối giữa những người cần tạng và những người bán tạng để ăn chênh lệch. Trong các hội nhóm, mỗi ngày có tới hàng chục bài đăng của các "cò" nhằm tuyển người muốn hiến tạng.
Đoạn chat hé lộ đường dây ngầm mua nội tạng giá lên đến 400 triệu/ quả thận
Trong vai một người muốn hiến tạng, phóng viên đã liên lạc với với một chủ tài khoản đăng bài tuyển người hiến thận để tìm hiểu thì được biết giá cho 1 quả thận trung bình từ 300 - 400 triệu tuỳ nhóm máu.
Không chỉ thỏa thuận giá cả mà "cò" nội tạng còn nhiệt tình giới thiệu cả địa chỉ để thực hiện các thủ tục trước khi bán thận từ việc làm giấy tờ giả để giúp người hiến thận giấu người nhà đến cả việc qua mặt bệnh viện với giá 2 triệu đồng.
Tuy nhiên, sau khi bàn bạc, người môi giới này nói để chắc chắn 100% được "lên ca" thành công thì vẫn cần có một người thân ký giấy đồng ý hiến thận.
Theo người phụ nữ chuyên môi giới hiến tạng thì ca mổ sẽ được thực hiện tại Huế với lí do "Ở Hà Nội cần 2 người kí tên nhưng ở Huế thì chỉ cần 1 người thân kí tên để hiện tạng là đủ".
Người mối giới bán thận liên tục thuyết phục hiến thận và khẳng định không mất bất kì khoản chi phí gì
Thậm chí, đối tượng môi giới còn bày cách để người hiến tạng dễ dàng thuyết phục gia đình kí giấy đồng ý
Thậm chí, là những người xa lạ chưa từng gặp mặt nhưng người phụ nữ môi giới lại tỏ ra vô cùng thân thiết và đồng cảm với hoàn cảnh nợ nần, túng quẫn của PV (người đang muốn bán thận). Đồng thời, liên tục cho rằng việc bán thận tiến hành càng nhanh gọn thì cơ hội "trở mình" càng đến sớm.
Theo "bật mí" của cò nội tạng thì người phụ nữ này không chỉ làm về mảng mua bán thận mà còn làm cả mang thai hộ cho những ai có nhu cầu. Người này cũng thừa nhận, công việc này là làm "giấu gia đình".
Đánh vào tâm lý để thuyết phục đối phương bán đi một phần cơ thể của mình nhiệt tình là thế, nhưng khi ngỏ ý muốn gặp mặt trao đổi trực tiếp thì các cò nội tạng lại rất cảnh giác và dè chừng. Để có một cuộc gặp gỡ, nhóm phóng viên đã phải tiếp xúc, trò chuyện rất lâu để tạo sự tin tưởng. Tuy nhiên, đó là cả một quá trình khá lâu bởi không ít các đường dây mua bán nội tạng đã bị công an triệt phá nên các đối tượng cũng hoạt động kín kẽ và tinh vi hơn rất nhiều.
Hình phạt nào dành cho những kẻ vì lợi nhuận cố tình mua bán nội tạng?
Mua bán nội tạng người là hành vi vi phạm pháp luật Việt Nam. Hiện nay, luật pháp cũng đã có những chế tài xử lý nghiêm minh. Theo luật sư Phạm Hồng Kiên (Công ty luật Cán cân Việt) cho biết, về mặt luật pháp, theo quy định tại Khoản 3, Điều 4 Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác năm 2006, một trong những nguyên tắc hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác là “Không nhằm mục đích thương mại”. Bởi vậy, hành vi mua bán nội tạng bị pháp luật nghiêm cấm.
Trong thực tế hiện nay, nhu cầu của những người bệnh cần thay thế nội tạng ngày càng lớn đã phát sinh một số đối tượng dụ dỗ, lôi kéo người bán nội tạng của mình. Đối với các đối tượng có hành vi môi giới cho người khác bán nội tạng sẽ bị xử lý theo quy định tại Điều 154 Bộ Luật Hình sự về tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người. Theo đó, người nào mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người khác, thì bị phạt tù từ 3 - 7 năm.
Trong khi đó, phạm tội thuộc một trong các tình tiết định khung tăng nặng như: Có tổ chức; vì mục đích thương mại; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nghề nghiệp; Đối với từ 2-5 người; Phạm tội 2 lần trở lên…thì bị phạt tù từ 7-15 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp như: Có tính chất chuyên nghiệp; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; Đối với 6 người trở lên; Gây chết người… thì bị phạt tù từ 12 - 20 năm hoặc tù chung thân.
(Còn nữa...)
