Những hãng hàng không sớm 'bỏ cuộc chơi' tại Việt Nam
Vinpearl Air của Vingroup là cái tên mới nhất dừng cuộc chơi trong lĩnh vực vận tải hàng không. Trước đó, AirAsia, Trãi Thiên hay Blue Sky Air cũng chưa kịp bay lên bầu trời Việt Nam.Indochina Airlines và Air Mekong cũng biến mất khỏi bản đồ ngành hàng không sau một thời gian ngắn hoạt động.
Tập đoàn Vingroup vừa công bố dừng dự án Vinpearl Air sau khi gửi văn bản lên Bộ Giao thông Vận tải xin rút khỏi lĩnh vực kinh doanh vận tải hàng không. Sự rút lui của Vingroup diễn ra sau 2 tuần dự án được trình lên Chính phủ.
Theo tờ trình Thủ tướng, dự án Vinpearl Air có quy mô 6 tàu bay trong năm đầu tiên, trung bình mỗi năm đưa vào khai thác thêm 6 tàu bay, đạt 30 tàu vào năm 2024. Dự kiến, Vinpearl Air chính thức đưa vào vận hành, khai thác bay thương mại trong tháng 7/2020.
Thị trường hàng không Việt Nam hiện có 6 hãng nội địa bao gồm Vietjet, Vietnam Airlines, Bamboo Airways, Jetstar Pacific, Vasco và Vietstar Airlines. Bên cạnh đó, một số đơn vị khác cũng muốn đặt chân vào lĩnh vực này như Kite Air (Cánh Diều) hay Vietravel Airlines.
Lãnh đạo Vingroup cho biết thị trường hàng không vẫn tiềm năng nhưng đang có nhiều công ty lớn tham gia. Việc tập đoàn này đầu tư mạnh vào hàng không có thể dẫn đến dư thừa nguồn cung, gây lãng phí cho xã hội. Ngoài ra Vingroup cần tập trung nguồn lực cho việc phát triển mảng công nghệ - công nghiệp.
Sự việc cũng một lần nữa cho thấy đây là một lĩnh vực "kén" người chơi và tiềm lực tài chính chưa thể là một đảm bảo cho thành công. Những cú "delay vô thời hạn" của những tên tuổi trong quá khứ đã nhiều lần chứng minh cho thực tế này.
4 lần thất bại của AirAsia tại Việt Nam
AirAsia là hãng hàng không giá rẻ hàng đầu châu Á và xâm nhập thành công tại nhiều thị trường như Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ… Tuy nhiên, AirAsia lại có 4 lần thất bại trong nỗ lực mang thương hiệu vào Việt Nam.
Những bước đi đầu tiên vào Việt Nam của hãng bay Malaysia bắt đầu từ khoảng năm 2005 khi muốn tham gia tái cấu trúc Pacific Airlines. Cuộc chiến giành hãng hàng không có vốn Nhà nước này kết cục với phần thắng thuộc về Qantas của Australia, khi hãng bay được đổi tên thành Jetstar Pacific như hiện nay.
Đến năm 2007, AirAsia tiếp tục thử sức khi muốn thành lập liên doanh với Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin). Tuy nhiên, giấc mơ của gã khổng lồ này đổ vỡ vì Chính phủ lúc đó không chủ trương cấp phép thành lập hãng hàng không mới, nhất là hãng có vốn đầu tư nước ngoài.
AirAsia từng 4 lần thất bại khi liên doanh với đối tác Việt Nam.
Lần thứ 3, AirAsia đặt vấn đề liên doanh với hàng hàng không giá rẻ khác Vietjet Air vào năm 2010. Tuy nhiên giống như nỗ lực không thành trước đó, hai bên không thể bắt tay hợp tác do vấp phải phản đối từ Vietnam Airlines.
Nỗ lực gần nhất của gã khổng lồ này là liên doanh với Thiên Minh và Hải Âu vào năm 2017. Tuy nhiên, các bên đã giải phóng hợp đồng vào tháng 4/2019. Giám đốc điều hành Tony Fernandes sau đó nói rằng hãng không còn bất cứ kế hoạch nào ở Việt Nam.
Lãnh đạo của AirAsia cũng thông tin rằng hãng đang xem xét nghiêm túc việc thành lập chi nhánh ở Campuchia, theo sau đó là Trung Quốc và Myanmar.
