Mô hình 'Cà phê chỉ tính tiền NGỒI': Liệu có thành công ở Việt Nam? (P2)
Sẽ nhanh chóng có người nắm bắt ý tưởng này và triển khai ở Việt Nam.
Mô hình 'cà phê chỉ tính tiền NGỒI': Liệu có thể thành công ở Việt Nam? (P1)
Tôi nghĩ rằng sẽ nhanh chóng có người nắm bắt ý tưởng này và triển khai ở Việt Nam. Không khó để set up, nó giống như một quán cà phê thông thường, chỉ khác biệt ở cách tính tiền. Nhưng không phải chỉ đơn giản là thu tiền theo thời gian ngồi, tạo không gian cho khách hàng vẫn là quan trọng nhất.
Mạng xã hội trong đời thực
Mô hình Anti cafe không phải là nơi mọi người tìm kiếm một nơi chốn riêng, một chỗ ngủ, hay một nơi truy cập internet tốc độ cao. Mọi người sẽ sớm buồn chán nếu chỉ đến để đọc một cuốn sách hay cắm mặt vào máy tính, chưa kể phải tự mình pha trà và lấy bánh. Cũng không thể thu hút bằng vài bức tranh hoặc cách thiết kế trông có vẻ ấn tượng, hay vài bộ phim hành động và thậm chí là máy chơi điện tử.
Chẳng tội gì trả tiền cho những thứ có thể được tận dụng miễn phí bằng cách ở nhà hay trong thư viện. Vì bạn trả tiền chia sẻ một không gian chung, nên Anti cafe cần phải tạo cảm giác cho người dùng như chốn riêng của họ, có bếp, chỗ pha cà phê, giá sách, bàn ghế, chỉ khác là được dùng chung với những người khác.
Sự thành công của mô hình này ở Nga, đến mức đã được ghi trong các cuốn cẩm nang du lịch, được giải thích là do xã hội Nga có tính ‘’collectivism’’ (chủ nghĩa tập thể) hơn các quốc gia châu Âu khác.
Các quán Ziferblat (tên quán do người khởi xướng Ivan Meetin đưa ra) gợi lại những không gian Xô Viết xưa, nơi tổ chức các buổi hòa nhạc, thảo luận riêng tư trong một nhóm nhỏ cộng đồng. Vì vậy định vị của các quán Anti cafe là nơi tự do chia sẻ và thảo luận các chủ đề chung, thể hiện cảm xúc và kết nối với mọi người xung quanh. Nó được gọi là ‘’The Social Network in Real Life’’, một mạng xã hội trong đời thực nơi mọi người vừa có không gian chung, vừa có không gian riêng. Nếu không tạo được một môi trường giống vậy, các quán Ziferblat không thể thành công giữa 200 mẫu copycat chỉ trong vòng 3 năm.
Giống như Facebook, nơi mọi người thể hiện bản thân trên trang cá nhân và liên kết với bạn bè qua trang chủ, tại Anti cafe mọi người khi bước vào sẽ tự mình chuẩn bị đồ uống và kiếm lấy một chỗ ngồi (tạo profile), ngồi yên quan sát mọi người xung quanh hay đi trò chuyện với những người khác (comment), gợi lên một chủ đề thảo luận (post) hay đơn giản chỉ vỗ tay khi thấy một ý kiến hay (like).
Dù cách so sánh có thể khập khiễng, nhưng điều làm nên thành công ở Facebook, cũng tương tự như ở các quán anti cafe.
Đó là không gian mở và tự do, tất nhiên cũng có quy tắc (không đồ uống có cồn, không thuốc lá), nơi mọi người vừa có cái chung và riêng. Vì vậy không ngạc nhiên khi đối tượng khách hàng chủ yếu từ 18 đến 30 tuổi, những người tìm kiếm một nơi để thảo luận nhóm, làm việc chung, nghiên cứu, một nơi có không gian biệt lập để trình bày dự án, tổ chức sự kiện nhỏ hay họp câu lạc bộ.
Để tạo khác biệt, vài quán còn tự tổ chức workshop, sinh hoạt theo chủ đề hay ca nhạc. Còn nếu muốn tìm cái riêng, đơn giản chỉ là kiếm một chỗ ngồi, lấy một cuốn sách, tờ báo hay bộ trò chơi. Một không gian thành công là một nơi có không khí cộng đồng, không quá loãng, nhưng cũng không tạo cảm giác đơn độc, một nơi cởi mở nhưng cũng quen thuộc.
Việt Nam là một xã hội cũng có xu hướng collectivism như xã hội Nga, nhưng thiên về gia đình hơn là cộng đồng.
Suy nghĩ về cơ bản là thụ động và khép kín, nhưng trong điều kiện bị bó hẹp về tư tưởng cũng như chuẩn mực xã hội, những mô hình tạo ra không gian cởi mở và tự do rất dễ thành công. Thực tế cũng đã có những quán cà phê có không gian tương tự, tất nhiên vẫn theo mô hình truyền thống là tính tiền đồ uống.
Trong Sài Gòn có quán thị trấn ba cây chổi, nơi khách hàng có thể đăng ký thành viên hay Zone 9 ở Hà Nội là những ví dụ. Những không gian này hoàn toàn khác với nơi chốn thứ ba theo kiểu Starbucks, vốn đề cao tính cá nhân và thể hiện bản thân, đây là nơi mọi người có thể tham gia vào các hoạt động, tự do kết bạn hơn là chỉ ngồi thưởng thức một ly cà phê.
Mô hình anti cafe có thể là một ý tưởng kinh doanh tốt trong giai đoạn sắp tới, một điểm nhấn khác biệt trong một thị trường đã bão hòa các kiểu quán cà phê theo xu hướng trang trí độc và lạ.
Nguyên Linh
