Phía sau liệu pháp tế bào gốc là cả một cơn sốt về du lịch chữa bệnh có giá lên tới 50.000 USD
Một bộ phim tài liệu hấp dẫn đang có mặt ở các liên hoan phim như Tribeca hay Cannes đã đưa ra một góc nhìn hiếm hoi về một hình thức điều trị gây tranh cãi mà nhiều người Mỹ phải bỏ ra đến 50.000 USD để tiến hành.
Liệu pháp tế bào gốc được coi là niềm hy vọng lớn cho y học, và các nhà nghiên cứu từ mọi tổ chức uy tín đều đang cố gắng tìm hiểu về tiềm năng của công nghệ này để chữa gần như mọi chứng bệnh của loài người – Alzheimer, ung thư, chấn thương khớp, và thậm chí cả lão hóa. Chỉ có điều, ở Mỹ hình thức điều trị này là bất hợp pháp.
"Chúng ta đều biết rằng cuộc cách mạng tế bào gốc đang diễn ra bên ngoài nước Mỹ", Brian Mehling – một bác sĩ phẫu thuật nhi khoa ở Manhattan – chia sẻ.
Là đồng sản xuất của bộ phim tài liệu nói trên, Mehling đã đưa du lịch chữa bệnh ra ánh sáng và quyết định vén tấm màn về một lĩnh vực y tế vẫn còn chưa được nhiều người biết đến này.
Hệ thống phòng khám Blue Horizon của ông ở Trung Quốc và Slovakia – và chuẩn bị mở cửa ở Mexico, Israel và Jamaica – là điểm đến của rất nhiều khách du lịch người Mỹ tìm kiếm một liệu pháp chữa bệnh tiên tiến khi các hình thức điều trị truyền thống đã thất bại.
Tế bào gốc là những tế bào chưa phân hóa có nhiều ở trẻ sơ sinh, chúng có khả năng chuyển hóa thành các tế bào máu, thần kinh hay cơ bắp và hỗ trợ cơ thể trong quá trình tự hồi phục. Những người tiên phong như Mehling cho rằng đây là xu hướng mới nhất của y học toàn diện, cho phép cơ thể tự hồi phục – mà không cần có thuốc, phẫu thuật hay các tác dụng phụ.
Tại những phòng khám như của Mehling, các bác sĩ có thể tiêm các tế bào (thường được lấy từ cuống rốn trẻ sơ sinh trong quá trình mổ đẻ), vào tủy sống của một bệnh nhân, hoặc truyền vào tĩnh mạch. Quá trình này cực kỳ nhanh, và các bệnh nhân có thể ra khỏi phòng khám ngay trong ngày.
Một trong số ít các liệu pháp sử dụng tế bào gốc được cho phép ở Mỹ được dùng để điều trị bệnh Thiếu máu huyết tán Beta – Thalassemia. Trong đó, người ta sẽ thay thế máu đã bị hỏng trong hệ miễn dịch và cứu được hàng chục ngàn bệnh nhân mỗi năm.
Tuy nhiên, chỉ có vài ứng dụng tế bào gốc khác được chứng minh là có hiệu quả trong các cuộc thử nghiệm lâm sàng khắt khe do Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ yêu cầu trước khi chấp thuận bất kỳ một hình thức chữa trị nào.
Trên thực tế, các phòng khám tế bào gốc vẫn chưa được kiểm soát chặt chẽ, và vì thế đã có một vài sự cố xảy ra.
Trong một báo cáo gần đây, Jim Gass, một người dân ở San Diego, đã đến các phòng khám ở Mexico, Trung Quốc và Argentina để điều trị phục hồi sau khi bị đột quỵ. Anh này sau đó phát hiện có một khối u lớn trên cột sống của mình – và các tế bào ung thư này vốn là của người khác.
Các sự cố khác cũng xảy ra ở một phòng khám được kiểm soát lỏng lẻo ở Sunrise (Florida), trong đó 3 phụ nữ bị thoái hoá điểm vàng cho biết đã bị mù sau khi được lấy tế bào gốc từ mỡ bụng bơm vào mắt. Tuy vậy xét tổng thể thì số lượng các ca điều trị hỏng vẫn chỉ là thiểu số.
Trong bộ phim "Stem Cells: The Next Frontier" (Tế bào gốc: Giới hạn Tiếp theo) của mình, Mehling đã đưa ra một mặt thuyết phục của câu chuyện, với những lời khen ngợi nhiệt liệt từ phía các bệnh nhân, một số người đã lấy lại được khả năng di chuyển sau các chuyến du lịch chữa bệnh bằng tế bào gốc.
Tuy nhiên dù hấp dẫn đến mấy, vẫn có rất ít bằng chứng cho thấy việc sử dụng tế bào gốc như hiện nay thực sự tạo ra được khác biệt, và hầu hết các bác sĩ ở Mỹ đều cảnh báo không nên quá tin vào những lời cường điệu này.
Một nhà khoa học có uy tín còn cho biết, mặc dù ông thấy ấn tượng với bằng chứng cho thấy tế bào gốc có thể hỗ trợ điều trị các chứng loạn thần kinh ở động vật, nhưng câu hỏi đặt ra là làm thế nào đưa vào các thử nghiệm lâm sàng? Chúng ta vẫn chưa biết chuyện gì có thể xảy ra khi đưa tế bào gốc vào cơ thể người.
David Scadden, một giáo sư y khoa và sinh học tái tạo ở Harvard, nói rằng du lịch tế bào gốc hiện nay là "ném tiền qua cửa sổ", nhưng ông vẫn tỏ ra lạc quan về tương lai của lĩnh vực này. Các nhà nghiên cứu hiện đang tìm cách lập trình lại, tức là biến một tế bào trưởng thành trở lại làm tế bào gốc.
"Ta tua lại tiến trình của nó để nó quên rằng mình là một tế bào máu hay tế bào da và nó có thể trở thành bất kỳ loại tế bào nào", ông cho biết. "Ta có thể thử nghiệm các loại thuốc trên các tế bào này, và nó có thể được dùng để đảo ngược bệnh tiểu đường Loại 1".
Tuy nhiên, hiện nay, ông vẫn cho rằng không nên thử nghiệm với tế bào gốc trước khi chúng ta hiểu rõ chúng, hoặc ít ra là đủ để khai thác các lợi ích một cách đúng đắn và an toàn.
