Từ 1/7/2026, người livestream bán hàng online sẽ phải định danh bằng VNeID
Quốc hội khóa XV chính thức thông qua Luật Thương mại điện tử gồm 7 chương, 41 điều, bổ sung nhiều quy định mới về livestream bán hàng, định danh người bán và trách nhiệm của các nền tảng trong và ngoài nước.
Theo chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, sáng ngày 10/12, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Thương mại điện tử. Luật gồm 7 chương với 41 điều, điều chỉnh các hoạt động của tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài tham gia thương mại điện tử tại Việt Nam và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2026.
Trên cơ sở nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại các phiên thảo luận tổ cũng như các phiên thảo luận trên hội trường, cơ quan chủ trì soạn thảo đã phối hợp với cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo luật.
Đối với hoạt động livestream bán hàng, tiếp thu ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã quy định rõ trách nhiệm của từng chủ thể tham gia, bao gồm người bán, người thực hiện livestream và chủ quản nền tảng.
Các quy định này nhằm tăng cường minh bạch thông tin, nâng cao trách nhiệm pháp lý của các bên, đồng thời tạo cơ sở cho công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm trong bối cảnh livestream đang trở thành kênh bán hàng phổ biến nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về hàng giả, hàng kém chất lượng.
Đối với mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử, dự thảo luật xác định đây là một loại hình nền tảng riêng độc lập, được thiết kế hệ thống nghĩa vụ phù hợp với tính chất hoạt động. Quy định không áp dụng máy móc các quy định như đối với nền tảng thương mại điện tử trung gian nhưng vẫn bảo đảm không tạo ra khoảng trống trách nhiệm, đặc biệt trong quản lý nội dung kinh doanh, phối hợp xử lý vi phạm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Một điểm mới đáng chú ý của luật là quy định về định danh người bán trên sàn thương mại điện tử. Dự thảo luật xây dựng nội dung này trên cơ sở khai thác hệ thống định danh và xác thực điện tử quốc gia VNeID, nhằm làm sạch thị trường thương mại điện tử, hạn chế tình trạng hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ thông qua khả năng truy vết người bán. Đồng thời, quy định này cũng hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý thuế, chống thất thu ngân sách nhà nước.
Khi xây dựng quy định định danh, Chính phủ quán triệt nguyên tắc ứng dụng tối đa hạ tầng số và dữ liệu sẵn có của Nhà nước, không phát sinh thêm thủ tục hành chính không cần thiết đối với người dân và doanh nghiệp nhưng vẫn bảo đảm công cụ quản lý hữu hiệu cho cơ quan quản lý nhà nước.
Đối với trách nhiệm của chủ quản nền tảng thương mại điện tử nước ngoài hoạt động tại Việt Nam, tiếp thu ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã chỉnh lý theo hướng không bắt buộc nền tảng thương mại điện tử kinh doanh trực tiếp từ nước ngoài phải thành lập pháp nhân tại Việt Nam.
Tuy nhiên, các nền tảng này vẫn phải chỉ định, ủy quyền cho một pháp nhân tại Việt Nam để thực hiện các nghĩa vụ liên quan, bảo đảm phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý của Nhà nước và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng trong nước.
Về xây dựng văn bản hướng dẫn thi hành, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ngay sau khi luật được thông qua, Chính phủ sẽ ban hành kế hoạch triển khai thi hành luật. Kế hoạch yêu cầu các văn bản hướng dẫn phải quy định rõ ràng, đầy đủ, khả thi và thống nhất với các luật liên quan, không tạo gánh nặng mới cho doanh nghiệp và người dân.
Đồng thời, sẽ đẩy mạnh hậu kiểm trên cơ sở dữ liệu và quản lý rủi ro, xác định rõ trách nhiệm của từng chủ thể trong hoạt động thương mại điện tử, bảo đảm các văn bản hướng dẫn có hiệu lực đồng thời với hiệu lực của luật từ ngày 1/7/2026.
