Masayoshi Son sợ sẽ kết thúc sự nghiệp với khoản đầu tư thua lỗ: Suốt nửa năm mất tích, khóc nhiều ngày liền và giây phút tìm ra mục đích sống ở tuổi U70

Masayoshi Son từ lâu đã luôn tự hào về khả năng phát hiện ra những thay đổi lớn trong lĩnh vực công nghệ từ rất sớm. Trong suốt 4 thập kỷ lãnh đạo Softbank, vị tỷ phú này đã đạt được một số thành tựu to lớn trong lĩnh vực đầu tư. Và dĩ nhiên, cũng có cả những thất bại.

Trong những tháng gần đây, Son đã vạch ra những kế hoạch cho một cú đặt cược công nghệ lớn tiếp theo của mình: Xe tự lái.

Đúng với cách tiếp cận lập dị của mình, "lời chào hàng" của Son không giống với những nỗ lực khác nhằm phát triển xe tự lái. Ông đang cố gắng thuyết phục các nhà sản xuất ô tô trên khắp thế giới, đối thủ cạnh tranh trong hầu hết các tình huống, cùng nhau sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để đẩy nhanh tiến độ lái xe tự lái. Theo cách đó, họ sẽ có thể vượt qua những thách thức khiến một số người từ bỏ nỗ lực phát triển xe tự lái.

Trong những tháng gần đây, Son, 66 tuổi đã tập hợp những lãnh đạo ô tô hàng đầu tới một căn phòng đậm chất Nhật Bản trên một toà tháp cao tầng ở Tokyo Bay để thảo luận các ý tưởng. Những người tham dự bao gồm các lãnh đạo và người phụ trách mảng xe tự lái của Honda Motor và Nissan Motor. Son cũng trò chuyện với cả CEO Uber.

Tầm nhìn của Son nhằm gắn kết một nhóm các công ty ô tô trên khắp nước Mỹ, Nhật Bản và châu Âu để có thể tập trung lại các nguồn lực gồm cả dữ liệu – thứ tối quan trọng với hệ thống tự lái.

Hầu hết các dự án xe tự lái hiện nay đều dựa vào các bản đồ định vị cao để giúp các xe di chuyển nhưng những dạng bản đồ này có thể trở nên lỗi thời và các dòng xe sẽ bị giới hạn chỉ được hoạt động ở những khu vực nhất định.

Son đang nói về một tương lai mà ở đó, một chiếc xe có thể di chuyển tới bất kỳ dầu sử dụng sức mạnh của hệ thống máy tính AI có thể đưa ra chỉ dẫn lái thông qua mọi thứ mà chúng thu thập được trên đường. Hệ thống đó sẽ có thể được đào tạo sử dụng một lượng lớn dữ liệu.

Người phát ngôn của Softbank, Honda, Nissan và Uber hiện từ chối đưa ra bình luận về vấn đề này.

Trên thực tế, Softbank có một lượng lớn các khoản đầu tư vào AI và các ngành công nghiệp liên quan gồm cả cổ phần tại công ty thiết kế chip Arm. Dĩ nhiên, Softbank sẽ là người được hưởng lợi nếu các công nghệ được cung cấp bởi các công ty mà họ đầu tư được sử dụng trên xe tự lái.

Dẫu vậy, sự chuyển hướng quan tâm sang xe tự lái của Son tới vào thời điểm khá khó khăn. Các công nghệ cho những chiếc xe ô tô này vốn rất đắt đỏ, rất khó phát triển và đối mặt với những quy định nghiêm ngặt. Một vài công ty lớn gần đây đã trở nên thận trọng hơn trong việc rót tiền vào những dự án như vậy.

Ví dụ điển hình là Apple. Sau nhiều năm phát triển, "nhà Táo" cuối cùng đã quyết định dừng nỗ lực làm xe tự lái. Cruise – chi nhánh xe tự lái của GM cũng đã chấm dứt vào năm ngoái sau những lo ngại về độ an toàn và những vấn đề pháp lý. Năm trước, Ford Motor cũng nói rằng họ đã dừng Argo AI – dự án xe tự lái của công ty.

Các chuyên gia phân tích nói rằng Trung Quốc hiện là nơi đang thử nghiệm nhiều xe tự lái trên đường phố công cộng hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Trong khi đó, Tesla – công ty hứa xe ra mắt robotaxi vào năm nay hiện là công ty duy nhất đang tiến xa hơn các nhà sản xuất xe khác trong lĩnh vực này.

Dù những gã khổng lồ Mỹ, châu Âu, Nhật Bản kết nối lại với nhau dưới sự chỉ dẫn của Softbank, hiện vẫn chưa có gì chắc chắn rằng họ sẽ có thể đuổi kịp các đối thủ dẫn đầu.

Cùng lúc đó, một vài chuyên gia trong ngành nghĩ rằng sự bùng nổ xung quanh lĩnh vực AI đang vô tình tiếp thêm sức mạnh phát triển cho xe tự lái. Đó chính là nơi mà Son đang nhìn thấy cơ hội.

Qua nhiều năm, Son đã xây dựng được tên tuổi của mình như một trong những nhà đầu tư công nghệ năng nổ và tích cực nhất thế giới. Nhận thấy sự trỗi dậy của thương mại điện tử tại Trung Quốc, Son đã đầu tư 20 triệu USD vào Alibaba vào năm 2000.

