Mùa hè đến rồi, và đừng để chiếc xe máy của bạn phải chết khô
Dầu với xe không khác gì máu với cơ thể. Và việc quên "thay máu" với có thể mang lại những hậu quả rất nặng nề.
1. Dầu nhớt dùng để làm gì?
Nhớt dùng để bôi trơn các chi tiết động cơ, giảm thiểu ma sát giữa các bộ phận máy trong lúc vận hành. Nhớt sẽ bị bẩn do lẫn các cặn, muội, và mạt sắt sinh ra trong quá trình động cơ vận hành.
2. Thay dầu nào?
Trước hết cần phải khẳng định dầu cho xe hơi và xe máy là khác nhau. Ngay cả với xe máy, dầu cho xe ga và xe số cũng khác nhau.
Xe ga được thiết kế với hệ truyền động bằng dây đai và ly hợp khô, do đó dầu máy chỉ dùng để bôi trơi động cơ. Do đó, dầu xe ga thường là dầu đa cấp có độ nhớt thấp và có đặc tính ma sát thấp. Thông thường, dầu xe ga cần đạt tiêu chuẩn JASO MB (ma sát thấp).
Xe số có hộp số và ly hợp được thiết kế chung với động cơ và dùng chung một loại dầu nhớt với động cơ nên cần sử dụng loại dầu có đặc tính ma sát cao, đạt tiêu chuẩn JASO MA.
3. Thông số dầu
Nhớt đặc giúp xe chạy êm và lì hơn và ngược lại, nhớt loãng giúp xe chạy thoát máy hơn nhưng lại kêu to hơn. Thông số cần quan tâm khi chọn dầu nhớt là độ nhớt SAE (của Hiệp hội Kỹ sư ô tô Mỹ).
Cấp độ SAE thể hiện độ đặc của nhớt. Số càng lớn, nhớt càng đặc. Ví dụ SAE 50 sẽ biểu thị cho loại nhớt đặc hơn SAE 30.
Tuy chỉ số SAE càng cao dầu càng đặc và giúp xe êm hơn nhưng ngày nay cũng có những loại dầu đặc biệt (và đắt tiền) có chỉ số SAE thấp, giúp giảm bớt hao tổn công suất động cơ mà vẫn có khả năng giúp máy chạy êm.
Các loại dầu nhớt đơn cấp, thường sẽ có nhược điểm là bị đặc lại khi nhiệt độ xuống thấp, gây khó khăn cho quá trình khởi động động cơ. Do đó mà các loại dầu nhớt đa cấp ra đời.
Các thông số thường gặp trên dầu đa cấp như SAE 10W-30 thể hiện các yếu tố sau:
10: nhiệt độ tối thiểu mà ở đó, dầu vẫn giúp động cơ khởi động tốt. Được tính bằng cách lấy 30 trừ đi con số này và thêm dấu âm. Ví dụ ở trên cho thấy dầu có thể giúp động cơ khởi động tốt ở -20 độ C.
30: độ đặc của nhớt
4. Bao lâu thì nên thay dầu?
Thời gian giữa 2 lần thay dầu phụ thuộc vào khá nhiều yếu tố như độ mới của xe, tốc độ chạy, điều kiện mặt đường, tải trọng, môi trường hoạt động, v.v... Tuy nhiên theo khuyến cáo của nhiều hãng xe, nên thay dầu sau mỗi 1.500 - 2.000 km.
Trong điều kiện hoạt động khắc nghiệt như tải nặng, đường đèo dốc, nắng nóng, bụi bặm, nên thay dầu sớm khoảng 500 km so với khuyến cáo trên.
Dầu cần thay thường có màu đen, nhỏ lên mặt phẳng thường loãng ra nhanh.
Ngoài ra, cũng cần lưu ý, xe mới mua nên thay dầu sau khoảng 1.000 km. Sau 3 lần thay dầu đầu tiên, có thể áp dụng quy tắc 1.500 - 2.000 km.
5. Dầu láp với xe ga
Riêng với xe ga, ngoài dầu máy, người dùng cũng nên lưu ý thay dầu láp. Thông thường, sau khoảng 3 - 5 lần thay dầu nhớt thì thay dầu láp 1 lần. Dầu láp (dầu hộp số, dầu cầu) thường là một hạng mục bị người dùng quên không nhớ tới.
Ở cầu sau xe tay ga sử dụng hệ thống bánh răng dẫn động đến trục bánh xe và dầu nhớt để bôi trơn gọi là nhớt láp hay gọi là nhớt hộp số. Bỏ bê bộn phận này trong một thời gian dài sẽ dẫn tới tình trạng các bánh răng va đập vào nhau tạo tiếng kêu lớn, giảm công suất của xe.
