Candy Crushed: Vì sao các công ty sản xuất game trên điện thoại không nên “lên sàn”
Với đối tượng đa dạng, công nghệ thay đổi nhanh chóng, và hầu như không có rào cản gia nhập thị trường, các công ty trò chơi (game) trên điện thoại di động đã chứng minh nhận định bản thân họ là nỗi ám ảnh cho các quỹ đầu tư.
Nội dung nổi bật:
- Sau thời gian đầu bùng nổ với các sự kiện IPO đình đám, các công ty game di động như King, Công ty sáng tạo ra trò Candy Crush, đang đối mặt với sự sụt giảm doanh thu. Nguyên nhân đến từ:
- Game di động khó có khả năng tạo ra lợi nhuận như mong muốn của các nhà đầu tư.
- Phụ thuộc vào các chuỗi phân phối đầu cuối như: Google, Apple, Microsoft, Facebook…
- Không có rào cản kỹ thuật để gia nhập thị trường, bất kỳ kỹ sư nào cũng có thể lập trình được, chỉ cần có ý tưởng đủ tốt.
Wall Street cuối cùng đã phải bù lỗ vì khoản thiệt hại từ trò chơi “kẹo” – và các khoản cổ phiếu công nghệ tồi tệ khác.
King Digital Entertainment, hãng sản xuất (chỉ duy nhất) ứng dụng phổ biến cho di động "Candy Crush Saga", đã nhận thấy rằng cổ phiếu của hãng giảm hơn 20% phiên giao dịch hôm thứ 3, sau khi các công ty báo cáo tăng trưởng chậm và lợi nhuận ròng thấp hơn quý trước đó.
Tựa game mới trên di động của King dường như không tạo tiếng vang "bất ngờ" mà còn giảm mạnh doanh thu từ việc Candy Crush Saga bắt đầu được nhượng quyền thương mại. Với đối tượng đa dạng, công nghệ thay đổi nhanh chóng, và hầu như không có rào cản gia nhập thị trường, các công ty trò chơi (game) trên điện thoại di động đã chứng minh nhận định bản thân họ là nỗi ám ảnh cho các quỹ đầu tư. Đó có lẽ là thời điểm họ phải trở về vạch xuất phát ở Thung lũng Silicon, và ở yên đó cho đến khi đủ trưởng thành để trở lại Wall Street.
Sự bùng nổ của IPO, nhất là từ lĩnh vực công nghệ khiến nhiều công ty đặt dấu hỏi về thị trường cổ phiếu trong vài năm qua. Trong khi chẳng ai khoe khoang về cơn sốt mang giá trị đặc trưng cho sự bùng nổ Internet IPO vào cuối những năm 1990, dù vài doanh nghiệp đã tiến rất gần với việc đó. Trong số tất cả các công ty đã lên sàn, King Digital Entertainment, rõ ràng là một trong những thành viên non yếu nhất. Điều đó đang trở thành làn sóng "web 2.0" đi vào thị trường và thu hút những công ty được định giá quá cao.
King là nhà sản xuất "game cho di động" có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ. Công ty đã đạt được doanh thu bùng nổ năm 2013, tăng trưởng 11 lần so với năm trước, lợi nhuận đạt khoảng 567 triệu USD. Tuy nhiên, 80% doanh thu chỉ đến từ một trong rất nhiều game của công ty này - Candy Crush. King nỗ lực thuyết phục các nhà đầu tư trên quan điểm có thể tái lập và tạo nên thành công từ Candy Crush, nhưng mồi nhử đó đã không thành. Do đó, cổ phiếu của hãng đã giảm còn 16% chỉ trong ngày giao dịch đầu tiên.
Dù khó tin, nhưng King vẫn thu được lợi nhuận từ quý đầu tiên khi lên sàn. Công ty bắt đầu áp dụng chính sách đa dạng hóa nguồn thu nên sau đó Candy Crush chỉ chiếm 68% lợi nhuận, thay vì 80%. Có lẽ chúng ta đã đánh giá sai thị trường của King chăng? Giá cổ phiếu sau đó đã tăng trở lại. Các ngân hàng đầu tư đã đưa ra mức giá và đánh vào sức “mua” cổ phiếu.
King Digital đã công bố lợi nhuận vào Thứ Ba vừa qua và phát hành hành 150 triệu USD cổ phiếu đặc biệt cho các cổ đông lớn, nhưng đã không đáp ứng được mục tiêu về mức giá cổ phiếu của Wall Street đưa ra. Một sản phẩm khác tiếp tục thất bại và doanh thu từ Candy Crush vẫn tiếp tục giảm. Ngân hàng Deutsche hạ mức dự báo thu nhập trên mỗi cổ phiếu từ 27USD xuống còn 12USD (cổ phiếu được giao dịch xoay quanh mốc tham chiếu 14,50 USD sau đó vài giờ).
