Con ốc vô hình này đang là trung tâm cho cuộc cách mạng thiết kế mới của IKEA

Bạn có nhận thấy đồ gỗ nội thất trong nhà mình sẽ hỏng rất nhanh hỏng hơn sau mỗi lần di chuyển đồ đạc không? Đó là lý do vì sao người Nhật từ nhiều thế kỷ trước đã phát minh ra những mối nối phức tạp giữa các đồ gỗ để làm chúng bền hơn. Trong khi đó, các phương pháp kết nối đơn giản với những con ốc và chốt rẻ tiền mà IKEA đang sử dụng hầu như chẳng thể giúp các món đồ của họ trụ vững được đến lần di chuyển tiếp theo.

Nhưng việc thay đổi thậm chí chỉ một kỹ thuật lắp ghép ở IKEA cũng giống như phát triển một khung gầm hoàn toàn mới cho một chiếc ô tô. Nó cần có nhiều nghiên cứu, phát triển, nguồn lực và cần thay đổi về cơ bản việc tạo ra và hiệu năng của một sản phẩm.

Hơn nữa, nó còn là một thách thức đặc biệt với một công ty có quy mô toàn cầu như IKEA, nơi một tinh chỉnh nhỏ nhất cũng có thể gây ra hiệu ứng lan truyền toàn tập đoàn. Tuy nhiên, công ty đang phải thích nghi với việc thay đổi lối sống, mở rộng vào những thị trường mới, và thúc đẩy việc tạo ra các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, vì vậy họ phải tiếp tục săn tìm ý tưởng vĩ đại tiếp theo để có thể sắp xếp và cải thiện khả năng thiết kế của mình.

Một con ốc được thiết kế thích nghi với lối sống mới

Vì vậy, một vài năm trước IKEA bắt đầu phát triển một kỹ thuật đồ mộc mới, được gọi là “chốt nêm” (wedge dowel) để làm các thiết kế sản phẩm sản xuất hàng loạt trở nên vững chãi hơn. “Nó là việc tìm kiếm khả năng kết hợp giữa trọng lượng nhẹ và sự vững chắc.” Anna-Karin Sjögren, kỹ sư phát triển sản phẩm tại IKEA cho biết.

Được giới thiệu lần đầu vào năm 2013, các chốt nêm giống như một ốc vít bằng gỗ. Một cỗ máy tùy chỉnh khắc các đường ren trong một cái chốt bằng gỗ, sau đó chốt này sẽ được gắn vào một đường rãnh được phay thích hợp – mà không phải sử dụng thêm các công cụ hay con ốc nào khác.

Lấy ví dụ chiếc bàn Lisabo, một chiếc bàn gỗ được thiết kế tối giản để làm tốt vai trò như một bàn ăn hay bàn làm việc. Để lắp ghép các mảnh với nhau, bạn chỉ cần gắn bốn chân bàn bằng gỗ vào vị trí và sau đó bắt vít vào thanh ổn định bằng kim loại. Toàn bộ thiết kế này chỉ dùng đến 4 con ốc để lắp ráp.

Theo ước tính của IKEA, cách làm này sẽ giúp tiết kiệm từ 50% đến 80% thời gian để lắp ghép đồ nội thất so với mối nối thông thường của IKEA (hay còn gọi là ốc vặn 6 cạnh Allen). Kỹ thuật chốt nêm cũng giúp người sở hữu đồ vật tháo chúng ra thành từng phần dễ dàng và nhanh chóng – một lợi thế đáng kể khi cần di chuyển đồ vật.

Theo IKEA, điều này rất quan trọng với những thay đổi của lối sống mới, khi những người trẻ tuổi đang ngày càng di chuyển nhiều hơn, trong khi đó, họ lại ít quen thuộc với những con ốc và chiếc tuốc nơ vít hơn so với cha ông họ trước kia. Vì vậy, những đồ vật linh hoạt, tốn ít thời gian và công sức tháo lắp cũng như bền chắc hơn sẽ chính là thứ mà họ cần ngày nay.

“Chúng tôi đang tập trung nhiều vào sáng tạo hơn chúng tôi đã từng làm trong quá khứ.” Sjögren cho biết. “Đối với việc đổi mới nói chung, điều đó có nghĩa là tạo ra các giải pháp bền vững hơn, để mỗi bộ phận của sản phẩm có thể tuổi thọ lâu bền hơn. Chúng tôi làm ra nhiều sản phẩm nội thất đến nỗi tự thấy mình phải có trách nhiệm đó.”

Sự chuyển dịch của cả bộ máy khổng lồ theo thiết kế mới

Tuy nhiên, việc tinh chỉnh lại chuỗi cung cấp tại IKEA – một công ty quốc tế khổng lồ - không phải là việc đơn giản, khi mỗi mảnh sản phẩm của công ty có đến hàng chục ngàn chiếc và chúng sẽ được gửi đi trên khắp thế giới.

