Bát nháo cà phê pha trộn sao chưa có quy chuẩn chất lượng?
Đã đến lúc cơ quan quản lý nhà nước cần hoàn thiện và sớm ban hành các văn bản quy định về tiêu chuẩn cà phê.
Việt Nam được xem là cường quốc cà phê trên thế giới khi mỗi năm xuất khẩu hàng triệu tấn cà phê. Tuy nhiên, ngay tại xứ sở trồng cà phê nhưng khái niệm cà phê nguyên chất 100% được làm từ hạt cà phê lại không hề tồn tại.
Thậm chí, một số cơ sở sản xuất còn trộn nhiều loại thực phẩm không sạch, tẩm ướp hóa chất ...gây nên những hậu quả khôn lường cho sức khỏe người dùng. Để có được ly cà phê an toàn, Việt Nam cần có một hệ quy chuẩn quốc gia đo lường và đánh giá chất lượng của cà phê.
Đoàn thanh tra liên ngành TP HCM vừa tạm giữ 25 tấn hàng của 4 cơ sở sản xuất cà phê ở huyện Bình Chánh và quận Bình Tân. Trong số đó có 19 tấn cà phê và đậu nành chưa rang, hơn 1 tấn hương liệu phụ gia thực phẩm, hơn 4 tấn hỗn hợp bột cà phê thành phẩm, hạt cà phê và đậu nành rang tẩm hóa chất, hương liệu phụ gia các loại…
Không khó để hình dung số cà phê của những cơ sở này khi được tiêu thụ ngoài thị trường sẽ gây nên mối nguy hại như thế nào đối với người dùng. Nhưng đáng nói là người uống không có thời gian tìm hiểu và cũng khó biết được đâu là cà phê sạch, cà phê nguyên chất. Họ chỉ uống theo thói quen, mà không hề biết thứ mình uống là gì.
Anh Nguyễn Thanh Tùng ở phường Phú Hữu, Quận 9, một người nghiện thức uống này cho biết, khi uống cà phê chủ yếu theo cảm nhận hương vị và phong cách phục vụ của mỗi quán. Chỉ có người bán mới biết trong cà phê pha thêm gì, nếu hỏi người uống phân biệt trong cà phê có pha tạp chất hay không là điều không dễ.
Sẽ không phải bàn cãi nhiều nếu những chất pha trộn trong cà phê là thực phẩm sạch, an toàn và được pha trộn đúng liều lượng. Nhưng trên thực tế, có những loại cà phê được làm gần như 100% từ bắp và đậu nành, sau đó được rang cháy, cho thêm hóa chất và phụ gia thực phẩm.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, không thể “treo đầu dê bán thịt chó” đối với mặt hàng cà phê. Nhiều doanh nghiệp pha trộn bắp hay đậu nành khi sản xuất cà phê nhưng vẫn công bố 100% cà phê nguyên chất.
Việc thiếu minh bạch trong công bố thành phần cà phê chính là hành vi gian lận thương mại, có sự chủ động trong việc “đầu độc” người tiêu dùng và cần được xử lý nghiêm minh. Cơ quan chức năng cần có những chế tài rõ ràng và hình thức phạt tiền nặng, rút giấy phép kinh doanh vĩnh viễn, nhằm phòng, chống tái phạm. Từ đó người tiêu dùng sẽ tránh được sự độc hại, tiền mất mà tật mang.
“Chắc chắn trong quá trình pha trộn cà phê sẽ tạo ra những chất độc hại. Để tạo được caramen, người ta phải cho chất phụ gia khác vào. Để tạo ra màu đen cho hợp lý cho cà phê người ta cho SO2 hoặc NH3 vào nên có khả năng vẫn còn những dư lượng đó, khi người uống dễ bị nhiễm độc”, PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh cho biết.
Dù là nước có sản lượng cà phê trong top đầu của thế giới, nổi tiếng về xuất khẩu ra thị trường quốc tế, đồng thời thị trường trong nước cũng rất sôi nổi và sở hữu một lượng người tiêu dùng nội địa đông đảo, nhưng Việt Nam chưa hề có một hệ quy chuẩn quốc gia nào để đo lường và đánh giá chất lượng của cà phê Việt.
Ông Nguyễn Hùng Long, Cục phó Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, theo quy định của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, các sản phẩm chế biến bao gói sẵn phải có ghi chú công bố thành phần. Các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh cần có phiếu kiểm nghiệm và hồ sơ xác nhận phù hợp tiêu chuẩn để được công nhận.
Tuy nhiên, để hoàn thành các thủ tục này cần có một quy chuẩn chung về chất lượng, thành phần. Bên cạnh đó, cần tăng cường hơn nữa sự kiểm tra liền ngành đối với nhiều mặt hàng, trong đó có cà phê để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
“Cần phải có nhiều những đợt kiểm tra ráo riết trong cả năm kể cả đối với những cơ sở đã từng vi phạm, không phải chờ đến những đợt cao điểm mới tiến hành kiểm tra. Còn trong những đợt cao điểm phải tăng cường nhiều đoàn hơn với nhiều cấp tham gia”, ông Long đề xuất.
Rõ ràng, cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường hơn nữa các biện pháp quản lý, bổ sung, hoàn thiện và sớm ban hành các văn bản quy định tiêu chuẩn cà phê. Đồng thời, nâng cao hiệu quả công tác thanh, kiểm tra để hạn chế tối đa, ngăn ngừa việc thiếu minh bạch, gian lận trong sản xuất, chế biến và kinh doanh cà phê. Có như thế mới đảm bảo được sản phẩm cà phê sạch, an toàn phục vụ người tiêu dùng.
