'Cấp trên' tham nhũng phổ biến hơn so với cấp dưới?
Chỉ số PAPI 2018 đã chỉ ra một thực tế “đáng ngạc nhiên” là việc người dân đánh giá tham nhũng ít phổ biến ở cấp xã, phường hơn ở các cấp chính quyền cao hơn. Nỗ lực chống tham nhũng ở cấp xã, phường cũng được đánh giá cao hơn so với nỗ lực ở cấp tỉnh và cấp quốc gia.
Sáng 2/4, UNDP và các đơn vị có liên quan đã công bố Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công, cấp tỉnh ở Việt Nam PAPI 2018. Kết quả PAPI cho thấy những xu hướng tích cực ở về chỉ số nội dung kiểm soát tham nhũng trong khu vực công.
Trong đó, tỷ lệ phải đưa “lót tay”, “bồi dưỡng” hoặc “chung chi” khi xin vào làm trong khu vực công, khi sử dụng dịch vụ y tế, khi sử dụng dịch vụ giáo dục tiểu học, khi xin cấp phép xây dựng đều có xu hướng giảm.
Tuy nhiên, báo cáo PAPI cũng nhận xét cảm quan rằng: “Rất có thể cảm nhận tích cực này một phần là do tác động của truyền thông đại chúng khi đưa tin về những nỗ lực chống tham nhũng ở cấp trung ương từ năm 2017 đến nay, chứ chưa hẳn do hiệu quả kiểm soát hành vi tham nhũng vặt trong hoạt động công vụ của chính quyền địa phương hoặc đơn vị cung ứng dịch vụ công”.
Một điểm đáng lưu ý được PAPI 2018 chỉ ra là việc người dân đánh giá tham nhũng ít phổ biến ở cấp xã, phường hơn ở các cấp chính quyền cao hơn. Mặc dù người dân có chung quan điểm rằng tham nhũng đã giảm đi so với ba năm trước, song mỗi cấp chính quyền có mức độ thuyên giảm khác nhau.
Cụ thể, gần 60% số người trả lời rằng tham nhũng ở cấp xã, phường đã thuyên giảm trong 3 năm qua, song chỉ có hơn 50% số người trả lời cho rằng tham nhũng ở cấp quốc gia có xu hướng thuyên giảm. Người dân cảm nhận tham nhũng ở cấp trung ương gia tăng so với ba năm trước. Tuy nhiên người dân cũng đánh giá cấp trung ương xử lý tham nhũng nghiêm túc hơn các cấp cơ sở trong việc xử lý các vụ việc tham nhũng.
Biểu đồ về cảm nhận tham nhũng được PAPI công bố
Như vậy có thể nói nỗ lực chống tham nhũng ở cấp xã, phường được đánh giá cao hơn so với nỗ lực ở cấp tỉnh và cấp quốc gia. Người dân cảm nhận được sự cải thiện trong chống tham nhũng vặt – những hành vi nhũng nhiễu mà họ trải nghiệm hoặc chứng kiến trực tiếp.
Báo cáo PAPI nhận xét, đồng thời nhấn mạnh, tham nhũng vẫn là mối quan ngại hàng đầu trong công chúng, mặc dù hiệu quả kiểm soát tham nhũng được cải thiện so với năm 2016- 2017.
Từ những kết quả trên, các chuyên gia nghiên cứu cho rằng, các cấp chính quyền còn nhiều việc phải làm để kiểm soát tham nhũng hiệu quả hơn, nhất là trong việc đảm bảo công bằng trong tuyển dụng công chức, viên chức.
