Chân dung tỷ phú giàu nhất Trung Quốc vừa mua hãng phim Hollywood

Vương Kiện Lâm xuất thân trong một gia đình có vai vế. Cha của ông là một anh hùng quân đội đã từng chiến đấu bên cạnh Mao Trạch Đông. Nhờ vậy, Vương Kiện Lâm có thể gia nhập Quân Giải Phóng vào lúc 15 tuổi và tránh được những hậu quả tồi tệ nhất của Cách Mạng Văn Hóa.

Sau 17 năm trong quân đội, ông cho rằng tương lai không thuộc về các vị tướng mà thuộc về các doanh nhân, vì thế vào năm 1988 ông thành lập một công ty bất động sản ở Đại Liên, với 80.000 USD vốn vay.

Công ty này, Dalian Wanda (Đại Liên Vạn Đạt), hiện là công ty bất động sản tư nhân lớn nhất Trung Quốc, có mặt ở khoảng 100 thành phố khắp cả nước. Năm ngoái, tổng doanh thu của công ty này đạt 40 tỷ USD, tăng 30% so với năm trước.

Vào tháng 12/2014, tài sản của Vương vượt qua con số 25 tỷ USD, và ông sánh vai cùng Jack Ma trong vị thế người giàu nhất Trung Quốc. Không ngừng lại, ông vua bất động sản của đại lục liên tục tìm cách mở rộng ra toàn cầu và đa dạng hóa mô hình kinh doanh.

Tham vọng toàn cầu

Vương bỏ ra 1.2 tỷ USD mua InFront Sports & Media, hãng truyền thông nắm một số quyền marketing cho World Cup của FIFA. Ông còn mua 20% cổ phần ở CLB Atlético Madrid. Ngoài ra, ông sắp trở thành chủ sở hữu lớn nhất thế giới của nhiều khách sạn năm sao, với các khoản đầu tư hàng tỉ đô la ở Sydney, London, Chicago và Los Angeles.

Cánh tay của Vương Kiện Lâm đã vươn sang nước Mỹ từ năm 2012 với thương vụ trị giá 2,6 tỷ USD mua lại AMC – chuỗi rạp chiếu của Mỹ lúc đó vật lộn vì các khó khăn tài chính. Ông muốn biến Dalian Wanda thành một tượng đài trong ngành giải trí có khả năng đánh bại Disney.

Với những thương vụ mua lại đình đám, ông hy vọng doanh thu hàng năm của tập đoàn này sẽ tăng lên 100 tỷ USD vào năm 2020, và một phần năm đến từ bên ngoài Trung Quốc. Mục tiêu trong tầm ngắm là trở thành một thế lực trên toàn cầu như Google và Walmart.

Phong cách của Vương có phần cũng bị ảnh hưởng từ những năm tháng trong quân ngũ: mặc dù đã 60 tuổi nhưng vẫn giữ được dáng người gọn ghẽ, dáng đi quyết đoán và đặc biệt là luôn áp dụng kỷ luật sắt trong công việc. Nhiều nhân viên đã bị phạt vì vi phạm quy định về trang phục. Nhưng có lẽ nhờ thế mà với những biến động tiêu cực của thị trường, và đặc biệt là sự đi xuống của kinh tế thế giới, tương lai của Dalian Wanda vẫn rất vững vàng.

Một nhà phân tích cho rằng chiến lược xây dựng các khu thương mại ở trung tâm các thành phố thứ cấp là một lựa chọn sáng suốt, và vấn đề dư thừa trong cung ứng không xảy ra với Wanda. Oscar Choi, một chuyên gia ở Citigroup, đã đến thăm các trung tâm thương mại Wanda Plaza với đủ mọi quy mô lớn nhỏ, và rất ấn tượng với cách thức điều hành hiệu quả cũng như khả năng thu hút người tiêu dùng địa phương.

Với ưu thế đó, Wanda có khả năng chống đỡ rất tốt trước sự tấn công mạnh mẽ của thương mại điện tử. Vào tháng 8/2014, tập đoàn này liên kết với Baidu và Tencent, hai hãng công nghệ hàng đầu, để cung cấp các dịch vụ “trực tuyến đến ngoại tuyến”, nhờ thế người tiêu dùng có thể sử dụng smartphone để lựa chọn sản phẩm nhưng sau đó được dẫn đến một cửa hàng thực sự nơi họ mua các sản phẩm. Wanda còn mua lại 99 Bill – một hãng thanh toán trực tuyến để củng cố dịch vụ này.

