Ung thư gan không khó phát hiện: Bác sĩ chỉ 2 cách tầm soát phát hiện sớm, tăng cơ hội điều trị

Ai có nguy cơ bị

Bác sĩ Lê Trung Hiếu - khoa Phẫu thuật Gan Mật tụy, Viện Phẫu thuật Tiêu hóa, BV Trung ương Quân đội 108 - cho biết khoa Phẫu thuật Gan Mật tuỵ đã nhận 1 trường hợp bệnh nhân mắc ung thư gan khi mới 20 tuổi, bệnh nhân có tiền sử viêm gan virus B chưa điều trị, biểu hiện đau tức hạ sườn phải 1 tháng nay đi siêu âm phát hiện ra khối u kích thước rất lớn với đường kính > 15 cm, các chỉ số ung thư như AFP và PIVKA II đều tăng rất cao.

Bệnh nhân đã được phẫu thuật nội soi cắt gan, sau mổ sức khoẻ hồi phục tốt, ra viện vào ngày thứ 6 và tiếp tục được theo dõi định kỳ sau mổ.

Theo GLOBOCAN 2018, với 19.568 ca mắc mới, ung thư gan vượt qua ung thư phổi (16.722 ca) trở thành bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới nước ta.

Đáng lưu ý đây cũng là loại ung thư có tỷ lệ tử vong hàng đầu cho cả hai giới. Bác sĩ Hiếu cho biết, bệnh ung thư gan ở Việt Nam trở thành gánh nặng do phát hiện muộn, nên tỷ lệ tử vong rất cao trong khi bệnh không khó phát hiện.

Đa số bệnh nhân đến khám khi đã muộn, thời gian sống trung bình không quá một năm. 60% đến viện khi đã ở giai đoạn trung gian và tiến triển, tỷ lệ được phát hiện sớm rất thấp.

Trong khi đó, ung thư gan chữa được nếu phát hiện sớm. Hiện có nhiều phương pháp điều trị ung thư gan như phẫu thuật cắt bỏ phần gan có khối u, ghép gan, nút mạch gan bằng hóa chất, xạ trị, hóa trị...

Chính vì thế, tầm soát ung thư gan được xem là cách tốt nhất phát hiện được bệnh ở giai đoạn rất sớm, ngay cả khi chưa có triệu chứng. Ở giai đoạn sớm bác sĩ phẫu thuật để loại bỏ khối u giúp bệnh nhân hồi phục nhanh và không để lại di chứng. Phẫu thuật ở giai đoạn này còn giúp ngăn chặn khối u di căn đến các cơ quan khác trên cơ thể.

Việc phát hiện sớm và điều trị cũng giúp cho bệnh nhân không phải chịu những thương tổn về thể chất hay tâm lý. Ngoài ra điều trị ở giai đoạn sớm sẽ không gây tốn kém về mặt kinh tế cho người bệnh.

Bác sĩ Hiếu cho biết những người có nguy cơ mắc ung thư gan cao:

Thứ nhất người đang mang bệnh viêm gan viurs và tiền sử gia đình có người bị ung thư gan. Virus viêm gan B và viêm gan C là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư tế bào gan nguyên phát.

Ngoài ra, những người bị viêm gan do nguyên nhân tự miễn, có thể đi kèm các bệnh tự miễn khác: như ĐTĐ typ 1, Basedow, viêm khớp dạng thấp, Lupus ban đỏ…

Những người bị gan nhiễm mỡ không do rượu cũng có nguy cơ bị ung thư gan.

Dấu hiệu của ung thư gan chưa rõ ràng. Nhiều dấu hiệu có thể bị bỏ qua như cảm giác mệt mỏi, đau tức ở hạ sườn.

Khi có những biểu hiện chán ăn, sụt cân, nước tiểu có màu vàng đậm, đau âm ỉ vùng gan, xuất huyết dưới da có thể đã ở giai đoạn muộn.

2 cách phát hiện ung thư gan

Theo bác sĩ Hiếu, hiện nay có 2 cách có thể tầm soát ung thư gan.

Thứ nhất, xét nghiệm máu tìm dấu vết AFP trong máu. AFP là một loại protein có trong thai nhi tuy nhiên sau khi trưởng thành thì tỷ lệ AFP trong máu rất thấp. Bệnh nhân mắc ung thư gan thì chỉ số AFP tăng lên bất thường. Tuy nhiên khi xét nghiệm bước đầu mà chỉ số AFP tăng, không có nghĩa là bạn mắc bệnh ung thư.

Việc chỉ số AFP tăng là biểu hiện nghi ngờ ung thư gan, bạn nên thực hiện các phương pháp tầm soát khác theo chỉ dẫn của bác sĩ để kết luận chắc chắn hơn tình trạng bệnh của mình.

Trong giai đoạn điều trị ung thư gan thì chỉ số AFP có tác dụng theo dõi tiến trình chữa bệnh, kiểm tra khả năng di căn của khối u.

Thứ hai sử dụng phương pháp siêu âm gan

Siêu âm gan có thể phát hiện được khối u nhỏ hơn 1cm với chi phí tiết kiệm và không ảnh hưởng đến cơ thể. Ngoài ra siêu âm gan còn giúp phát hiện xơ gan và một số bệnh khác về gan.

Dựa vào hình ảnh của siêu âm gan ta có thể xác định được các thương tổn của gan. Kết hợp siêu âm gan với xét nghiệm máu tìm dấu vết AFP sẽ cho ra kết quả chẩn đoán chính xác hơn việc thực hiện riêng lẻ từng phương pháp.

N.Anh