Tương lai bất định của loạt startup điên cuồng chạy theo cơn sốt AI, tham vọng lấy ngai vàng của Nvidia

Tại thung lũng Silicon lan truyền một câu chuyện vui rằng: Cách đây vài năm, một số người đã đầu tư rất nhiều tiền cho các công ty khởi nghiệp về chip AI với hy vọng sau này một trong số đó sẽ thành công. Tuy nhiên, trớ trêu thay có một cách giúp bạn kiếm được nhiều tiền hơn thế đó là dành số tiền đó để đầu tư vào cổ phiếu Nvidia.

Lấy Graphcore làm ví dụ. Vào tháng 12/2018, startup này đã huy động được 200 triệu USD từ các nhà đầu tư bao gồm Microsoft, Samsung và Atomico - một trong những công ty đầu tư mạo hiểm hàng đầu châu Âu.

Graphcore thiết kế các lựa chọn thay thế chip cho GPU Nvidia cho khối lượng công việc AI. Công ty khởi nghiệp này cũng đã tạo ra một nhóm phần mềm đầy đủ, được gọi là Poplar, để đối đầu nền tảng CUDA thống trị của Nvidia.

Kế hoạch cho đến nay vẫn chưa diễn ra tốt đẹp. Graphcore đã cảnh báo trong một hồ sơ quản lý vào năm ngoái về sự không chắc chắn "đang diễn ra".

Có thể nói rằng đó không phải là một khoản đầu tư tốt. Thay vào đó, nếu những nhà đầu tư đó đầu tư 200 triệu USD vào Nvidia vào cuối năm 2018, điều gì sẽ xảy ra?

Cổ phiếu của Nvidia đã tăng khoảng 3.000% kể từ lúc ấy. Điều đó có nghĩa là 200 triệu USD có thể đã biến thành 6,2 tỷ USD.

Theo lời của một nhà đầu tư mạo hiểm giàu kinh nghiệm giấu tên thì: “Đặt cược vào Nvidia được coi là một khoản đầu tư không mấy khôn ngoan”. Nhưng ở thung lũng Silicon là vậy, các nhà công nghệ thực thụ vẫn luôn muốn làm những thứ mà họ tin tưởng ngay cả khi người khác cho rằng không thể hay kém khôn ngoan.

Điều này hiện đang xảy ra với một loạt công ty khởi nghiệp mới đang cố gắng cạnh tranh với Nvidia khi gã khổng lồ chip ở thời kỳ mạnh nhất.

Thomas Sohmers, Giám đốc điều hành của Positron AI, một công ty khởi nghiệp về chip mới nổi lên vài tháng trước cho biết: “Việc chúng tôi chống lại họ là điều điên rồ”.

LEO NÚI CÙNG NVIDIA

Với ngọn núi mà Positron phải leo lên, Sohmers và các đồng nghiệp của ông đang áp dụng một cách tiếp cận tương đối tiết kiệm tiền để bắt đầu - mặc dù họ có những kế hoạch dài hạn lớn hơn nhiều.

Một quỹ đầu tư mạo hiểm ẩn danh nói rằng nhóm Positron thật "đáng kinh ngạc". Và Sohmers là một thần đồng kỹ thuật tuổi teen, làm việc tại phòng thí nghiệm nghiên cứu của MIT khi mới 13 tuổi.

Positron hiện chỉ tập trung vào các mẫu máy biến áp. Đây là kiến trúc làm nền tảng cho các mô hình GPT của OpenAI, là nền tảng cho ChatGPT.

Hầu hết những đột phá về AI gần đây đều đến từ những mô hình này, vì vậy Positron đã thiết kế một máy chủ có tên Atlas có 8 chip AI đặc biệt. Sohmers nói với BI rằng những thành phần này có nhiều bộ nhớ hơn GPU Nvidia, một thiết lập phù hợp hơn với các mẫu máy biến áp.

Positron cũng đang bắt đầu bằng suy luận. Đây là phần mà sau khi một mô hình AI được tạo, bạn sẽ chạy, giám sát và đánh giá khi nó tiếp nhận các yêu cầu và cung cấp đầu ra. Đào tạo các mô hình AI là một nhiệm vụ to lớn và tốn kém, nhưng Sohmers và những người khác kỳ vọng thị trường suy luận sẽ trở nên lớn hơn theo thời gian.

Hiện tại, Positron đang hỗ trợ một thư viện các mô hình máy biến áp có sẵn trên Hugging Face, một trung tâm phổ biến dành cho các mô hình AI nguồn mở. Theo Sohmers, hiện có hơn 100.000 mẫu này, đây là thị trường đủ lớn cho Positron vào thời điểm hiện tại.

Về mặt phần cứng, công ty khởi nghiệp đang sử dụng mảng cổng lập trình trường, hay còn gọi là FPGA, là những con dao quân đội Thụy Sĩ trong thế giới bán dẫn. Sau khi những con chip này được tạo và lắp đặt, bạn vẫn có thể lập trình cho chúng làm những việc khác.

Theo Sohmers, điều này đang giúp Positron có được sản phẩm đầu tiên nhanh hơn so với các công ty khởi nghiệp về chip AI khác. Máy chủ Atlas thế hệ đầu tiên sẽ được giao tới những khách hàng trả tiền sớm trong tháng này, chỉ hơn một năm kể từ khi Positron ra mắt.

Ông nói thêm: “Mô hình khởi nghiệp về chip AI cần huy động từ 10 đến 100 triệu USD trước khi họ thực sự thử nghiệm sự phù hợp của sản phẩm với thị trường là điều điên rồ. Vào thời điểm họ sử dụng chip thế hệ thứ nhất hoặc thứ hai, họ nhận ra rằng họ thực sự đã chế tạo sai". 

