Đáng buồn chuyện người dân đi vệ sinh bên trong tác phẩm nghệ thuật giữa phố đi bộ Hà Nội: "Chúng tôi đã rất tâm huyết nhưng bị đối đáp thật thậm tệ"
"Tháp" - 1 trong 6 tác phẩm nghệ thuật sắp đặt kỉ niệm 65 năm giải phóng Thủ đô - bốc mùi xú uế hôi thối thời gian gần đây. Phía bên ngoài công trình còn xuất hiện dòng chữ nguệch ngoạc: "Đây là mô hình trang trí, không phải nhà vệ sinh".
Người dân đi vệ sinh bên trong tác phẩm nghệ thuật sắp đặt giữa phố đi bộ Hà Nội
Xung quanh phố đi bộ Hà Nội trưng bày bộ tác phẩm nghệ thuật sắp đặt của nhóm tác giả Nhà điêu khắc (NĐK) Mai Thu Vân, NĐK Nguyễn Ngọc Lâm và Kiến trúc sư Đỗ Anh Tuấn, kỉ niệm 65 năm giải phóng Thủ đô (10/10/2019).
Dự án bao gồm 6 công trình, lần lượt mang tên: "Tháp", "Nhịp điệu", "Những ô cửa", "Saphia", "Hoa" và "Tháng Mười", lần lượt nằm trải dài dọc bờ hồ Hoàn Kiếm, được nhóm tác giả thực hiện trong vòng 1 tháng, với sự tham gia của 20 người.
Trong số đó, tác phẩm "Tháp" được thiết kế trên vỉa hè bờ đông Hồ Gươm, nằm bên cạnh tháp Hòa Phong, hiện đang bị phá hoại nghiêm trọng. "Tháp" mô phỏng một ngọn tháp ngoài đời thực, có 6 tầng, gồm nhiều ô cửa màu sắc. Người dân và du khách có thể trải nghiệm bằng cách đi sâu vào bên trong tác phẩm, quan sát cảnh vật thông qua những lăng kính màu xanh dương, đỏ sẫm và tím.
Trọn bộ 6 tác phẩm nghệ thuật sắp đặt của nhóm tác giả.
Thế nhưng, theo phản ánh, một số người dân đã tiểu tiện, thậm chí đại tiện, nôn mửa, gây mất vệ sinh bên trong công trình nghệ thuật này. Phía bên ngoài còn xuất hiện dòng chữ nguệch ngoạc: "Đây là mô hình trang trí, không phải nhà vệ sinh!". Bên cạnh đó, nhóm tác giả cũng từng khuyến cáo không được leo trèo lên tác phẩm.
Theo ghi nhận của chúng tôi, tòa "tháp" phát ra mùi khai, xú uế, gây khó chịu, nhiều mảng nước tung tóe khắp xung quanh. Người dân và du khách chỉ mới bước vào bên trong đã vội chạy ùa ra ngoài vì mùi hôi thối và khó thở. Những ai di chuyển qua công trình này đều buộc lòng phải bịt mũi, lướt qua thật nhanh, chỉ dám ngó nhìn trong giây lát.
Chia sẻ với chúng tôi, anh Tuấn (27 tuổi) nói: "Mình cho con lên phố đi bộ chơi, thấy khối công trình đẹp mắt nên hí hửng đi vào. Nhưng thực sự bốc lên mùi khai nước tiểu, mình vội bế con đi chỗ khác. Mình rất thất vọng khi một số người thiếu ý thức, phá hoại công trình công cộng như thế này".
Tác phẩm "Tháp" bốc mùi xú uế nặng nề.
Người dân và du khách có thể đi lại bên trong tác phẩm để có những trải nghiệm về không gian.
Những vũng nước tung tóe bên trong công trình.
Một dòng chữ xấu xí bên ngoài tác phẩm.
Chị Linh, 30 tuổi, tâm sự phố đi bộ là một địa điểm du lịch rất đông du khách cả trong lẫn ngoài nước. Hầu như bất kể ai cũng sẽ ghé qua hồ Gươm khi tới Hà Nội, hành động thiếu văn hóa của một bộ phận, vô tình khiến hình ảnh Thủ đô xấu đi trong mắt bạn bè quốc tế. Hơn nữa, chị nhấn mạnh, xung quanh phố đi bộ rất ít nhà vệ sinh công cộng.
