Các nhà khoa học thiết kế một loại kẹo cao su chống COVID-19

Đứng dậy khỏi một chiếc ghế chỉ để biết bạn vừa ngồi lên một bã kẹo cao su không phải là một trải nghiệm vui vẻ gì cho lắm. Và trong một nghiên cứu trên tạp chí Molecular Therapy, các nhà khoa học đang muốn lan tỏa cảm giác tiêu cực này sang cho virus SARS-CoV-2.

Họ cũng muốn chúng dính phải bã kẹo cao su.

Bằng chứng cho thấy những người nhiễm SARS-CoV-2 có tải lượng virus rất cao trong nước bọt. Vì vậy, các nhà nghiên cứu ở Mỹ muốn thử thiết kế ra một loại kẹo cao su đặc biệt mà khi nhai, chúng có thể bắt giữ virus gây ra COVID-19 trên bề mặt của mình.

Điều này được hi vọng là sẽ giúp giảm tải lượng virus phát tán từ người đã nhiễm bệnh, hoặc ngăn ngừa virus chẳng may nhiễm vào miệng bạn. Tựu chung lại, một loại kẹo cao su như vậy có thể giúp giảm khả năng lây lan của COVID-19, thậm chí cả biến thể mới Omicron của nó.

Kẹo cao su có thể bẫy virus SARS-CoV-2 như thế nào?

Nhai kẹo cao su để tăng cường sức khỏe răng miệng không phải là một ý tưởng mới. Các nghiên cứu đã chỉ ra kẹo cao su có chứa một số chất như canxi và bicarbonate làm giảm số lượng vi khuẩn có trong khoang miệng, từ đó cải thiện sức khỏe và giúp phòng tránh các bệnh răng miệng do vi khuẩn gây ra.

Tuy nhiên, để đạt được cùng một kết quả đó với một loại virus gây bệnh đường hô hấp là một thử thách mới. Nhưng các nhà khoa học nghĩ rằng họ có cách.

Chúng ta biết virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào tế bào người bằng cách bám vào các thụ thể ACE2, được tìm thấy trên bề mặt của một số tế bào, đặc biệt là tế bào phổi. Để chống lại điều này, các nhà nghiên cứu đã sản xuất một loại kẹo cao su có chứa hàm lượng cao protein ACE2 được sản xuất từ thực vật.

Ý tưởng rất đơn giản, các protein ACE2 trong kẹo cao su có thể "bẫy" các hạt virus SARS-CoV-2 có trong miệng. Vì vậy, khi một bệnh nhân đã nhiễm COVID-19 nhai kẹo cao su này, anh ta có thể giảm tải lượng virus trong miệng. Khi ho và hắt hơi, bệnh nhân này sẽ phát tán ít virus hơn.

Mặt khác, nếu một người khỏe mạnh nhai kẹo cao su, những virus chẳng may đi được vào khoang miệng của họ cũng sẽ bị kẹo bẫy lại trước khi đi sâu hơn vào cơ thể.

Nhưng ý tưởng nào cũng cần phải được kiểm tra trong thực tế. Để làm điều đó, các nhà nghiên cứu đã lấy mẫu nước bọt của những bệnh nhân bị nhiễm COVID-19 và trộn chúng với dạng bột của kẹo cao su. Kết quả cho thấy đúng là tải lượng virus SARS-CoV-2 trong mẫu phẩm đã suy giảm.

Trong thử nghiệm thứ hai, họ đã lấy một virus giả (một loại virus vô hại nhưng cũng có các protein gai trên bề mặt giống virus SARS-CoV-2) và thử cho nó lây nhiễm tế bào người. Kết quả cho thấy 5 mg vật liệu làm kẹo cao su có thể giảm đáng kể sự xâm nhập của virus. Trong khi đó, 50 mg kẹo cao su này có thể giảm sự xâm nhập tới 95%.

Kẹo cao su chống COVID-19 có hoạt động trong thực tế hay không?

Mặc dù những kết quả này có vẻ đầy hứa hẹn, nhưng có một số lý do khiến chúng ta chưa nên quá trông chờ sự xuất hiện của loại kẹo cao su này, ít nhất là trong thời gian sớm.