Citigroup dự đoán lợi nhuận ròng từ nhánh kinh doanh bất động sản của Dalian Wanda sẽ tiếp tục tăng. Các trung tâm thương mại của tập đoàn này có tỷ suất sử dụng rất cao. Doanh thu tạo ra từ các khoản đầu tư bất động sản đã lên đến 21 tỷ nhân dân tệ trong năm 2015, tăng 1/3 so với năm 2014.

Sự tăng trưởng cũng đến từ những khoản đầu tư vào các công viên giải trí, các hãng phim và các dịch vụ giải trí khác. Khi mô hình phát triển dựa trên vốn đầu tư mở đường cho văn hóa tiêu thụ, ngành dịch vụ có cơ hội phát triển mạnh. Chính phủ Trung Quốc khuyến khích sự lớn mạnh của các công ty trong lĩnh vực đó, và nhờ vậy Vương Kiện Lâm trở thành doanh nhân có nhiều quan hệ nhất ở đất nước này.

Điều này dẫn đến một câu hỏi quan trọng: Quan hệ mật thiết với giới quan chức có ý nghĩa ra sao đối với tương lai của Dalian Wanda? Vương Kiện Lâm là một Đảng viên kỳ cựu của Đảng Cộng Sản, từng là Ủy viên tại Đại hội Đảng toàn quốc Trung Quốc lần thứ 17. Đài truyền hình CCTV đã vinh danh ông là “Nhân vật nổi bật trong lĩnh vực kinh tế của năm” không phải một mà đến hai lần.

Khi được hỏi liệu các quan hệ với quân đội có giúp ông trong công việc làm ăn không, Vương cười gạt đi và nói rằng tất cả những gì ông nhận được từ các đồng đội cũ là những đòi hỏi về tiền bạc.

Về mối quan hệ với Bạc Hy Lai, một nhân vật quyền lực của Đảng Cộng Sản và là cựu thị trưởng của Đại Liên, hiện đang bị giam giữ vì cáo buộc tham nhũng, Vương khẳng định rằng họ không hòa hợp với nhau.

Ông còn cho biết công ty của mình đã vượt ra khỏi phạm vi Đại Liên khi Bạc Hy Lai còn nắm quyền, vì thế ông không cần sự giúp đỡ của Bạc Hy Lai để thành công. Hãng tin tài chính Bloomberg đã thực hiện một cuộc điều tra dài hơi về các mối quan hệ của Vương Kiện Lâm với giới lãnh đạo cấp cao nhưng cuối cùng lại không công bố.

Thành công liên tiếp

Cũng phải công nhận một điều là sự nhạy bén trong kinh doanh của Vương Kiện Lâm đóng vai trò quan trọng trong thành công của Dalian Wanda. Chẳng hạn, khi các lãnh đạo ở Đại Liên muốn tái thiết lại các khu ổ chuột của thành phố, Vương ngay lập tức nắm lấy cơ hội. Nhờ đưa vào mỗi căn hộ tái thiết một nhà vệ sinh nhỏ – một tiện nghi mà chỉ những nhà có điều kiện mới sở hữu – công ty của ông đã gây dựng được danh tiếng của mình.

Mặc dù sự phụ thuộc vào các mối quan hệ với quan chức cấp cao có thể bị thôi phồng quá mức, nhưng rõ ràng những động thái thâm nhập vào các ngành văn hóa của Wanda gần đây có sự ủng hộ của chính phủ Trung Quốc.

Chủ tịch Tập Cận Bình, người rất quyết liệt với chiến dịch chống tham nhũng, thấy được việc quảng bá văn hóa truyền thống Trung Hoa đóng vai trò thiết yếu trong ý đồ mở rộng quyền lực mềm của Trung Quốc ra nước ngoài và duy trì thế lực của Đảng Cộng Sản trong nước. Vì thế, các dự án phát triển (như các trung tâm thương mại của Wanda) nếu có yếu tố văn hóa sẽ được phê duyệt nhanh chóng.

Theo lời Vương, trước đây các rạp của AMC không chiếu một bộ phim nào của Trung Quốc. Kể từ khi thâu tóm hệ thống này, con số ấy đã tăng lên 10 bộ phim và khẳng định chính sách quyền lực mềm rất có lợi cho công ty của mình.

Đinh Vân