Các nhà khoa học chế tạo thành công một polymer hình thù kì dị nhưng lại diệt được vi khuẩn mà không cần kháng sinh

15/12/2016 13:32 PM | Công nghệ

Loại polymer diệt vi khuẩn này trông nó giống một con bạch tuộc với hơn 30 chiếc tua.

Chắc hẳn bạn đã từng nghe nói về một cơn ác mộng của loài người mang tên "vi khuẩn kháng kháng sinh". Ở đó, chúng ta sẽ không còn một loại kháng sinh nào có tác dụng điều trị nhiễm trùng. Cuộc sống trở nên quá mong manh, khi một vết xước do gai đâm hoàn toàn có thể dẫn đến cái chết.

Tuy nhiên, đó không chỉ là một cơn ác mộng. Thực tế, tình trạng kháng kháng sinh ngày hôm nay đã và đang tước đi sinh mạng của 700.000 người mỗi năm. Đầu tháng, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã lần đầu tiên phải họp khẩn cấp về đề vi khuẩn kháng kháng sinh.

Về phía các nhà khoa học, để có được giải pháp cho vấn đề này họ luôn muốn tìm kiếm những phương pháp điều trị thay thế mới, phòng khi thuốc kháng sinh không còn tác dụng. Đó có thể là việc hồi sinh một phương pháp chữa bệnh bị lãng quên từ thời Xô Viết.

Hay gần đây nhất, một nhóm các nhà khoa học đã công bố một nghiên cứu mới trên tạp chí Nature Microbiology.

Nghiên cứu này được đánh giá là một bước triển vọng mới tiến vào thế giới hậu kháng sinh. Trong đó, các nhà khoa học tạo ra một cấu trúc polymer hình thù rất quái đản, nhưng nó lại có thể tiêu diệt vi khuẩn mà không cần dùng đến bất kể một loại kháng sinh nào.

Cấu trúc polymer này có thể diệt vi khuẩn trong nhiễm trùng mà không cần đến kháng sinh
Cấu trúc polymer này có thể diệt vi khuẩn trong nhiễm trùng mà không cần đến kháng sinh

Nghiên cứu được thực hiện bởi Shu Lam, một nhà khoa học đang làm luận án Tiến sĩ dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Greg Qiao đến từ Đại học Melbourne, Australia.

Giáo sư Qiao cho biết rằng hiện nay kháng sinh gần như là phương pháp điều trị duy nhất cho các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Tuy nhiên, trải qua nhiều thập kỷ, vi khuẩn đã biết cách đột biến để tự bảo vệ chúng chống lại kháng sinh. Điều này khiến cho việc điều trị không được hiệu quả. Những con vi khuẩn đột biến được gọi là "siêu vi khuẩn".

"Người ta ước tính rằng sự trỗi dậy của siêu vi sẽ gây ra hàng chục triệu cái chết mỗi năm vào năm 2050. Ở phía còn lại, chỉ có 1 hoặc 2 loại kháng sinh mới được phát triển trong vòng 30 năm qua", Giáo sư Qiao nói.

Bởi vậy, trong một hướng tiếp cận mới hướng đến việc thay thế kháng sinh, ông và các cộng sự đã dành vài năm để tạo ra một loại "polymer peptide", có thể giúp tiêu diệt vi khuẩn Gram-âm rất hiệu quả. Gram-âm là một lớp lớn của vi khuẩn được biết sẽ gây ra nguy cơ kháng kháng sinh rất cao.

Trông nó giống một con bạch thuốc với hơn 30 chiếc tua
Trông nó giống một con bạch thuốc với hơn 30 chiếc tua

"Polymer peptide" bao gồm các chuỗi protein ngắn với hình thù như một con bạch tuộc tí hon. Nó có thể được thiết kế với 16-32 tua đường kính chỉ 10 nanomet. Nhưng vậy cũng đủ để lớn hơn so với các phân tử kháng sinh thông thường.

Với kích thước này, giáo sư Qiao cho biết phân tử quái dị của ông sẽ tiêu diệt vi khuẩn mà không gây hại cho các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể. "Với polymer peptide này, chúng ta đang nói về sự khác biệt giữa một con chuột và một con voi", ông nói. "Các phân tử peptide lớn không thể chui vào các tế bào khỏe mạnh".

Tuy nhiên, chúng sẽ trở thành nỗi đáng sợ với vi khuẩn. Shu Lam cho biết: "Nó sẽ giết chết vi khuẩn theo nhiều cách. Chúng tôi thiết kế các phân tử để phá vỡ thành tế bào vi khuẩn. Nhưng chúng tôi cũng có thấy nó có thể kích hoạt tế bào vi khuẩn tự tiêu hủy chính nó".

Hình ảnh thành tế bào vi khuẩn bị polymer peptide phá vỡ
Hình ảnh thành tế bào vi khuẩn bị polymer peptide phá vỡ

Nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm polymer của họ với 6 loại siêu vi khác nhau. Kết quả ban đầu khá khả quan khi chúng đã có thể tiêu diệt vi khuẩn mà không gây ảnh hưởng cho các tế bào hồng cầu.

Thử nghiệm trên chuột với siêu vi khuẩn Acinetobacter baumannii cũng cho thấy hiệu quả. Vi khuẩn bị giết chết mà không phát hiện một dấu hiệu kháng thuốc nào.

Giáo sư Qiao cho biết bước tiếp theo, họ sẽ thử thay đổi hình dạng của polymer này xem hiệu quả của nó có được gia tăng.

Những thử nghiệm tiếp theo sẽ vẫn được tiếp tục, nhưng Giáo sư Qiao và nhóm nghiên cứu của ông tin rằng phát minh của họ có thể là sự khởi đầu cho một hình thức điều trị vi khuẩn kháng kháng sinh mới.

Cùng chuyên mục
XEM