Đầu tiên, đây mới chỉ là một nghiên cứu ở giai đoạn đầu, có nghĩa là các thí nghiệm được tiến hành trong phòng thí nghiệm, với các điều kiện được kiểm soát chứ không phải với người thật.

Điều kiện trong phòng thí nghiệm sẽ khác với điều kiện trong khoang miệng của một người. Mặc dù các nhà nghiên cứu đã cố gắng sử dụng một cỗ máy mô phỏng nhai để chứng minh chuyển động này không ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của protein ACE2 trong kẹo cao su, vẫn còn đó những câu hỏi khác mà họ chưa trả lời được.

Ví dụ, môi trường trong miệng của một người bao gồm nhiệt độ cơ thể và vi khuẩn trong miệng, có ảnh hưởng đến hiệu quả của kẹo cao su không? Và một miếng kẹo cao su sẽ có hiệu quả bắt giữ virus SARS-CoV-2 trong bao lâu? 15 phút? 30 phút hay 1 tiếng đồng hồ?

Thứ hai, mặc dù kẹo cao su làm giảm đáng kể sự lây nhiễm của một loại virus mang protein gai giống với SARS-CoV-2, các nhà nghiên cứu đã không sử dụng virus SARS-CoV-2 thật trong các thí nghiệm của mình.

Cũng phải nói rằng phương pháp sử dụng virus giả của họ cũng là một phương pháp khoa học đã được thử nghiệm để đánh giá sự xâm nhập của SARS-CoV-2 vào tế bào, nhưng chúng ta vẫn sẽ cần các thử nghiệm với virus thật.

Nói tóm lại, các nghiên cứu bổ sung cần được tiến hành dựa trên kết quả ban đầu này để khẳng định liệu nhai kẹo cao su có thể phòng ngừa COVID-19 đến đâu?

Nhưng nếu nó hoạt động, loại kẹo cao su này có thể bắt giữ biến thể Omicron

Về việc liệu kẹo cao su có hiệu quả với các biến thể COVID-19 khác nhau hay không, bao gồm cả biến thể mới Omicron, các lý thuyết về virus sẽ cho chúng ta lý do để lạc quan.

Bất kể biến thể và các đột biến của nó là gì, virus SARS-CoV-2 sẽ phải xâm nhập vào tế bào người thông qua thụ thể ACE2. Mà thụ thể này chính là chìa khóa trong cách thức hoạt động của kẹo cao su.

Điều đó nói lên rằng, nếu virus SARS-CoV-2 có được một đột biến để xâm nhập tế bào người, nó cũng sẽ bị kẹo cao su bắt lại, vì cả hai đều sử dụng cùng một ổ khóa giống nhau. Tuy nhiên, để chắc chắn lý thuyết này đúng, chúng ta vẫn sẽ cần chờ đợi các thử nghiệm trong thực tế.

Cuối cùng, điều quan trọng phải hiểu là loại kẹo cao su này được thiết kế ra để làm gì. Các nhà nghiên cứu chỉ ra công dụng chính của nó là làm giảm sự lây lan virus từ những người đã nhiễm COVID-19 sang những người khác, đặc biệt là trong các cơ sở y tế như khu cách ly tập trung.

Sự hiệu quả của nó như một phương pháp dự phòng với người khỏe mạnh cần được đánh giá thêm. Đặc biệt khi SARS-CoV-2 có thể lây truyền qua nhiều đường bao gồm mắt và mũi bên cạnh đường miệng.

Nếu loại kẹo này hoạt động, nó vẫn cần phải được sử dụng song song với các phương pháp phòng ngừa hiện tại như đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, thông gió trong môi trường kín, tiêm vắc-xin và tránh tụ tập nơi đông người.

Khi đại dịch kết thúc, một loại kẹo như vậy cũng có triển vọng được phát triển để làm giảm sự lây lan của nhiều bệnh khác trong môi trường lâm sàng, chẳng hạn trong các ca phẫu thuật nha khoa hoặc khu vực cách ly bệnh truyền nhiễm.

Nhưng chúng ta vẫn cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu trước khi có thể bán một loại kẹo như này ngoài hiệu thuốc.

Theo Thanh Long