Vậy, có thể trường hợp này là do Wall Street đơn giản là tham vọng quá nhiều và quá sớm, hoặc King Digital không đủ lực cạnh tranh với các đàn anh của giới công nghệ? Dường như đây chỉ là một phần nhỏ của cả hai vấn đề.
Game cho di động còn quá non kém, có nhiều vấn đề xoay quanh khả năng tạo ra lợi nhuận cho các nhà đầu tư của nó. Phân khúc có tiềm năng lớn để phát triển, chẳng hạn như trong bối cảnh điện thoại thông minh chiếm lĩnh thị trường châu Á, nhưng các công ty sản xuất game không thể gặt hái được thành công từ sự tăng trưởng trong tương lai. Hãng sản xuất trò chơi Zynga, tại một thời điểm hãng chiếm lĩnh thị phần hơn 7 tỷ USD, từng có thời gian không mang lại thành công từ việc nhượng quyền Farmville và cho thấy sụt giảm giá cổ phiếu, kết quả chỉ còn 30 % trong năm nay và giảm hơn 70% kể từ khi IPO vào tháng 12 năm 2011.
Vì sao các công ty rất khó thành công ở thị trường này? Hãy suy nghĩ về quá khứ. Sự thành công của game di động như Angry Birds, Farmville, và Candy Crush đã đáp ứng được đòi hỏi của những đối tượng đa dạng: nó đơn giản đủ để dành cho trẻ em nhưng vẫn phải đủ sức hút với thanh thiếu niên, người lớn. Trò chơi không quá phức tạp, chỉ mất khoảng 5 đến 15 phút mỗi lượt chơi và không quá nặng nề, chạy ứng dụng được trên càng nhiều loại điện thoại thông minh khác nhau càng tốt.
Các trò chơi đều rất đơn giản. Không có bất kì rào cản nào về kĩ năng, nghĩa là bất kỳ lập trình viên tầm trung nào cũng có thể phát triển nó. Vấn đề mang tính cạnh tranh chủ yếu ở đây là sự thành lập các công ty game di động như Zynga. Chẳng hạn như Candy Crush, ra mắt vào cuối năm 2012. Về cơ bản, nó đã làm cho Zynga, công ty dẫn đầu trong lĩnh vực này thời điểm đó, hoàn toàn bất ngờ. Chỉ qua một đêm, trò chơ mà công ty đã đầu tư hàng tỷ USD, đột nhiên mất thị phần. Thị trường trở nên hỗn loạn, dẫn đến sụp đổ những kỳ vọng và làm các công ty phá sản.
Vấn đề đang tồi tệ hơn, không một công ty game di động nào kiểm soát được quy trình phân phối các sản phẩm, dựa vào Facebook hoặc cửa hàng ứng dụng của Google, Apple, Microsoft. Các công ty này rất dễ thua lỗ trong khâu phân phối cuối cùng. Nếu muốn, Google có thể đòi lấy một nửa lợi nhuận của Zynga để đổi lấy quyền phát hành game, Zynga thực sự không thể từ chối. Bởi vì khoảng 80% người dùng điện thoại thông minh chạy hệ điều hành Android của Google. Sự tập trung của thị trường phân phối điện tử có thể là trở ngại lớn đối với những "ứng dụng" từ các công ty, đặc biệt là các nhà phát hành có nhiều ứng dụng như King Digital và Zynga.
King Digital rất giỏi trong việc phát hành game bom tấn, nhưng nó cũng có khả năng thất bại cao. Dường như các công ty game di động hoạt động như những công ty đầu tư mạo hiểm, họ chỉ trông chờ vào một trong vô số game của mình gây được sự chú ý. Đây là một vấn đề đối với công ty nào có tham vọng tăng trưởng vì khoản lợi thu vào là rất nhỏ.
Một sản phẩm có thị trường rộng với những nhà đầu tư lâu dài mong muốn sự tăng trưởng là điều rất được mong đợi, nhưng đây là trường hợp rất hiếm đối với game di động. Thu nhập thất thường đã dẫn đến thảm cảnh hiện nay, vì các nhà đầu tư đã né tránh lĩnh vực này do ngại rủi ro. Cho đến khi các công ty game di động tìm ra được những phương án hiệu quả, tốt nhất họ nên tư nhân hóa trở lại và hoạt động lẻ tẻ tại Silicon Valley.
>> Cha đẻ candy crush đặt mục tiêu 7,6 tỉ USD
Theo Thanh Uyên
