Nửa nhiệm kỳ của TT Trump: Chứng khoán thăng hoa, GDP tăng trưởng tốt, thất nghiệp giảm nhưng các chuyên gia đều nhận định là do... thừa hưởng từ thời ông Obama

Người dân Mỹ đang tham gia một cuộc bầu cử giữa kỳ gay cấn nhất từ trước đến nay khi Tổng thống Mỹ Donald Trump được đánh giá là một trong những nhà lãnh đạo gây tranh cãi nhất. Kết quả của cuộc bỏ phiếu sẽ xác định Đảng Cộng hòa hay Dân chủ sẽ nằm quyền kiểm soát Nghị viện, qua đó ảnh hưởng đến các quyết định của tổng thống.

Trước đây, Tổng thống Trump tham gia tranh cử với tư cách là ứng viên Đảng Cộng hòa, bởi vậy một chiến thắng của Đảng Cộng hòa tại Nghị viện sẽ đem lại nhiều thuận lợi cho nhà lãnh đạo này. Mặc dù cuộc bầu cử giữa kỳ không ảnh hưởng đến tổng thống nhưng chúng sẽ đại biểu cho uy tín của Nhà Trắng đối với cử tri sau 2 năm hoạt động dưới thời Tổng thống Trump.

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, nền kinh tế Mỹ đang tăng trưởng tốt kể từ khi Tổng thống Trump kế nhiệm, tỷ lệ thất nghiệp cũng giảm. Dẫu vậy, tỷ lệ ủng hộ của người dân với Tổng thống Trump vẫn khá thấp khi chỉ có khoảng 40% cử tri công nhận những thành quả mà nhà lãnh đạo này đạt được, trong khi 50% phản đối và 10% còn lại không xác định. Xét theo khía cạnh kinh tế, phần lớn những thành quả mà Tổng thống Trump tuyên bố được các chuyên gia kinh tế nhận định là do thừa hưởng từ nhà tiền nhiệm Barack Obama.

Dưới đây là một số biểu đồ kinh tế so sánh những thành quả mà Tổng thống Trump đạt được so với thời nhà tiền nhiệm Barack Obama:

1. Thị trường chứng khoán tăng điểm

Tổng thống Trump thường tự hào tuyên bố rằng thị trường chứng khoán Mỹ đã tăng trưởng sau khi ông lên nắm quyền. Từ khi tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Trump đã nhắc tới Chỉ số Dow Jones Industrial Average 14 lần trong các bài đăng trên mạng xã hội. Chỉ số này đã tăng 27% kể từ khi Tổng thống Trump lên nắm quyền.

2. Tăng trưởng GDP tốt

Trong chiến dịch tranh cử năm 2016, Tổng thống Trump đã từng cam kết sẽ khiến GDP nước Mỹ tăng trưởng 4%/năm, thậm chí có thể đạt 6%. Tuy nhiên nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng con số này không thực tế khi GDP của nước Mỹ chỉ tăng bình quân 2,6% trong suốt 30 năm qua. Kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức, GDP bình quân của Mỹ chỉ tăng khoảng 2,86%/năm.

3. Nợ công

Kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, nợ công của Mỹ đã tăng vọt từ 60% GDP lên quanh mức 100% GDP chỉ trong vòng 6 năm. Tuy nhiên thay vì kiềm hãm nợ công, Tổng thống Trump lại không quan tâm lắm đến vấn đề này và tiếp tục để nợ công của Mỹ cao hơn mức 100% GDP.

4. Thương mại

Lần cuối cùng nền kinh tế Mỹ có thặng dư thương mại với quốc gia khác là vào năm 1975 và Tổng thống Trump coi đó là một sự sỉ nhục. Nhà lãnh đạo này đã cam kết sẽ giải quyết "nỗi nhục" này bằng kỹ năng đàm phán của mình. Ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Trump đã rút lui khỏi hiệp định TPP, đàm phán lại hiệp định NAFTA cũng như thúc đẩy một cuộc chiến thương mại toàn diện với Trung Quốc. Dẫu vậy hiệu quả của những động thái này vẫn chưa rõ ràng. Trong quý III/2018, thâm hụt thương mại của Mỹ cao hơn 0,25% GDP so với trước khi Tổng thống Trump lên nằm quyền.