Ngay cả những thứ nhỏ như mối nối trong đồ nội thất cũng đòi hỏi phải nghiên cứu cẩn thận – đầu tiên là tạo ra sản phẩm mẫu, tìm hiểu năng lực của nhà cung cấp để xem liệu họ có thể chế tạo chúng với máy móc, và làm thế nào để sao chép một chi tiết mới trên quy mô khổng lồ, thậm chí khả năng tạo ra một cỗ máy tùy chỉnh, và nói chuyện với các chuyên gia trong nhóm tương tác với khách hàng để xem liệu sản phẩm mới này có thể bán tốt hay không.

Sjögren ước tính rằng có hơn 60 người có liên quan đến việc phát triển kỹ thuật Chốt Nêm và đang thấy nó có tác động tốt như thế nào đến hoạt động kinh doanh của IKEA. Nhưng thay đổi này lại bắt nguồn từ một nhóm nhỏ các kỹ sư, những người đã thử nghiệm kỹ thuật này trước khi trình bày nó với các đồng nghiệp khác.

“Tại IKEA, chúng tôi có một mạng lưới rộng lớn những người thực sự giỏi những gì chúng tôi làm, vì vậy đó là vấn đề đưa đúng người vào đúng thời điểm.” Sjögren cho biết. “Bằng cách đưa vào những người mà bạn có thể không nghĩ đến trước đây, bạn có thể tìm ra những giải pháp mới và bất ngờ …. Chúng tôi phải tìm ra sản phẩm nào có tiềm năng lớn nhất cho một ý tưởng.”

Sử dụng nêm chốt trong một chiếc bàn là điều rất ý nghĩa, bởi vì đó là loại đồ nội thất thường phải mất nhiều công lắp ghép và tốn vật liệu cho các khung và thanh giằng. Khi chiếc chân bàn sẽ phải cắm vào một mảnh khác, nhóm phát triển đã nghĩ đến một hướng phát triển mới khác – một mặt bàn phẳng trông như một khối gỗ rắn chắc, đủ dầy để có thể lắp được các chân bàn có chốt. Các nhà thiết kế bàn, Knut và Marianne Hagberg, hợp tác với một nhóm kỹ sư để tính toán chính xác góc giữa chân bàn với mặt bàn.

Tuy nhiên, điều này lại gây ra một thách thức quan trọng về hậu cần – mặt bàn được làm bởi một nhà cung cấp và chân bàn bởi một nhà cung cấp khác. Hơn nữa, chúng được làm từ gỗ tần bì, vốn có nhiều biến thể khác nhau chút ít về mầu sắc. Trong khi điều này có thể bổ sung thêm chút cá tính, các nhà thiết kế nhận thấy rằng việc sử dụng gỗ tần bì sẽ có thể gây ra việc lệch lạc khi lắp ghép, vì vậy loại gỗ cuối cùng mà họ chọn là gỗ bạch dương.

Những thiết kế mới, chiến lược mới

Các mảnh thành phẩm trông rất sạch sẽ và trông nó như có thể sử dụng trong bất kỳ căn phòng hay môi trường nào – điều này cũng phù hợp với xu hướng mà IKEA gọi là “Fluid Home” hay một thiết kế có thể sử dụng theo nhiều cách và nhiều không gian khác nhau, khi các căn họ đang trở nên nhỏ hơn và có ít sự phân biệt hơn giữa khu vực sinh hoạt. “Điều này yêu cầu sự linh hoạt và khả năng tách rời giữa các bộ phận.” Sjögren cho biết. “Hiện tại đó là những lĩnh vực mà chúng tôi tập trung sự sáng tạo.”

Cùng lúc đó, IKEA cũng đang chế tạo thêm các công cụ khi họ tiến vào những thị trường mới. Sjögren cho biết một vài trong số những tiềm năng lớn nhất của kỹ thuật chốt nêm này là nó có thể thích hợp với nhiều loại vật liệu khác nhau, thay vì chỉ hai miếng gỗ. Từ khi IKEA mở rộng vào thị trường Ấn Độ hay Trung Quốc, họ luôn tìm kiếm các loại vật liệu vẫn duy trì được sự vững chắc trong môi trường ẩm. Điều đó nghĩa là những loại vật liệu thay thế cho gỗ như kim loại.

“Nó thực sự là một hành trình thú vị.” Sjögren cho biết về việc phát triển chốt nêm và Lisabo. “Nó là một sản phẩm trong có vẻ đơn giản và dễ hiểu, nhưng nó cần rất nhiều công sức để có thiết kế đẹp, đơn giản và dễ tháo lắp.”

Theo Nguyễn Hải