Trãi Thiên và Blue Sky Air cũng “chết yểu”
Trai Thien Air Cargo là hãng hàng không tư nhân đầu tiên của Việt Nam được cấp phép chuyên vận chuyển hàng hóa, bưu phẩm, bưu kiện nhưng đã “chết yểu” khi chưa kịp bay trên bầu trời.
Thành lập vào tháng 6/2008, Trãi Thiên được cấp giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không trong nước từ tháng 10/2009 với vốn 500 tỷ đồng. Sau một năm cấp phép, hãng vẫn chưa chưa công bố kế hoạch sắm máy bay, lên lịch bay.
Đến cuối năm 2011, Cục Hàng không rút giấy phép kinh doanh của Trãi Thiên vì hãng không có bất cứ dấu hiệu gì về khả năng cất cánh.
Trải Thiên chưa thể cất cánh lên bầu trời.
Một công ty khác được cấp phép hoạt động vào tháng 8/2010 là Hãng hàng không Bầu Trời Xanh. Hãng dự kiến khai thác các loại máy bay trực thăng, thủy phi cơ và tất cả các loại máy bay cánh bằng khác, khai thác hơn 20 tuyến du lịch trong nước.
Tuy nhiên, kể từ khi gây tiếng vang ra mắt, hãng có tên tiếng Anh Blue Sky Air không có thêm thông tin nào về tình hình hoạt động.
Một công ty khác được cấp phép hoạt động vào tháng 8/2010 là Hãng hàng không Bầu Trời Xanh. Hãng dự kiến khai thác các loại máy bay trực thăng, thủy phi cơ và tất cả các loại máy bay cánh bằng khác, khai thác hơn 20 tuyến du lịch trong nước.
Indochina Airlines và Air Mekong dừng cuộc chơi
Indochina Airlines được thành lập vào tháng 5/2008 với tên gọi ban đầu là Công ty cổ phần Hàng không Tăng Tốc, vốn điều lệ là 200 tỷ đồng. Đến tháng 10/2018, hãng bay của nhạc sỹ Hà Dũng được đổi tên thành Hàng không Đông Dương Indochina Airlines.
Indochina Airlines có chuyến bay đầu tiên vào ngày 25/11/2008 với đội bay gồm 2 chiếc Boeing 737 đi thuê và chỉ bay nội địa.
Nhưng 1 năm sau, hãng tư nhân này gặp khó khăn do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế khiến nhu cầu di chuyển đường hàng không giảm mạnh. Đến tháng 9/2009, hãng chỉ còn cầm cự với một chặng bay TP HCM - Hà Nội.
Năm 2011, cuộc khủng hoảng tại Indochina Airlines càng trầm trọng khi nợ tiền xăng đối tác, nợ lương nhân viên và phải xin ngừng cất cánh. Kể từ đây, hãng tư nhân này dần biến mất trên bầu trời Việt Nam khi Cục Hàng không Việt Nam rút giấy phép do không có hoạt động.
 Hãng "sếu đầu đỏ" dừng cuộc chơi sau hơn 2 năm. |
Hãng tư nhân Air Mekong cũng sớm dừng bay sau hơn 2 năm ra mắt. “Sếu đầu đỏ” được thành lập với vốn điều lệ 200 tỷ đồng bởi nhiều nhà đầu tư Việt Nam, mà đại diện là Công ty Đầu tư phát triển sản xuất Hạ Long (BIM Group).
Hãng được cấp phép kinh doanh vào tháng 10/2008 và bay thương mại lần đầu vào tháng 10/2010. Sau hơn 2 năm hiện diện, Air Mekong có 4 tàu bay thương mại Bombardier CRJ 900 với 13 đường bay nội địa.
Lãnh đạo Air Mekong từng thừa nhận tình hình kinh tế khó khăn dẫn đến hoạt động không hiệu quả. Đến giữa năm 2012, Eximbank muốn đầu tư chiến lược mua 11% vốn nhưng hợp đồng giữa 2 bên đổ vỡ sau đó.
Cuối năm 2012, CEO Lương Hoài Nam xin nghỉ việc và đến tháng 2/2013 hãng chính thức ngừng bay, trả 4 máy bay cho đối tác. Bộ Giao thông Vận tải đã “khai tử” Air Mekong vào đầu năm 2014.