5. Tỷ lệ thất nghiệp

Ngay từ khi lên nhậm chức, Tổng thống Trump đã thừa hưởng một thị trường lao động khá tốt tại Mỹ khi tỷ lệ thất nghiệp liên tục giảm dưới thời nhà tiền nhiệm Obama. Tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ đã giảm từ mức cao kỷ lục 26 năm là 10% năm 2009 xuống chỉ còn 4,8% vào đầu năm 2017 và tiếp tục giảm thêm 1% vào năm 2018. Mặc dù Tổng thống Trump tự hào về tỷ lệ thất nghiệp thấp nhưng các chuyên gia kinh tế cho rằng con số này vẫn cao hơn 1,2 điểm phần trăm so với mức kỷ lục 2,5% của năm 1953.

6. Tạo công ăn việc làm

Một trong những luận điểm chính khi chạy đua tranh cử của Tổng thống Trump là sẽ tạo thêm khoảng 25 triệu việc làm trong vòng 10 năm, một con số đáng nể. Trước khi Tổng thống Trump nhậm chức, Mỹ đã có khoảng 15,8 triệu việc làm mới được tạo thêm so với thời kỳ khủng hoảng 2008. Sau khi lên nằm quyền, ông chủ Nhà Trắng đã tạo thêm được 2,1 triệu việc làm cho người dân. Để đạt được lời hứa 25 triệu việc làm trong 10 năm tới thì theo tiến trình, Tổng thống Trump vẫn còn thiếu khoảng 44.281 việc làm mới.

7. Thu nhập

Trong những năm gần đây, tầng lớp lao động cỏ xanh tại Mỹ đã phải chịu mức thu nhập khá thấp. Mức tăng lương trong khoảng 2009 - 2017 tại Mỹ chỉ vào khoảng 0,5%/năm và thậm chí còn thấp hơn ở mảng sản xuất. Kể từ khi Tổng thống Trump đắc cử, mức tăng lương của lao động cổ xanh đã đạt 0,9%/năm, thậm chí là cả ở mảng sản xuất cũng tăng 0,9%.

8. Nhập cư

Kiểm soát dòng người nhập cư là một luận điểm chính nữa trong cương lĩnh tranh cử của Tổng thống Trump. Mặc dù đề án xây dựng một bức tường dọc biên giới với Mexico có vẻ không tiến triển nhưng những động thái quyết liệt của Nhà Trắng đã khiến dòng người di cư bất hợp pháp từ Mexico vào Mỹ đã giảm 75% trong 6 tháng kể từ khi Tổng thống Trump đắc cử. Trớ trêu thay, tần suất vượt biên bất hợp pháp lại tăng mạnh trở lại sau đó trong khi tỷ lệ trục xuất và bắt giữ người nhập cư trái phép lại giảm 13.4% so với thời điểm Tổng thống Trump mới nhậm chức.

9. Quốc phòng

Mặc dù có những tuyên bố mạnh mẽ trên các mạng xã hội nhưng Tổng thống Trump lại chưa hề gây ra cuộc chiến lớn với bất kỳ nước nào. Tổng thống Trump chỉ trích cuộc chiến tốn kém tại Iraq nhưng để chống lại các phần tử khủng bố, nhà lãnh đạo này đã cho phép thêm 6.162 binh sĩ Mỹ tham chiến ở các chiến trường Trung Đông.

10. Chống ma túy

Tổng thống Trump có quan điểm chống ma túy mạnh mẽ nhưng dường như nhà lãnh đạo này chưa làm được gì nhiều. Trong 12 tháng tính đến tháng 3/2018, khoảng 57.656 nạn nhân đã tử vong do dùng thuốc giảm đau, ma túy… quá liều, tăng 8% so với cùng kỳ trước đó. Mặc dù lượng người tử vong do dùng ma túy quá liều tại Mỹ giảm nhưng số người chết do dùng thuốc giảm đau tổng hợp quá liều lại tăng 27% so với năm trước đó.

11. Chống tội phạm

Khi mới nhậm chức đầu năm 2017, tỷ lệ tội phạm giết người tại Mỹ khá cao. Cá biệt như thành phố Chicago khi tỷ lệ án giết người tăng 56% so với năm trước đó. Tuy nhiên tỷ lệ này đã giảm mạnh, từ 3.138 vụ trong 12 tháng tính đến trước khi Tổng thống Trump tuyên thệ giảm xuống còn 2.674 vụ tính đến tháng 10/2018. Tại Chicago, tỷ lệ giết người đã giảm 29% so với mức đỉnh.

AB