Cuối cùng, khoản đầu tư này đã trở thành một trong những khoản đầu tư sinh lời nhất trong lịch sử, mang về cho công ty của ông hàng chục tỷ USD. Một khoản đầu tư ít sáng suốt hơn vào WeWork đã dẫn đến khoản lỗ hơn 14 tỷ USD khi công ty cho thuê văn phòng này nộp đơn xin phá sản vào cuối năm ngoái.

SoftBank gần đây đã có bước tiến vượt bậc khi cổ phiếu của công ty đạt mức cao kỷ lục nhờ kết quả tài chính tốt hơn từ đơn vị đầu tư và lợi nhuận từ cổ phần tại Arm. Giống như các công ty khác trong ngành chip, cổ phiếu của Arm đã tăng vọt nhờ sự nhiệt tình đối với các hệ thống AI chuyên về điện toán.

Tính đến cuối tháng 3, Son có gần 40 tỷ USD tiền mặt tại SoftBank để hỗ trợ thêm nhiều vòng đầu tư khổng lồ, những tuyên bố mạnh mẽ và các slide trình bày kỳ quặc mang dấu ấn kỳ lân vốn đã giúp ông trở nên nổi tiếng.

Tháng trước, Son đã trở lại với công chúng lần đầu tiên sau hơn nửa năm - khoảng thời gian mà ông cho biết đã dành để suy ngẫm, đôi khi là rơi nước mắt, về cách SoftBank có thể dẫn đầu cuộc cách mạng AI. (Năm ngoái, Son đã nói trong một cuộc họp cổ đông rằng ông "không thể ngừng khóc trong nhiều ngày" khi nghĩ đến việc kết thúc sự nghiệp của mình với khoản đầu tư thua lỗ).

Phát biểu với giọng khàn khàn tại cuộc họp cổ đông tháng trước, Son cho biết sau nhiều đêm mất ngủ, "đầu óc ông đã minh mẫn" khi tìm lại được mục đích tồn tại của mình.

"Tập đoàn SoftBank đã làm nhiều thứ cho đến tận bây giờ. Tất cả những điều này đều là sự khởi động cho ASI", Son nói, ám chỉ đến cái mà ông gọi là "siêu trí tuệ nhân tạo", một dạng AI mà ông định nghĩa là thông minh hơn trí thông minh của con người gấp 10.000 lần. "Tại sao Masayoshi Son lại ra đời?" ông hỏi. "Tôi sinh ra để biến ASI thành hiện thực".

Trong cuộc họp cổ đông, Son đã tiết lộ rất ít về kế hoạch của mình nhưng thường xuyên nói về xe tự lái.

Giống như nhiều người ủng hộ công nghệ tự lái khác, Son cho biết mục đích không chỉ là giải cứu mọi người khỏi công việc lái xe, mà còn là giảm số người tử vong trong các vụ tai nạn. Theo cách này, "ASI sẽ có khả năng cứu chúng ta khỏi sự tuyệt vọng", ông nói tại cuộc họp cổ đông.

Về mặt thương mại, nhiều công ty được SoftBank hậu thuẫn rất có thể sẽ được hưởng lợi từ liên minh mà Son hình dung.

Đầu năm nay, Son đã dẫn đầu khoản đầu tư 1 tỷ USD vào Wayve, một nhà sản xuất hệ thống AI cho xe tự hành. Arm cũng đang cố gắng mở rộng ra ngoài bộ xử lý di động mà hãng đã nổi tiếng từ lâu và tiến sâu hơn vào lĩnh vực kinh doanh ô tô. Công ty gần đây đã tiết lộ một loại thiết kế chip và các hệ thống khác cho xe tự lái.

Câu hỏi đặt ra là, liệu giấc mơ về xe tự lái của Son có bao giờ thành hiện thực không?

Hai người thân cận với Son đã cảnh báo rằng vị tỷ phú này có rất nhiều ý tưởng, bao gồm cả về xe tự lái, và nhiều ý tưởng trong số đó cuối cùng không được đưa vào thực tế. Họ cho biết, lái xe tự lái cũng chỉ là một phần trong kế hoạch rộng lớn hơn của Son nhằm chuyển đổi xã hội bằng AI.

Theo nguồn tin của NYTimes, các giám đốc điều hành ô tô được ông Son tiếp cận cho biết họ vẫn còn lo ngại về thời gian và tiền bạc cần thiết để phát triển xe tự lái chạy bằng AI. Bất kỳ sự hợp tác nào giữa các nhà sản xuất ô tô cũng sẽ phải tính đến sự giám sát chống độc quyền ngày càng nghiêm ngặt.

Nhưng có một phần trong bài phát biểu của Son mà các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp ô tô thấy đặc biệt thuyết phục: Họ cần tìm cách đẩy nhanh nỗ lực phát triển xe tự lái để không bị bỏ lại phía sau bởi Tesla và các nhà sản xuất ô tô từ Trung Quốc.

Trong một cuộc họp, theo một người hiểu biết về sự kiện này, Son đã được hỏi rằng, theo ông, các công ty ô tô đối thủ có thể cạnh tranh với nhau như thế nào trong lĩnh vực xe tự lái nếu tất cả đều lấy dữ liệu từ cùng một nhóm. Câu trả lời của ông rất đơn giản: Bằng tốc độ!

Theo: NYTimes

Hoàng Chi