"Những lúc đi chơi bờ Hồ nếu muốn tìm nhà vệ sinh mình cảm thấy khá bất tiện. Người dọn vệ sinh vẫn thu tiền mặc dù có biển ghi miễn phí. Nếu tăng thêm số lượng nhà vệ sinh công cộng thì chắc chắn sẽ tiện hơn và sẽ giảm bớt được tình trạng tiểu bậy như trường hợp của tác phẩm nghệ thuật nói trên" - chị Linh bày tỏ.
Công trình này bốc mùi nghiêm trọng, bất cứ ai di chuyển qua cũng đều nhăn mặt, bịt mũi.
"Chúng tôi đã rất tâm huyết nhưng bị đối đáp thật thậm tệ"
Nhà điêu khắc Mai Thu Vân - Giảng viên khoa Điêu khắc, Trường đại học Mỹ thuật Hà Nội, là một trong 3 tác giả của bộ tác phẩm nghệ thuật sắp đặt xung quanh phố đi bộ hồ Gươm. Trao đổi với chúng tôi, chị nói "vô cùng chán chường", "thất vọng một cách khủng khiếp" khi tiếp nhận thông tin tác phẩm "Tháp" bị phá hoại.
"Tuần trước, tôi từng nghe nói về việc một trong số các tác phẩm bị hư hỏng, nhưng không quá nghiêm trọng. Hôm qua, một người bạn báo với tôi "Tháp" bị một số người dân tiểu tiện bốc mùi hôi thối, tôi rất buồn. Chúng tôi đã đem công sức của mình để phục vụ người dân và du khách, để mọi người đều được bình đẳng tiếp xúc với cái đẹp, cái hay của văn hóa. Nhưng sự ứng xử không đúng mực với các tác phẩm, khiến người làm nghề như chúng tôi thất vọng và chán nản" - NĐK Mai Thu Vân chia sẻ.
Trước đó, dự án nghệ thuật sắp đặt ánh sáng phục vụ dịp Tết Nguyên đán 2019, do nhóm tác giả của NĐK Mai Thu Vân thực hiện, cũng từng xuất hiện tình trạng người dân leo trèo, gây hỏng hóc.
"Sau khi dự án hoàn thành, mọi người hưởng ứng rất tích cực với nét nghệ thuật sắp đặt kiểu mới, mà có lẽ bất cứ ai cũng đều có sự tôn trọng nhất định. Thế nhưng, tôi không hiểu tại sao bây giờ lại thành ra như thế. Sự tùy tiện của một bộ phận trở nên vô trách nhiệm với cộng đồng. Có thể họ "bí", muốn đi vệ sinh, nhưng rõ ràng quanh hồ có một số nhà vệ sinh công cộng. Chúng tôi đã rất tâm huyết nhưng bị đối đáp thật thậm tệ" - chị Vân nói.
"Tháp" mang đến trải nghiệm thú vị với du khách, nhưng đã bị hủy hoại bởi hành vi thiếu ý thức của một số người.
NĐK Mai Thu Vân thẳng thắn bày tỏ, nếu có lần này, thì chắc chắn hẳn sẽ có lần sau, và có thể xảy ra trên những tác phẩm còn lại. Dự án mang ý nghĩa làm đẹp cho thành phố, nhưng vô tình lại bị biến thành một ý tưởng xấu.
"Có thể, Hà Nội sẽ dẹp đi, và không cho triển khai những dự án tương tự như thế nữa trong thời gian tới. Và như vậy, người sáng tạo sẽ không có chỗ để trưng bày tác phẩm, còn người dân và du khách không còn được thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật. Chúng tôi đã phải mất rất nhiều thời gian thuyết phục, chứng tỏ để thành phố hiểu được, nghệ thuật đưa ra công chúng thực sự có ích.
Nếu như không có sự bậy bạ này, thì dự án có lẽ sẽ được đánh giá rất tốt. Hành động thiếu ý thức của một bộ phận khiến chúng tôi phải suy nghĩ lại và chần chừ trong những dự án nghệ thuật phục vụ cộng đồng tiếp theo".
Theo chia sẻ của NĐK Mai Thu Vân, 6 tác phẩm sau khi hoàn thiện đã được bàn giao cho ban quản lý của thành phố - những người chịu trách nhiệm trong việc bảo vệ và gìn giữ. Nhóm tác giả không có quyền can thiệp hay tiến hành làm vệ sinh công trình "Tháp" nói riêng và các tác phẩm còn lại nói chung.