Positron đã huy động được khoảng 12 triệu USD và có 20 nhân viên. Sohmers cho biết tính đến nay họ đã chi khoảng một nửa số tiền này.

Khoảng một nửa đội ngũ Positron đến từ Groq, một công ty khởi nghiệp về chip AI đã hoạt động lâu đời hơn.

Groq cho đến nay đã huy động được 367 triệu USD và đang tìm kiếm thêm nguồn tài trợ. Công ty được thành lập vào năm 2016 bởi các cựu kỹ sư của Google - một số người trong số đó đã giúp thiết kế TPU (câu trả lời của Google cho GPU Nvidia).

Công ty cũng tập trung vào thị trường suy luận và cũng có hỗ trợ phần mềm thông qua GroqWare và Groq Compiler.

Nếu bạn muốn tấn công nền tảng phát triển AI đang thống trị, điều cần thiết là phải có những chuyên gia đã xây dựng nền tảng kỹ thuật số trước đó.

Rivos được điều hành bởi các cựu nhân viên Google, những người đã giúp phát triển hệ điều hành Chrome và phần cứng đi kèm của gã khổng lồ Internet, chẳng hạn như máy tính xách tay Chromebook.

Giám đốc điều hành Rivos Puneet Kumar từng là giám đốc cấp cao của Google và đã làm việc ở đó hơn một thập kỷ. Mark Hayter, giám đốc chiến lược của Rivos, đã làm việc tại Google khoảng 11 năm và làm việc về phần cứng Chrome. Andrew de los Reyes, trưởng nhóm phần mềm Rivos, đã làm việc 14 năm tại Google.

Rivos đang kết hợp CPU, chip chính thực hiện hầu hết các tác vụ điện toán tiêu chuẩn, với GPU được tối ưu hóa cho các mô hình ngôn ngữ lớn. Họ sử dụng giấy phép RISC-V nguồn mở, thay vì giấy phép Arm.

Công ty khởi nghiệp này cũng đang theo đuổi CUDA. Rivos cho biết họ có một kho phần mềm cho phép biên dịch lại các ứng dụng và mô hình AI mà không cần phải thiết kế lại.

Vào tháng 4, họ đã huy động được 250 triệu USD từ các nhà đầu tư bao gồm Matrix Capital, Intel và MediaTek.

Số tiền đó được dùng để trả cho việc sản xuất con chip đầu tiên của Rivos. Đây là giai đoạn cuối cùng của quá trình thiết kế trước khi linh kiện được gửi đi sản xuất. Rivos cũng đang mở rộng hoạt động sản xuất và chi tiêu cho phần cứng nền tảng, công nghệ phần mềm và các chức năng hỗ trợ.

Một công ty khác có thể kể đến là Etched được đồng sáng lập bởi 2 nhà nghiên cứu toán học Harvard là Gavin Uberti và Chris Zhu.

Uberti là một chuyên gia về trình biên dịch AI, điều này sẽ rất hữu ích nếu bạn đang cố gắng vượt qua hệ thống phần mềm CUDA của Nvidia.

Etched đang thiết kế GPU dành riêng cho kiến trúc máy biến áp.

Trong khi đó, Rain AI được thành lập vào năm 2017 và được hỗ trợ bởi Sam Altman của OpenAI . Đầu năm 2022, công ty khởi nghiệp này đã huy động được 25 triệu USD vốn tài trợ mới.

Họ cũng đang hoạt động trên các chip tăng tốc AI, với thiết kế có thể mở rộng để đào tạo và suy luận mô hình.

Công ty khởi nghiệp này cũng đang đề nghị cấp phép sở hữu trí tuệ đối với các thiết kế chip và phần mềm của mình.

Cerebras là một công ty khởi nghiệp chip AI khác đã huy động được số tiền khổng lồ. Họ được thành lập vào năm 2016 và đến cuối năm 2021 và đã huy động được 720 triệu USD.

Số tiền lớn đó đã trả cho việc phát triển những con chip lớn. Theo đúng nghĩa đen. Vào tháng 3, hãng đã công bố một chip AI mới dành cho đào tạo mô hình có 4 nghìn tỷ bóng bán dẫn và lớn hơn 56 lần so với GPU H100 của Nvidia.

Công ty khởi nghiệp này cũng cung cấp một nền tảng phần mềm, được gọi là Khung phần mềm Cerebras, cung cấp hỗ trợ cho PyTorch, một thư viện AI phổ biến và các kỹ thuật tiên tiến như mô hình đa phương thức và sự kết hợp của các chuyên gia.

Bản thân CEO Sam Altman của OpenAI cũng có thể đang phát triển một công ty khởi nghiệp chip AI của riêng mình.

Cuối năm ngoái, Bloomberg News đưa tin Altman đang cố gắng huy động hàng tỷ USD cho một liên doanh chip mới có tên mã là Tigris.

Ý tưởng kinh doanh của công ty khá quen thuộc: Sản xuất chất bán dẫn cạnh tranh với GPU Nvidia.

Một “trùm cuối” không thể không kể đến đó chính là Masayoshi Son của Softbank .

Son đầu tư hàng tỷ USD vào WeWork nhưng công ty này đã phá sản. Masa cũng đã ủng hộ Alibaba từ rất sớm và kiếm được một khối tài sản khổng lồ. Softbank cũng sở hữu Arm, một công ty cấp phép chip hàng đầu. Và ông đã cố gắng mua Nvidia cách đây vài năm nhưng không thành công.

Vì vậy, có lý do Masa đang cố gắng huy động vốn cho một công ty khởi nghiệp về chip AI.

Đầu năm nay, Bloomberg đưa tin Son đang dự định rót số tiền lên tới 100 tỷ USD cho một công ty cung cấp chất bán dẫn cho AI.

Theo: BI

Phương Linh