Đại biểu QH: "Thế giới Di động bị hất chân khỏi BigC chỉ là màn khởi đầu cho những lời cảnh báo"
Theo ông Phạm Trọng Nhân, đại biểu quốc hội tỉnh Bình Dương, nguy cơ các doanh nghiệp Việt để mất thị trường bán lẻ vào tay nước ngoài là không khó để nhìn thấy.
Trong buổi thảo luận về tình hình kinh tế xã hội của Quốc hội diễn ra sáng ngày 9/6, đại biểu Phạm Trọng Nhân đoàn tỉnh Bình Dương đã chia sẻ những lo ngại về việc thị trường bán lẻ Việt Nam đang dần rơi vào tay các doanh nghiệp nước ngoài.
"Năm 2015-2016, thị trường bán lẻ Việt Nam chứng kiến nhiều vụ thâu tóm từ phía khu vực FDI. Central Group của Thái Lan mua lại 49% cổ phần của công ty sở hữu chuỗi siêu thị điện máy Nguyễn Kim. Tháng 5 năm 2016, Central Group tiếp tục gây sốc khi thôn tính chuỗi BigC với giá khoảng 1 tỷ Euro. Ngoài ra còn có hàng trăm vụ thâu tóm đình đám khác", ông Nhân nói.
Đại biểu cho biết, chỉ trong 3 năm, khu vực FDI đã chiếm 70% thị phần bán lẻ qua cửa hàng tiện lợi, 17% qua trung tâm thương mại và siêu thị, 50% thị phần bán lẻ trực tuyến. Đến nay, thị phần và doanh số của khu vực này vẫn không ngừng tăng lên.
"Đây là những con số rất đáng để chúng ta suy nghĩ", ông Nhân nhấn mạnh.
Theo ông Nhân, nhiều nhà đầu tư nước ngoài không chỉ đẩy mạnh khâu phân phối bán lẻ mà đang lấn sân vào cả khâu sản xuất. Điển hình phải kể đến trường hợp của công ty CP, hiện chiếm trên 50% thị phần trứng, 30 thị phần% gà thịt, 7% thị phần thức ăn chăn nuôi.
Thế mạnh của họ không chỉ là vốn, công nghệ, kinh nghiệm, trình độ quản trị hiện đại mà còn nhận được sự hỗ trợ của Chính phủ của họ trong các chương trình phát triển từ hệ thống sản xuất đến tiêu dùng thị trường nội địa và bành trướng xuất khẩu ra nước ngoài.
Trong khi đó, theo ông Nhân, các doanh nghiệp trong nước vẫn loay hoay tìm hướng đi cho mình. Do đó để mất thị trường vào tay nhà bán lẻ nước ngoài là nguy cơ không quá khó để nhìn thấy.
"Sau khi thâu tóm, phương thức và quy trình mua của của họ hoàn toàn thay đổi. Các chương trình xúc tiến chỉ dành cho hàng chính quốc. Hàng Việt Nam từng bước bị từ chối và vô hiệu quá bằng hàng rào kỹ thuật, tăng chiết khấu, chiếm dụng vốn nhà cung cấp, o ép phí mở hàng, phí hỗ trợ chương trình khuyến mại, bảo hành.", đại biểu Bình Dương nói thêm.
Ông Nhân lấy dẫn chứng, sự kiện 22 cửa hàng của Thế giới Di động bị hất chân khỏi hệ thống BigC, Minh Long 1 tuyên bố rút chân hỏi hệ thống Metro là một điển hình. "Đó là chỉ là màn khởi đầu cho những lời cảnh báo", ông nói.
Vị đại biểu này cho rằng, những hiện tượng trên chắc chắn không dừng lại ở đó. Với thị trường hơn 90 triệu dân với phần lớn là dân số trẻ, nền kinh tế tiếp tục phát triển, đời sống thu nhập của người dân không ngừng cải thiện nhưng chúng ta phải ngậm ngùi nhìn người Việt mua hàng ngoại, doanh nghiệp ngoại mua doanh nghiệp Việt.
Theo ông Nhân, "sự kiện 22 cửa hàng của Thế giới Di động bị hất chân khỏi hệ thống BigC chỉ là khởi đầu cho những lời cảnh báo"
Theo ông Nhân, một khi tập đoàn bán lẻ nước ngoài thống trị thị trường nội địa thông qua hệ thống các kênh phân phối và bán lẻ thì chắc chắn sẽ tạo ra một hệ lụy các ngành sản xuất nội địa, cũng như rủi ro về giá cả cho người tiêu dùng.
"Lẽ tất yếu, khi doanh nghiệp nước ngoài đã đầu tư phải có chính sách ưu tiên cho nguồn hàng đến từ đất nước của họ và các doanh nghiệp Việt tất nhiên phải cố gắng nỗ lực đổi mới nâng cao về năng lực cạnh tranh trong sân chơi sòng phẳng này, nhưng xem ra quá khó để các doanh nghiệp tự cứu mình trước "những gã khổng lồ". Đến lúc này người sản xuất trong nước hoặc chịu sự chi phối bởi luật chơi của họ muốn tham gia các chuỗi bán lẻ của họ hoặc phải chấp nhận liên doanh liên kết nếu không muốn phá sản, dường như đây là mục tiêu họ mong muốn nhắm đến để thâu tóm", ông Nhân nói.
Ông Nhân nhấn mạnh, đối với doanh nghiệp bán lẻ nội địa, bài học về câu chuyện sức mạnh của bó đũa còn nguyên giá trị. Bên cạnh việc phải đổi mới để nâng cao năng lực cạnh tranh với hàng hóa trong các chuỗi bán lẻ của doanh nghiệp nước ngoài thì sự liên doanh, liên kết, tạo sức mạnh nội lực chống trọi với người khổng lồ là điều cần thiết và quan trọng trong cuộc chiến giành lại thị trường nội địa.
Kết thúc bài phát biểu của mình, đại biểu Bình Dương nói, "Làm thế nào để không biết chúng ta từ chủ nhà trở thành khách trong chính ngôi nhà của mình là câu hỏi lớn không chỉ dành cho cộng đồng doanh nghiệp mà cả các cơ quan quản lý nhà nước cùng suy ngẫm".
