Công bố chỉ số Công khai ngân sách các Bộ và Cơ quan Trung ương

Kết quả khảo sát MOBI 2021 mới nhất cho thấy, mức độ công khai ngân sách của các Bộ, cơ quan Trung ương dù có sự cải thiện so với những năm trước đó, nhưng vẫn ở mức thấp đáng quan ngại. Cụ thể, điểm số trung bình MOBI 2021 chỉ đạt 30,9/100 điểm, tăng 9,26 điểm so với MOBI 2020.

Trong xếp hạng mới được công bố, Bộ Tài chính vẫn là đơn vị có thứ hạng cao nhất với 76,16 điểm quy đổi, và là đơn vị duy nhất xếp hạng công khai ở mức ĐẦY ĐỦ. Đứng thứ hai là Đài Truyền hình Việt Nam với 72,09 điểm, và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ở vị trí thứ ba với 59,09 điểm.

Về "tính sẵn có", mức độ công khai của các Bộ, cơ quan Trung ương được đánh giá là chưa đầy đủ. Có 30 cơ quan, tổ chức trên tổng số 44 cơ quan trong kỳ khảo sát MOBI 2021 công khai ít nhất 1 tài liệu ngân sách (chiếm 68,2%), tăng 3 đơn vị so với kỳ khảo sát 2020. Tại thời điểm 31/3/2022, có 14 Bộ, cơ quan Trung ương (tương đương với 31,8%) không công khai bất cứ tài liệu ngân sách nào trên cổng thông tin điện tử của đơn vị.

Về "tính kịp thời" , báo cáo cho thấy nhìn chung có sự cải thiện nhẹ nhưng không đáng kể. Các Bộ, cơ quan Trung ương chưa công khai kịp thời các tài liệu ngân sách theo quy định.Trong khi đó, các tài liệu ngân sách được công khai chưa đáp ứng được "tính đầy đủ" về nội dung tại Thông tư 90/2018/TT-BTC, còn thiếu báo cáo thuyết minh hoặc không đầy đủ nội dung của các bảng biểu. Về tính thuận tiện, có 33 trên tổng số 44 đơn vị có điểm về tính thuận tiện (tương đương với 75%), tăng 1 đơn vị so với khảo sát MOBI 2020.

PGS.TS. Nguyễn Đức Thành, đại diện nhóm Nghiên cứu nhận định: "Sau gần một thập niên thực hiện Luật Ngân sách mới, các bộ, cơ quan trung ương vẫn chưa thực hiện nghiêm túc việc công khai ngân sách theo tinh thần của Luật NSNN 2015 và hướng dẫn của các Thông tư 61/2017 và 90/2018 của Bộ Tài chính, là một thực tế đáng lo ngại trong quản trị nhà nước."

PGS, TS. Vũ Sỹ Cường, Học viện Tài chính, chuyên gia chính của Nhóm Nghiên cứu, đồng ý với nhận định trên: "Việc công khai ngân sách nhà nước của các bộ ngành vài năm qua chưa thực sự được cải thiện nhất là so với việc công khai ngân sách của các địa phương, chưa thể hiện vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương dưới góc độ về minh bạch ngân sách".

Ông Nguyễn Quang Thương, đại diện liên minh BTAP, chia sẻ: "Điểm trung bình của MOBI2021 là 30.9/100 điểm, trong khi điểm trung bình của chỉ số công khai ngân sách tỉnh POBI2021 là 69.53/100 điểm. Điều này cho thấy các Bộ, cơ quan Trung ương chưa cải thiện mức đô công khai ngân sách, chưa thực hiện đúng các quy định về công khai ngân sách như các tỉnh, thành phố. Quốc hội, Chính phủ cần phải thúc đẩy các Bộ, cơ quan Trung ương thực hiện đúng quy định công khai ngân sách như nội dung khuyến nghị của báo cáo MOBI2021".

Khảo sát MOBI được thực hiện độc lập bởi hai tổ chức thành viên của Liên minh Minh bạch ngân sách (BTAP) là Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) và Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS), dưới sự hỗ trợ kĩ thuật từ tổ chức Oxfam tại Việt Nam. MOBI 2021 đánh giá mức độ công khai ngân sách của 44 Bộ, cơ quan Trung ương, trong đó có 38 Bộ, cơ quan Trung ương là đơn vị dự toán và 6 cơ quan, tổ chức Trung ương được NSNN hỗ trợ.

Phát biểu tại buổi công bố MOBI 2021, bà Nguyễn Thu Hương, Quản lý cấp cao Chương trình Quản trị Tốt của Oxfam tại Việt Nam cho biết: "Qua 4 lần khảo sát, chỉ số MOBI đã trở thành một thước đo khách quan và tin cậy về minh bạch ngân sách cấp trung ương, là nguồn thông tin hữu ích giúp các đơn vị sử dụng ngân sách cấp bộ, trung ương hiểu tường tận các quy định cụ thể về công khai minh bạch ngân sách, ghi nhận những điểm các cơ quan trung ương đã làm tốt và những điểm cần tiếp tục hoàn thiện, để đảm bảo thực thi hiệu quả Luật ngân sách 2015."

Nam Trần

Theo Nam Trần